NH helpt mee: Personeelstekort zorgt voor onrust bij cliënten van Amsterdamse dagbestedingslocatie

Als Isabella het terrein van de dagbesteding bij de Overtoom in Amsterdam oploopt, staat Tom Hofman haar al op te wachten. Hij draagt een wijd wit shirt, heuptasje en zwarte broek met sneakers. Op zijn gezicht staat een grote glimlach. Tom is persoonlijk begeleider bij Amsta Karaad, woongroep Overtoom, en wist als 16-jarige al - toen hij mantelzorger was van zijn oma - dat hij dit werk wilde doen. 

Op de locatie wonen 92 mensen verdeeld over acht woongroepen. Ook verzorgt Amsta Karaad voor 105 mensen een dagbesteding. Isabella loopt vandaag met één groep mee. Bij binnenkomst valt de prikkelarme omgeving direct op. De muren zijn spierwit en in de ruimte liggen weinig spullen. 

(Persoonlijk) begeleiders

De zorginstelling kampt met een groot personeelstekort. In totaal zijn er 500 medewerkers nodig, maar op dit moment ontbreken er 50. Een tekort van 10 procent. De vraag concentreert zich vooral op (persoonlijk) begeleiders. Door middel van wervingscampagnes, samenwerking met scholen en het organiseren van open dagen probeert de instelling voldoende mensen te werven. Daarnaast is er een speciale voorrangsregeling voor wonen in Amsterdam en een verkorte opleiding voor zij-instromers. Ook zijn uit noodgreep de opleidingseisen aangepast naar mbo 2/3 in plaats van 3/4. 

Maar tot nu toe is de groep van mensen nog niet aangevuld. De locatie is daardoor gedwongen uitzendkrachten in te zetten en een beroep te doen op de hulp van familieleden en vrijwilligers. Het zorgt voor veel wisselingen binnen het personeelsbestand. Dit terwijl vaste gezichten enorm belangrijk zijn.

Tom stelt Isabella voor aan alle cliënten. Een van hen, Mitch, maakt zijn eigen pakpapier met behulp van filmpjes op YouTube. Tom legt uit dat dit verkocht wordt in de buurt om daarmee de verbinding met de buurt te stimuleren. Iets verderop in de ruimte is Mahsa, een andere cliënt, bezig met een ingewikkelde puzzel. Tom vraagt of Isabella haar kan helpen om de juiste stukjes aan te reiken. 

Tekst loopt door onder video

Benieuwd naar de hele aflevering, klik dan hier of kijk vanaf 17:10 naar NH Nieuws. 

Dan is het tijd om naar buiten te gaan. De groep van Tom en zijn collega is een werkteam. Dat betekent dat zij klusjes doen in de buurt. Alle cliënten krijgen een prikstok en vuilniszak overhandigd en samen rapen zij vuil in het Vondelpark. Ook de verslaggever van dienst steekt de handen uit de mouwen.

Alle soorten vuil verdwijnen in de vuilniszakken, van pakjes drinken tot plastic verpakkingen. Als Isabella tussen de praktijken door aan Tom vraagt wat de groep voor hem betekent, hoeft hij niet lang na te denken: "Geluk. Ik word heel erg blij als de mensen een leuke dag hebben gehad. Je ziet dat het hen veel doet. Dat is mooi om te zien."

Grensoverschrijdend gedrag 

Als het vuil is geraapt en iedereen weer binnen is, blijkt al snel dat iemand van de groep trek heeft gekregen. Uit een van de kasten tovert hij een stapel borden tevoorschijn. Het teken voor Tom en Isabella om in actie te komen en tosti's te maken. 

Ondertussen vertelt Tom over de huidige situatie rondom het personeelstekort. Door de inzet van tijdelijk krachten en minder vaste gezichten, ontstaat er volgens hem veel onrust. Dat zorgt soms voor onveilige situaties. "Op deze locatie heb je te maken met grensoverschrijdend gedrag", geeft Tom in alle eerlijkheid toe. "De cliënten kunnen verbaal en fysiek agressief zijn." Nieuwe vaste krachten zijn volgens hem dan ook hard nodig. 

Tekst loopt door onder tekstkader.

De tosti's zijn klaar en de cliënten gaan aan tafel. Op de tafels staan pakken melk en witte mandjes met broodbeleg en sauzen uitgestald. Tijdens de lunch spreekt Isabella met Maaike van Essen, de clustermanager Zorg van de locatie. Ook zij hoopt dat er snel nieuwe mensen bij komen. De huidige situatie vraagt volgens haar veel van de vaste medewerkers. De werkdruk is hoog en er zijn veel openstaande diensten. 

De situatie ziet zij niet snel opgelost worden en ze houdt daarom ook haar hart vast voor de toekomst. "De voorspelling is dat het alleen maar erger wordt. Dus we proberen onszelf daarop voor te bereiden. Maar we hebben helaas niet alles in de hand." Het grote arbeidsaanbod zorgt ervoor dat iedereen uit dezelfde vijver vist. Bovendien, ligt volgens Maaike, een groot stigma op de gehandicaptenzorg, waardoor nieuwe mensen moeilijk te vinden zijn. "Mensen denken vaak dat het alleen maar billen wassen is, maar het is meer dan dat."

"Tot volgend jaar"

Dan is tijd om de dag af te sluiten. Isabelle zegt iedereen gedag. "Tot volgend jaar", roept een van de cliënten. "Het was gezellig", zegt een ander. Via de schuifdeuren vertrekt Isabelle naar buiten en gaat richting de redactie. De werkdag bij de Overtoom zit erop.