De oma van Mees Kees-acteur Willem Voogd was Russisch. Daarom noemde hij haar Baba. Dat is een afkorting van Babushka, wat oma betekent. 'Ze was een gewone oma met thee en koekjes’, maar ze had ook een verborgen kant. Toen ze 21 jaar was maakte ze een onmogelijke reis, waarover ze nooit sprak. In 1944 reisde ze van Odessa, dwars door bezet Europa, naar IJmuiden, om bij haar grote liefde te kunnen zijn; Pieter Boon, Willems opa.
“Het is een waanzinnig liefdesverhaal. Zij heeft mijn Nederlandse opa leren kennen in Odessa in 1942 en ze werd op slag verliefd op die man”, vertelt de kleinzoon van Baba op NH Radio. “Ik zat drie jaar geleden met mijn vader op een terras en vroeg wanneer is Baba nou precies naar Nederland gekomen en hij wist dat niet precies. Ik dacht toen daar moet ik induiken, hier moet ik iets mee”.
Voor Willem Voogd, de acteur, was het even schakelen naar Willem, de podcastmaker: “Had ik nog nooit gedaan. Het zweet brak me uit.” Er kwam een tijd van onderzoek doen, praten met historici, met familieleden en het vertalen van de grootste bron van informatie, het dagboek van Baba. Gelukkig spreekt Voogd wat Russisch: “Da. Ja, ik spreek Russisch. Nou ja, steenkolen Russisch. Ik kan me redden in Rusland.”
Dankzij dat dagboek van zijn oma, wat hij zelf vertaalde, kwam hij erachter dat Baba haar grote liefde Pieter Boon ontmoette toen hij bij haar en haar moeder in huis kwam wonen. Boon werkte in de haven van Odessa voor de Duitsers. Maar was hij dan een collaborateur? “Ja, dat ben ik uit gaan zoeken”, vertelt Voogd. “Want mijn oma schreef over hem dat hij in Velsen in het verzet zat. Hoe dat precies zit is ingewikkeld. Daar moet je echt de podcast voor gaan beluisteren”, lacht Willem.
Brieven schrijven
Tegen de tijd dat opa Piet Boon weer naar Nederland moest, was de liefde tussen hem en de toen nog jonge Baba opgebloeid en bleven ze elkaar brieven schrijven. In 1944 kreeg ze de kans om als verpleegster op een Duitse trein richting Nederland mee te gaan. Het was een helse reis met een bombardement, ziekte en een paar momenten waarop ze, op het nippertje, kon ontsnappen uit benauwde situaties, die slecht hadden kunnen aflopen.
Baba bereikte uiteindelijk IJmuiden en belde aan bij het huis waar Piet Boon toen woonde. Maar dan? Hoe is deze liefdesgeschiedenis afgelopen? “Mijn vader is er uit gekomen”, glimlacht Voogd. “Maar het is niet het sprookje geworden, van ze leefden nog lang en gelukkig." Dat vervolgverhaal verdient eigenlijk een tweede podcast, denkt Voogd.
Door de reis van zijn oma opnieuw maken en haar geschiedenis uit te pluizen, heeft kleinzoon Willem een heel nieuwe kijk op haar gekregen. “Het is een hele moedige vrouw geweest, die besluit op 21-jarige leeftijd voor de liefde dwars door een Tweede Wereldoorlog voerend Europa te reizen. Die moed om dat te doen, zonder te weten wat je te wachten staat, zonder Google maps, zonder mobiele telefoon. Nu is Odessa al ver, maar toendertijd moet het hetzelfde zijn geweest als naar de maan gaan. Dat kan ik me gewoon niet voorstellen en dat zij dat heeft gedaan, dat vind ik heel bewonderenswaardig.”
Het hele gesprek met Willem Voogd is te beluisteren in de Lunchroompodcast
Willem Voogd bij NH Radio - NH Nieuws
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.