Docu 'Opdat zij niet vergeten worden' over Joodse slachtoffers Den Helder in première

"We willen met de documentaire de slachtoffers een stem geven, laten zien dat ze geleefd hebben, dat ze hebben bestaan", vertelt Peter Wijnants van Stichting Herdenkingsstenen.

"We wilden ook laten zien wat de invloed van de oorlog is geweest op nabestaanden en hoe ze daar mee omgingen. En we wilden laten zien dat het antisemitisme voelbaar is, merkbaar is, overal en dat je daar iets aan moet doen."

De film werd gemaakt door filmmaker/fotograaf Peter van Aalst die de verhalen van nabestaanden vastlegde. Zo komen in de documentaire onder andere de zusjes Shana en Halina Walter aan bod. Zij zoeken erkenning voor het leed dat hun vader als Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog werd aangedaan. Maar ook wordt het verhaal verteld van Frederik van Gelder die in april 1945, in Den Helder, in een kolenbunker als onderduikadres, wordt geboren.

Baby

"Om niet ontdekt te worden, wordt hij een baby die niet mag huilen", vertelt Job Cohen die als voice-over, met zijn mooie, diepe stem, de film heeft ingesproken. "Frederik van Gelder overleefde de oorlog, net als zijn ouders. Zijn grootouders, Abraham en Frederika van Gelder, 54 en 51 jaar oud, werden vermoord in Auschwitz en Sobibor. Frederik groeit uiteindelijk op in Zuid-Afrika en wordt filosoof. De oorlog laat hem nooit meer los."

Na afloop van de film wandelde het publiek naar het Koningsplein. Daar werd de nieuwe Gedenkplaats officieel ingezegend. Omdat Den Helder bijna van de kaart geveegd was door bombardementen en op Duits bevel, kon de stichting niet bij alle voormalige woningen van slachtoffers steentjes plaatsen. Zij hebben nu op de Gedenkplaats zo'n monumentje gekregen.

Herdenken

"Kunst is om te blijven herdenken en bewust te blijven van wat er tachtig jaar geleden allemaal gebeurd is en dat dat nooit meer mag gebeuren", zegt Peter de Vrij van Stichting Herdenkingsstenen. "Daarom is het goed dat wij, maar ook het comité 4-5 mei, druk bezig zijn om te zorgen dat herdenken een belangrijke plaats blijft houden in onze stad. Zodat alle kinderen ook weer meegenomen worden waarom we herdenken."