Roer moet om in Noord-Holland Noord: veel huidkanker, dementie en alcoholisme

De problematiek in de Kop van Noord-Holland is groot: de vergrijzing zet in rap tempo door, er is veel alcoholisme, obesitas, en dementie, maar er zijn ook te weinig mantelzorgers, zorgpersoneel en er is een huisartsentekort. Ook moeten ouderen het straks vooral thuis en digitaal gaan oplossen.

Zware drinkers Opmeer: "Zit in de cultuur"

Neem Opmeer. In die gemeente wordt opvallend veel gedronken, zo blijkt uit onderzoek. Maar hoe dat komt, is nog onduidelijk. "Ik denk dat het er van jongs af aan in is gegoten", vermoedde een inwoner van de gemeente eerder. "Het zit een beetje in de cultuur."

Hoe dan ook moet het roer om, vindt de zorgsector. Sterker nog: in 2030 moet de regio de gezondste regio van Nederland worden. En dus bundelen diverse zorgorganisaties, de GGZ, GGD, gemeenten en zorgverzekeraars hun krachten. Maar is het ook haalbaar?

Oorzaak aanpakken

"Laat ik één ding vooropstellen: ik vind het heel goed dat hierover nagedacht wordt en dat dit in kaart wordt gebracht. Er wordt veel geld en aandacht besteed aan het huidige zorgstelsel, maar te weinig aan gezondheid en preventie", zegt Michiel Verkoulen van adviesbureau Zorgvuldig Advies.

Zo wil de regio een kwart minder kansenongelijkheid onder jongeren en ongeveer een derde minder ziektelast door een gezonde leefstijl. Ambities die Verkoulen alleen maar toejuicht. Wel heeft hij nog de nodige vraagtekens bij de manier waarop dit dan wordt aangepakt. "Dat mis ik nog een klein beetje: wat ga je eraan doen om dat te bereiken?" 

Alleen de zorg anders inrichten, is volgens Verkoulen niet genoeg. "We moeten ook de oorzaken van gezondheidsproblemen aanpakken daar waar ze ontstaan. Daar valt nog zoveel te winnen", vindt hij. "Gezond eten, schonere lucht, dat draagt veel meer bij." 

Schulden geven stress

Verkoulen helpt de regio alvast op weg. "Kijk, dit is een goed voorbeeld", zegt hij, en pakt de schuldenproblematiek in Den Helder en Hoorn erbij. "Mensen die in de schulden zitten, hebben vaak ook last van andere problemen, zoals langdurige stress. Die mensen hebben gewoonweg geen ruimte om aan iets anders te denken dan hun schulden. En als je deze last verlicht, dan sla je twee of drie vliegen in één klap", legt hij uit. Hij wijst naar Arnhem, waar de gemeente de schuld van vijftig gezinnen overneemt in de armste buurt van de stad. "Dit zet echt zoden aan de dijk."

Verkoulen: "Of denk aan huidkanker die veel voorkomt in de kustgemeenten. Plaats bijvoorbeeld gratis zonnebrandcrème bij strandtenten of creëer schaduwplekken, zodat iedereen zich goed kan beschermen tegen de zon." Onder meer de gemeenten Hoorn en Dijk en Waard zijn er al actief mee bezig door het plaatsen van dispensers in recreatiegebieden en bij winkelcentra. "Of geef meer aandacht aan mentale gezondheid op scholen. Als je dit allemaal doet, dan ben je als regio al heel goed bezig."

Te ambitieus?

Het streven om in 2030 de gezondste regio van heel Nederland te zijn, zal volgens Verkoulen wellicht te ambitieus blijken. "Het is goed om een concreet doel te stellen voor de komende jaren, want 2050 is nog veel te ver weg, ook al is de kans misschien groot dat ze het niet zullen halen."

Verkoulen: "Omdat het doel zo abstract en breed is, is het lastig vast te stellen of je het haalt. Als je concretere, specifieke ambities formuleert, is de kans groter dat je het haalt." En Noord-Holland Noord doet het al aardig in de lijstjes van gezondheidsaspecten, vindt hij. "Dus als je op een paar daarvan verbetert, is het niet kansloos om jezelf de gezondste regio te kunnen noemen op de aspecten die je kiest als doelstelling."