Nest van Amsterdamse meerkoet weerspiegelt de stad: ''Het zijn de vuilnismannen van onze gracht''

De Herengracht, ten hoogte van nummer 44, zegt het labeltje aan de plastic zak waar het nest in zit. De nesten zijn na de broedtijd uit de grachten gehaald en worden zorgvuldig onderzocht. De bouwmaterialen waarmee de Amsterdamse meerkoet zijn nest maakt, is namelijk het onderwerp van een  wetenschappelijke studie.

Waarom vult de meerkoet haar nest met troep? Waar komt het plastic vandaan en het belangrijkst: kan het kwaad voor de jonkies? Het zijn vragen waar Auke-Florian het antwoord op probeert te krijgen, na het uitpluizen van 30 nesten. 

Auke-Florian raakte gefascineerd door de meerkoet tijdens een van zijn clean ups in Leiden. Tijdens het schoonmaken viel hem op dat hij niet de enige was die plastic uit de grachten haalde: er zwom een meerkoet achter hem aan met een bekertje in zijn snavel. Vanaf dat moment is hij begonnen met het onderzoeken van het bouwproces van de vogel.

Zelfteststaafjes

Met plastic handschoenen peutert de onderzoeker voorzichtig een blauw mondkapje los. ''Mondkapjes vinden we heel veel, soms wel tientallen per nest. En ook zelfteststaafjes, dus wat eerst in iemands neus heeft gezeten is uiteindelijk in een meerkoetnest beland. Maar ook condooms, nepplanten, cocaïne envelopjes'', volgens Auke-Florian is de ruige kant van Amsterdam duidelijk terug te zien in de broedsels. 

Vervuilde wieg

Hoewel deze materialen geen logische keus lijken voor de wieg van jonge meerkoetjes, hebben hun ouders eigenlijk geen andere keus. ''Vroeger bouwden ze hun nesten nog gewoon met takken, maar in een stad is weinig natuurlijk nestmateriaal voor handen. Wel heel veel afval, en dus zien we dat de stadse meerkoet de gekste nesten maakt van artificieel materiaal'', aldus de 29-jarige bioloog. 

Tijdens het onderzoeken van de nesten wordt het afval gescheiden van het natuurlijke materiaal, en al snel wordt duidelijk hoe vervuild het nest is: ''Je ziet dus nu dat die bak met plastic steeds meer aan het groeien is en die bak met takken iets minder snel. Kinderbueno, B'tween - alle snackverpakkingen komen langs.''

Maar of het echt kwaad kan, dat is nog niet duidelijk. ''Een mondkapje zou ook een fijn matras kunnen zijn voor de kleintjes, alleen ze hebben twee risico's: de twee elastiekje touwtjes.''Hoe dan ook dragen ze iets bij aan de schoonmaak van de stad. ''Ze zijn een beetje de vuilnismannen van de gracht. Ze helpen goed mee. Wij hebben dan wat van die nesten verzameld en daarmee toch ook de Amsterdamse gracht aanzienlijk schoner achtergelaten.''