Hoorn gepasseerd in staatswiet-experiment: wél controle- en reservegemeente

Waar grote gemeenten als Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven al in een vroeg stadium lieten weten niets te voelen voor het experiment, was Hoorn juist wel enthousiast. De gemeente hoopte een van de tien gemeenten te worden waar coffeeshops vanaf 2021 vier jaar lang uitsluitend staatswiet mogen verkopen. 

Criminaliteit terugdringen
Het experiment met staatsgeteelde wiet is - zoals de naam al doet vermoeden - geïnitieerd door het Rijk en bedoeld om te beoordelen of het een geschikte manier is om de georganiseerde criminaliteit terug te dringen. Want hoewel de verkoop door coffeeshops aan de voordeur gedoogd wordt, is de bevoorrading van de coffeeshops via de achterdeur per definitie illegaal. 

Lees ook: Gemeente Hoorn wil legaal wiet gaan telen

"Het huidige systeem voor de handel in softdrugs is inconsequent en werkt criminaliteit in de hand", verwoordt de Hoornse burgemeester Jan Nieuwenburg dat vandaag in een brief aan de gemeenteraad. In de brief laat hij weten dat de 'gemeente helaas niet geselecteerd is als actieve deelnemer van de wietproef'. "Ik vind het jammer dat Hoorn geen actieve bijdrage mag gaan leveren aan deze pilot."

Bij de selectie van de deelnemende coffeeshops heeft de commissie onder meer gekeken naar de geografische spreiding. Zo is ernaar gestreefd om in iedere provincie waaruit minimaal één aanmelding kwam, ook één gemeente voor het experiment te selecteren. Per provincie zouden maximaal twee gemeenten geselecteerd worden.

Verklaring voor afwijzing
Volgens de burgemeester heeft de afwijzing van Hoorn onder meer te maken met het 'geringe aantal' coffeeshops in zijn gemeente. Toch lijkt het aantal wietverkooppunten in Hoorn niet de doorslaggevende factor, want enkele andere gemeenten met twee coffeeshops - Oldambt en Roermond - zijn wel geselecteerd. Coevorden is ook geselecteerd en telt slechts één coffeeshop. 

Lees ook: Zaanstad doet mee aan wietproef: coffeeshops krijgen wiet van de staat 

Een ander argument dat Nieuwenburg opvoert voor het afwijzen van zijn gemeente is de landelijke spreiding. In dat geval zou de selectie van Zaanstad Hoorn buitenspel hebben gezet. Hoewel de commissie dus niet op voorhand uitsloot dat twee Noord-Hollandse gemeenten zouden worden geselecteerd, heeft diezelfde commissie Zaanstad geschikter bevonden. 

Inkoop via achterdeur 'ongewenst'
De burgemeester noemt de situatie waarbij de coffeeshops hun wiet via achterdeur illegaal inkopen 'ongewenst', en pleit ongeacht de uitkomsten van het experiment voor het legaliseren van de handel in wiet. "Ik vind het jammer dat Hoorn niet direct actief een bijdrage kan leveren, maar zal de pilot met veel belangstelling blijven volgen."

Daar heeft Nieuwenburg zeker reden voor, want de commissie die het experiment heeft uitgewerkt, adviseert het Rijk om Hoorn als controlegemeente bij het experiment te betrekken. Hoorn is bereid die rol op zich te nemen, zo liet de gemeente bij aanmelding voor het experiment al weten.  

Cijfers vergelijken
De rol van controlegemeente houdt in dat tijdens het experiment daar dezelfde gegevens worden verzameld als in gemeenten die wel meedoen. De verhouding tussen het aantal opgerolde wietplantages in deelnemende gemeenten en het aantal opgerolde wietplantages in controlegemeenten, kan bijvoorbeeld iets zeggen over het succes van het experiment. Ook ligt het voor de hand dat cijfers met betrekking tot veiligheid, volksgezondheid en overlast worden vergeleken. 

Lees ook: Haarlem doet niet mee aan staatswiet-experiment

Hoorn weet echter nog niet welke gegevens de gemeente dient aan te leveren. "We hebben nog geen informatie gekregen hoe dat ingevuld gaat worden", laat een woordvoerder aan NH Nieuws weten.  

Op de reservebank 
Bovendien zit Hoorn tijdens de voorbereidingsfase op de 'reservebank'. Met andere woorden: als één van de geselecteerde gemeenten alsnog afhaakt, kan het Rijk besluiten een van de controlegemeenten uit te nodigen. De adviescommissie kan dan z'n voorkeur uitspreken.