100 jaar Woningstichting: 'Bouw woningen en energietransitie grootste uitdagingen'

Door de jaren heen heeft Woningstichting met veel uitdagingen te maken gehad. Dat was al zo bij de fusie toen er sprake was van grote achterstand bij het onderhoud van de woningen. Alleen door 'krachtig ingrijpen' kon dat worden ingehaald. Maar ook het huizentekort is iets wat regelmatig terugkomt. Een nieuwe uitdaging voor de stichting is de energietransitie.

Waar de woningbouwverenigingen bij het samengaan in 1922 zo'n 500 woningen samen in bezit hadden (de oudste huizen staan aan de Fabrieksgracht en de Van Hogendorpstraat in Den Helder, waren van woningbouwvereniging Lucht en Licht, en zijn in 1912 gebouwd, red.), heeft Woningstichting nu 10.000 huizen in haar portefeuille. En dan is het aantal woningen zelfs nog dalende: rond 2000 was het woningbezit met 13.000 op haar hoogtepunt.

"Den Helder is in de oorlog zwaar gebombardeerd, maar wij zijn in die periode slechts 53 huizen verloren, zegt directeur Robbert Waltmann. "Heel weinig vergeleken met de 945 huizen die we in 1940 in ons bezit hadden. Na de oorlog is er een grote groei geweest, toen duizenden woningen zijn gebouwd in de wijken De Schooten en Nieuw Den Helder."

"We zijn na 2000 kleiner geworden door huizen te verkopen en te slopen", aldus de directeur. Woningstichting werd dominant in de marinestad. En dat was een ongezonde situatie, legt Waltmann uit. "In de woonwijk De Schooten hadden wij op een gegeven moment 90 procent van de huizen in ons bezit. Het was belangrijk dat er meer eigen woningbezit zou komen, en dat leegstaande huizen zouden worden gesloopt. Leegstand trekt leegstand aan."

Zo werden in de wijk Nieuw Den Helder, die in de jaren 90 berucht was, meerdere flats gesloopt en kwamen er nieuwe huizen voor terug. Waltmann: "Inmiddels groeien we weer."

Marine

De marine drukte lang een stempel op de stad. Niet alleen vanwege de aanwezigheid van de haven, maar ook doordat hele woonwijken werden gebouwd voor marineofficieren. Dat veranderde na 1974 toen de marine de verplichting eraf haalde om in Den Helder te wonen.

"Het was geen bewust beleid om de marinewijken te laten mengen met burgers", vertelt Ronald den Boer. "De gaten van vertrekkende officieren werden simpelweg opgevuld."

Een belangrijke ontwikkeling van de laatste jaren is het tegengaan van leegstand in het stadshart. Woningstichting heeft daarbij meerdere panden opgekocht en vervangen of gerenoveerd. Een voorbeeld daarvan is Halte Bellevue, die in de plaats is gekomen van enkele winkels aan de Spoorstraat. Ook wordt er nu gewerkt aan het opknappen van de voormalige V&D, waarbij er woningen boven en winkels onder komen.

Opvallend is dat bij de ontwerpen wordt teruggegrepen naar historische panden. Zo is het uiterlijk van Halte Bellevue gebaseerd op het oude stationsgebouw van Den Helder. En ook doen de opgeknapte gevels van panden in de Keizerstraat denken aan vervlogen tijden.

Molen

Andere projecten zijn de bouw van woningen op het Vinkenterrein, waar ook een molen komt te staan, en de bouw van zo'n 40 sociale huurwoningen in Nieuw Den Helder ('Het Kasteel') waarbij mensen met een eengezinswoning van Woningstichting  voorrang krijgen om zo de doorstroming te bevorderen.

Woningstichting blijft inzetten op de bouw van nieuwe huizen. Zowel sociale huur als woningen in het hogere segment. "Een stad is in balans als zo'n 30 procent van de woningen sociale huur is", zegt Waltmann. "Daar zit alleen al Woningstichting met 37 procent boven. Wij zoeken daarom naar meer balans door, naast goedkopere huizen, ook duurdere woningen te bouwen voor mensen met een hoog inkomen." Doel is om zo meer hoogopgeleid personeel naar de stad te trekken. "En we merken dat ze vrij makkelijk worden gevuld."

Uitdagingen

Woningbouw en goede doorstroming, energietransitie, tiny houses: Woningstichting is voor veel nieuwe uitdagingen komen te staan. "Bouwen is verschrikkelijk duur geworden. Voor je kunt bouwen, ben je minstens zes jaar verder, en vaak langer. Versnellen is heel ingewikkeld, terwijl wel dringend meer huizen nodig zijn", zegt Waltmann. Ook de energietransitie is iets waar veel geld en tijd wordt gestoken. Over vijf jaar moet De Schooten - met de marine - zijn aangesloten op het warmtenet, waarbij geothermische warmte wordt opgewekt. "De huizen zijn best goed geïsoleerd, en hebben zonnepanelen, maar we moeten ook verder."