Tekort aan arbeidsmigranten bedreigt de oogst: "Zonder personeel gebeurt er niets"

Nu zijn de landerijen aan de Liederik in Oostwoud nog zwart, maar dat is over enkele maanden wel anders. Dan haalt Botman duizenden kilo's broccoli van het land. Samen met zo'n 15 personeelsleden, veelal uit Polen, Roemenië en Bulgarije. Tenminste, zo ging het altijd. Want ook Botman erkent dat het steeds moeilijker wordt om geschikte medewerkers te vinden. 

Een stijgende levensstandaard in Oost-Europa is één van de oorzaken. Betere economische omstandigheden zorgen ervoor dat de noodzaak om in Nederland aan het werk te gaan, minder wordt.

Daarnaast is er een hevige concurrentiestrijd. "De keuze is reuze", zegt Botman. "Bedrijven om ons heen zitten ook niet stil. Denk aan distributiecentra, de bouw en andere agrarische bedrijven. Die zitten ook te springen om mensen."

Vooral telers van gewassen met een korte oogsttijd komen in de problemen, voorziet LTO-bestuurder Trude Buysman. "Denk aan iemand die in de pioenrozen zit. Die hebben een oogsttijd van twee of drie weken en hebben in die periode veel mensen nodig. Dat wordt moeilijk, omdat je voor de werknemers maar een korte periode werk kunt garanderen. In die sectoren dreigt een tekort van 30 procent."

Frits ter Hofstede uit Wijdenes is perenteler. Tijdens de piek in september heeft hij zo'n 40 arbeidsmigranten aan het werk. De krapte op de markt maakt samenwerking haast noodzakelijk. "Het voordeel is dat we in een gebied zitten waar ook veel bollentelers verblijven. Als dat werk gedaan is, maken ze een uitstapje naar ons."

Ook tulpenkweker Arjan Smit uit Spierdijk herkent de problematiek. "Voorheen kwamen er geregeld mensen aan de deur met de vraag of er werk was, of werd je gebeld door uitzendbureaus. Dat gebeurt niet meer. Ik had het er toevallig vorige week met een collega over. Hij heeft nu een wat rustige periode en heeft al zeven andere bedrijven geholpen met zijn personeel."

Uitzendbureau AB Vakwerk deelt de zorgen. Marco Meijer ziet als directeur de toestroom van medewerkers, vooral uit Polen, hard afnemen. "Bij ons is dat meer dan 50% daling in 2 jaar tijd. Het lukt ons nog wel redelijk om medewerkers te vinden, maar de kosten om ze te vinden én te halen gaan hard omhoog."

Oekraïne

De LTO pleit ervoor om ook arbeidsmigranten van buiten de EU gemakkelijker toe te laten, zoals bijvoorbeeld ook al in Duitsland gebeurt. Buysman: "Oekraïne heeft bijvoorbeeld een groot potentieel aanbod van werknemers."

Veel politieke partijen zien niets in dit voorstel en wijzen naar het aantal Nederlanders zonder baan. Arjan Smit heeft  Nederlandse werknemers enige jaren geleden juist afgezworen. "Die willen niet, of missen de juiste mentaliteit. Dat is jammer, want er zitten er voldoende in de bijstand."

Minste problemen

Zelf maakt Smit gebruik van werknemers uit Polen en Hongarije. "Die komen ook steeds weer terug, of ze vragen mensen uit hun eigen sociale omgeving. Dus blijkbaar doe ik als werkgever wel iets goed. Als je goed voor je personeel zorgt, krijg je de minste problemen."

De zoektocht naar geschikt personeel in de agrarische sector gaat de komende tijd nog wel door. Buysman is bang dat de oogst door een tekort aan personeel daadwerkelijk wordt bedreigd. "Stel dat het product niet van het land kan worden gehaald, dan kunnen we dat merken aan de prijs die je ervoor betaalt."