Laatste dag wijkagent Frans: "Ik kan goed relativeren, maar voor woensdag hou ik m'n hart vast"

"Hee Frans, wat zit je haar goed vandaag, lekker gelletje erin gedaan!?" Zo begroette een 8- of 9-jarige scholier van de Binnenmeer, op de fiets de (kale) 65-jarige wijkagent van Uitgeest. Hij zegt het stralend: "Niet meneer Pals, of agent, nee: gewoon Frans."

"Dat ga ik het meeste missen. De mensen, het contact", zegt hij, leunend in zijn stoel op het 'steunpunt' van de politie, een kantoor achter de groene zware zijdeur naast de hoofdingang  het gemeentehuis van Uitgeest.

Na 45 jaar dienst bij de politie, waarvan de laatste 10 in Uitgeest, is komende Koningsdag Frans' laatste dag. "Ik kan alles altijd erg goed relativeren, maar voor woensdag hou ik m'n hart toch wel een beetje vast. Zal ik in tranen uitbarsten denk je?"

Tekst loopt door onder de foto's.

Na zijn vertrek, houdt Uitgeest twee wijkagenten. Dennie Bronneberg, die bij zijn aanstelling even viraal ging vanwege zijn looks, neemt Frans' wijk ten noorden van het spoor over. En een nieuwe wijkagent neemt Bronnebergs huidige wijk over, ten zuiden van het spoor met de Kleis en de Waldijk.

De bijna-pensionado is tevreden over hoe hij het dorp achterlaat: "Mensen hier zijn ontzettend vriendelijk en criminaliteit is redelijk laag. De jeugd blowt wel best veel, dat is een dingetje, maar harddrugs worden nauwelijks gebruikt. Of we zien het niet natuurlijk."

Hij zoekt de jeugd zelf op en spreekt vaak met ze, zegt hij. "Als ik langs de hangplekken rijdt, Zienhouse, de IJsbaan of het meer, en ik zie de jongeren staan, dan praat ik altijd even met ze. Het mooiste compliment dat ik de afgelopen tijd gehad heb, was dat die jongeren zeiden: 'waarom ga je weg, kan je er niet een jaartje aan vastplakken?'"

Een IJmonder noemt Frans zichzelf. Hij is geboren in Heemskerk, woonde daar ook en was er een tijdje agent. Nu woont hij in Beverwijk en hij begon zijn carrière ooit in Velsen, in 1976. "Maar Uitgeest is de parel van de regio, zeg ik altijd."

Een heel politieleven lang was hij op straat en in de wijk te vinden. "Eén keer heb ik gesolliciteerd naar een hogere functie. Ik was ook geschikt, zeiden ze, maar een ander was nóg beter. Toen dacht ik: ik ga nooit meer solliciteren. Op straat kon en kan ik gewoon mezelf zijn. Zeg maar gerust: ik ben een straatkat."

Mooie vrouwen en inbrekers

Want op straat daar zijn de mensen en is de actie. Frans: "Eén keer in Velsen hielden een collega en ik een mooie vrouw aan in haar auto, ik weet het nog goed. Wij praten met haar, grapjes maken, enzovoort, en ze mocht weer doorrijden."

"Meteen daarna kregen we een melding van een inbreker in een school. Wij waren dichtbij, raceten ernaar toe, en betrappen hem op heterdaad, het raam uitklimmend met een grote tv in zijn handen. We rekenen hem in en lopen het schoolterrein af. En toevallig stond daar nét die mooie vrouw weer en zij zei: 'fijn om te zien dat jullie niet alleen goed vrouwen kunnen versieren, maar ook goed boeven kunnen vangen', prachtig toch!?"

Tekst gaat verder onder het blok.

Toch, bijna een halve eeuw als politieagent kan niet voorbijgaan zonder hier en daar een moeilijk moment. "Ik heb ook veel rottigheid gezien, want ja, als agent ben je vaak als eerste ter plaatse."

En dat liet Frans niet helemaal onberoerd. Zeker de gesprekken met nabestaanden is hij naarmate de jaren vorderden steeds moeilijker gaan vinden. "Dat heeft denk ik met ouder worden te maken", is zijn simpele verklaring.

Toch heeft hij nooit écht hulp hoeven zoeken, zegt hij. "Ja, een biertje in de kroeg, om een nare dag van me af te laten glijden, maar niet meer dan dat. Ik dacht wel eens: ben ik nou zo hard? Ik praat van mezelf wel vrij veel, misschien helpt dat." Weer lachend: "De serie afscheidsinterviews zijn misschien wel een soort therapie voor me."

Tekst gaat verder onder het blok.

In zijn tijd bij de politie is een hoop veranderd, zegt hij. Ten goede, "we hebben keurige uniformen, de auto's zijn mercedessen, mooie laptop", soms hij op, maar ook ten kwade. "Na de centralisatie in 2013 is het contact tussen politie en burger minder geworden", oordeelt Frans.

In een reactie op onderzoek van de NOS met regionale omroepen erkende de politie eerder dit jaar dat er een tekort aan politiemensen is als gevolg van die centralisatie en nog een reorganisatie kort daarna. Ook zegt de politie te verwachten dat de bezetting van het korps vanaf een 'dieptepunt' van 2022, weer naar een normale bezetting zal groeien in 2025. 

Als de TomToms uitvallen...

En de geoptimaliseerde techniek bij de politie heeft ook een nadeel, "schrijf dat maar op", moedigt de oudgediende aan: "Als de TomToms een keer uitvallen, bestaat er bijna geen agent meer die nog gewoon de straatnamen weet."

Die kent hij zelf nog wel: "Vroeger speelden we tijdens een rustige nachtdienst soms verstoppertje. Dat klinkt gek, maar je was dan gewoon in de wijk, en je leerde alle hoeken en gaten kennen. Van Santpoort tot Uitgeest, ik kan de straten blind uittekenen." 

Dan loopt hij even naar buiten. Meteen groet hij twee mensen die langs komen lopen. "Ik ga m'n rondje maar even op de fiets doen, het is prachtig weer. Waar ik heen ga? Het weekend begint bijna, dus even langs de horeca-ondernemers, het industrieterrein en dan langs het meer, denk ik."

Het besef dat dit de laatste week is, begint nu toch echt de kop op te steken. "Maar ik ben tevreden. En ik weet niet precies wat het is, maar als mijn afscheid zoveel aandacht krijgt, moet ik toch iets goed gedaan hebben."