Geblokkeerde wegen, een bezoek aan de politie en brandende hooibalen: hoe ver gaan de boeren nog?

De minister-president zei naar aanleiding van alle protestacties vanmiddag dat agressie en intimidatie door de boeren onacceptabel zijn. Demonstreren is belangrijk, maar daarbij mag de wet niet overtreden worden, aldus Mark Rutte. En dat is ook de boodschap die de Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) naar buiten bracht.

"Wij vinden het vooral belangrijk dat boeren respectvol blijven en er geen mensen in gevaar worden gebracht", zegt Harold Zoet, regiovoorzitter van LTO. Volgens de organisatie werd voor de spontane acties van de afgelopen dagen met hen niks afgestemd. "Wij zijn nog bezig met een aantal gezamenlijke acties, maar roepen niet op om hooibalen in de fik te steken."

Appgroepen 

Waar deze acties wel vandaan komen weet de Schardamse boer Erik van der Deuren. "We hebben appgroepen per district waarin acties geopperd worden. Er zijn altijd een paar die het voortouw nemen en soms is er meer draagvlak en komen we samen." Het idee van de hooibalen werd gistermiddag in de groepsapp gestuurd, weet de veehouder.

En of er binnen de grenzen van de wet ook actie gevoerd kan worden? "Daar zijn we al drie jaar mee bezig, maar dat heeft weinig opgeleverd." Al is de boer het voor een deel wel eens met Rutte en LTO, "we willen niemand tot last zijn, maar wel onze stem laten horen."

En voor nu kan de Schardamse boer daarbij nog op sympathie rekenen, al is dat volgens hem echt Noord-Hollands. "In een provincie als Gelderland worden de boeren veel harder geraakt, dus daar zijn de protestacties ook heftiger." In zijn eigen provincie is de impact van de plannen minder groot en dus ook de acties, "er zijn nog steeds mensen in auto’s die een duimpje opsteken als ik met de trekker op de snelweg sta."

En de sympathie voor boeren is over het algemeen ook groot, weet hoogleraar sociale verandering en conflict aan de VU Jacquelien van Stekelenburg. "Ook al zijn we het soms niet met ze eens, snappen we wel waar de problemen vandaan komen."

Radicaal 

Toch zijn er kleine groeperingen binnen de beweging die de sympathie misschien in het gedrang kunnen brengen. "In Stroe liet de boerenbeweging één geluid horen, een positief geluid met een stevige ondertoon, maar er zijn groeperingen die vinden dat Stroe niet het gewenste effect liet zien, en dus radicalere acties willen." We zouden volgens van Stekelenburg daarom kunnen zeggen dat er een groep boeren is die op een radicalere manier hun geluid laat horen.

Al hoeven we ons volgens boer Erik geen zorgen te maken over radicaliserende boeren. "We zullen hoogstens een beetje overlast veroorzaken, maar willen niemand kwaad doen. We zijn geen hooligans."

Vervolgactie 

We zijn alleen nog niet van de boeren af, weet Erik. "Vandaag komt de Tweede Kamer weer bijeen, ik verwacht niet dat de stemming daar veranderd. En dan zullen we waarschijnlijk toch weer van ons laten horen."

Volgens Harold Zoet van LTO gaan we eerder iets van de acties merker in de voedselvoorziening. Zoet wil niet uitweiden over een concrete actie, maar laat wel weten, "dat de supermarkten vol liggen met producten van Nederlandse boeren. Hiervoor willen we bewustwording creëren, bij de consument en politiek."