Drummer Doe Maar was dertig jaar aan de drugs: "Verslaving is als een gevecht met Mike Tyson"

Geen stad is meer veilig. Geen dorpje meer schoon. Dat drugs, alcohol, gokken of gamen als normaal worden gezien, daar zit het probleem volgens René. "Op feestjes ligt al het witgoed op tafel voor het uitkiezen. Waar vroeger alleen de jetset cocaïne snoof, is het nu gemeengoed geworden. Mensen nemen niet eens meer de moeite om het in de toiletten te doen, ze snuiven hun puntje gewoon van de bar."

Overigens heeft hij het niet alleen over drugs. Hetzelfde geldt voor alcohol. Afgelopen week sprak hij nog iemand die in het weekend alles door elkaar drinkt en slikt. "Om zich vervolgens maandag ziek te melden van werk, dinsdag chagrijnig is, woensdag gaat-ie weer aan de slag en donderdag bereidt hij zich voor op het feest van het weekend. En zo gaat dat elke week, maand, jaar. Je ziet het er echt niet aan."

Tekst gaat door onder de foto.

"Bouwlieden, ondernemers, advocaten, in alle lagen van de bevolking wordt gebruikt of gedronken. En waar gebruikt wordt, ligt verslaving altijd op de loer." Wat vervolgens leidt tot allerlei andere problematische situaties, legt de ervaringsdeskundige uit.

"Verkeersongelukken, schulden, stress, relaties die op de klippen lopen. Bij verslaving denken we altijd aan mensen die in de goot liggen, maar niks is minder waar. Juist omdat iemand ‘gewoon’ zijn werk doet, denken ze dat het wel meevalt."

René weet er alles van. Toen hij op zeventienjarige leeftijd een eerste jointje rookte met daarin niet alleen wiet,maar ook heroïne, was het raak. "Het gaf me een goed gevoel." Een jaar later werd hij drummer bij Doe Maar. Met het album Doris Day lag heel Nederland gelijk aan zijn voeten. Hij kon er niet mee omgaan.

"Met de drugs ontstond een leven van liegen, bedriegen, stelen, vermijden, vluchten en nergens verantwoordelijkheid voor nemen. Verslaving is zo egoïstisch. Het draait alleen maar om het goedje."

Ultimatum

De helft van zijn leven heeft hij in een verdoofde toestand doorgebracht. "Het is een wonder dat ik hier nog zit." Pas als zijn vrouw en moeder hem een ultimatum geven, voelt hij zich gedwongen iets aan zijn verslaving te doen. "Als ik niet afkickte zouden ze de handen van mij aftrekken."

Tekst gaat door onder de foto.

De Amsterdamse Zandvoorter herinnert zich zijn clean day, de eerste dag dat hij helemaal niks gebruikte, nog goed. "Ik voelde me ellendig, doodziek en zo niet gemotiveerd. Ik wilde helemaal niet afkicken." Zijn hele lijf moest in de reset modus. Dertig jaar aan cocaïne, heroïne, crack moest uit zijn lichaam en geest. Toch zette hij door, dankzij zijn vrouw. Meerdere keren benadrukt hij hoe belangrijk zij voor hem is geweest en nog steeds is. "Zij heeft veel van mij moeten verdragen, maar stond altijd naast me."

Missie

Na zijn eigen ervaring weet hij als geen ander hoe de omgeving verslavingen in stand kunnen houden. Daarom helpt René nu families en vrienden van mensen met een verslaving. Het is zijn missie geworden.

Gemiddeld vragen familieleden pas na tien jaar met een verslaafde te hebben geleefd om hulp. "In eerste instantie denken mensen vaak over bijvoorbeeld hun kind: Hij/zij ligt niet onder een brug, heeft gewoon een baan dus het zal wel meevallen. Schaamte is ook een grote factor: Vertel het maar niet aan je vader. En dan probeert het gezin het nog zelf op te lossen: wij gaan je helpen."

Maar, legt René uit, verslaving is een zevenkoppig monster dat altijd slimmer is. "De familie of omgeving heeft geen idee waar ze mee te maken heeft. Het is als in een gevecht met Mike Tyson. Elke keer denk je: deze ronde ga ik wel winnen. Maar word je toch weer knock-out geslagen."

Hij zag het bij zijn eigen familie. Zijn vader, filmrecensent Simon van Collem, onttrok zich aan de verslaving. Zijn moeder deed daarentegen alles voor hem en dus ook voor de verslaving. "Ik was een onzeker kind met een laag zelfbeeld met aanleg voor depressieve gevoelens."

"De wereld was een spannende plek. Mijn ouders maakten veel ruzie, ik werd niet gezien of gehoord. Mijn basis was wankel. Als er dan een drug voorbij komt dan is dat een instant fix. Ik vroeg me af waarom ze zoiets niet door het kraanwater deden? Ik was op zoek naar het goede gevoel dat het me gaf."

Halfzachte manier

Hij vertelt hoe verslaving voor dertig procent het middel is en voor zeventig procent het gedrag van liegen, bedriegen en manipuleren. Ook stelt hij familieleden altijd de vraag hoe zij de verslaving van bijvoorbeeld hun kind in stand houden.

"Dat blijkt een hele confronterende vraag. Ouders vinden het heel moeilijk om grenzen te stellen. Geven ze geld voor benzine, want het kind moet toch naar zijn baan, school, dan gaat het op aan het middel. Ze willen ook hun kind het huis niet uitzetten, want dan loopt het helemaal verkeerd af. Ze willen hun kind niet laten vallen of afwijzen."

"En toch moeten ze een grens stellen, wel het kind, maar niet de verslaving, anders faciliteren ze de verslaving. Ze moeten leren loslaten. Met een halfzachte manier lukt het niet."

Tekst gaat door onder de foto.

Vaak kampen ouders met stress, relatieproblemen, burn-out door de verslaving van kind of ander familielid. Het gezin lijdt eronder. Loslaten is daarom essentieel. René wil mensen wakker schudden. Het liefst preventief. Maar hij wil ook het voorbeeld zijn voor verslaafden dat het wél mogelijk is om er van af te komen. Dat er een weg terug is naar een goed leven met verantwoordelijkheden.

Leren leven

"We leven in een gespannen wereld. De druk van het dagelijks leven is hoog. Iemand gebruikt omdat hij zich niet goed voelt. De drug, alcohol, gamen, gokken maakt dat je je beter voelt, anders. Het is een vlucht uit het leven. De oorzaak is niet de drug, maar dat iemand niet weet hoe hij of zij moet leven."

Het echte herstel begint dan ook volgens René na het afkickcentrum. "Zestig procent valt weer terug in de oude gewoonten. Eenmaal afgekickt is het belangrijk dat je leert te leven. Ik heb mijn missie gevonden. Het is dus mogelijk."