De Koninklijke Nederlandse Reddings Maatschappij in IJmuiden zoekt versterking. Missies zijn ondanks een krappe bezetting niet in gevaar, maar het team kan het naar eigen zeggen 'net aan'. De KNRM heeft net een maandenlange wervingscampagne achter de rug waar het luttele aantal van vier mogelijke kandidaten naar voren kwamen. Tijdens de Reddingbootdag hoopt de organisatie nieuwe enthousiastelingen te kunnen trekken.
"Mensen hebben het tegenwoordig steeds drukker", vertelt schipper Sven van Urk. "De hele maatschappij heeft het constant druk. Het vrijwillige werk van de KNRM is ook echt vrijwilligerswerk. Je ziet tegenwoordig steeds vaker dat als mensen tijd investeren dat er ook wat tegenover moet staan. Vaak financieel, maar dat hebben wij niet. We zijn gedreven door de maatschappelijke bijdrage. Het is een teameffort. We zijn afhankelijk van erven, sponsors en donateurs. Dit werk doe je vanuit je hart. Mensen staan nog niet in rijen dik om zich aan te melden voor de KNRM."
Kielhalen
Morgen wordt de jaarlijkse Reddingbootdag gehouden en dan staan mensen wél rijen dik. Er worden meer dan 400 bezoekers verwacht. Het tekort aan vrijwilligers is voelbaar. Het reddingsteam is met man en macht aanwezig en druk in de weer met dranghekken. Een schipper van het station spreekt al sjouwend de jonge medewerker Michael de Groot aan.
"Je helpt morgen toch tijdens de Reddingbootdag ook?" Maar nee. "Dan zouden ze mij thuis kielhalen," aldus 'zoetwatermatroos' Michael. "Station Huizen is mijn thuis en ik loop hier in IJmuiden stage. Maar ja, het klopt: ik ben daar vrijwilliger en ook bij het station in Huizen zouden we voor dagdiensten meer vrijwilligers goed kunnen gebruiken."
"We zijn afhankelijk van erven, sponsors en donateurs. Dit werk doe je vanuit je hart"
In IJmuiden is er nog geen structurele oplossing voor het tekort aan vrijwilligers. Van Urk legt uit: "We hebben altijd minimaal zes man nodig die klaar moeten staan om te kunnen varen. 24 uur keer zeven dagen en 365 dagen per jaar. Er zijn dagen bij dat we moeten zoeken naar mensen en met roosters moet worden geschoven. Tijdens vakanties worden gaten voor elkaar dichtgelopen. Het zou fijn zijn als met extra vrijwilligers het werk meer verdeeld kan worden, om het voor het bestaande team behapbaar te houden."
Niet vrijblijvend
Er wordt sowieso veel gevraagd van KNRM-medewerkers. "Op het moment dat je de pieper draagt, dan heb je echt een verantwoordelijkheid. Het is vrijwillig, maar absoluut niet vrijblijvend. We hebben duidelijke afspraken: als de pieper gaat dan blijf je niet op een verjaardag. Wij gaan er vanuit dat als je pieper op groen staat, dat je er dan ook bent als je wordt opgeroepen. Je moet er binnen tien minuten zijn, want dan gaan we ook los. Dat besef bij nieuwe vrijwilligers is er niet gelijk," aldus de schipper.
"Op het moment dat je de pieper draagt, dan heb je echt een verantwoordelijkheid"
"We spreken onderling over hoe we meer vrijwilligers kunnen trekken. We hebben wel net een wervingscampagne gehad. Van de tien aanmeldingen blijven er vier over. Maar dan kom je nog op: hoe vindt iemand het zelf? Want de pieper is toch een belasting. Afgelopen jaar hebben we rond de 50 acties gehad, dus dan heb je elke week een actie", aldus Van Urk.
"De pieper betekent dat als je op groen staat, dat je beperkt bent in je bewegingen. Je moet binnen tien minuten op het reddingstation kunnen zijn om los te gaan, dus mensen moeten ook in een straal van tien minuten rondom het reddingstation wonen."
De KNRM werkt met het beperkte team niet in diensten. "We zetten onze pieper zelf op groen. Ik heb hem 24/7 aan staan, en 140 uur per week staat hij op groen en kan ik ieder moment worden opgeroepen. Voor mij is die mogelijkheid als vrijwilliger er omdat mijn werkgever die mogelijkheid geeft. Mijn gezin houdt er rekening mee en steunt mij daarin. Meer nieuwe vrijwilligers zou voor mij de pieper minder vaak op groen zetten? Ja, maar ik zou dat niet doen: het is mijn passie."
Zeebenen
Van Urk werkte eerder bij de marine en is wel wat gewend. Mentale weerbaarheid is bij de KNRM ook van belang. "We werden onlangs opgeroepen om een stoffelijk overschot te bergen. Een slachtoffer was opgepikt door een ander schip rondom een boorplatform. Dat kunnen vervelende momenten zijn. We hebben mensen die training gehad hebben om dan voor elkaar nazorg te doen."
Kortom: het werk voor de KNRM is niet weggelegd voor elke vrijwilliger. "We hebben selectiecriteria. Je moet binnen de ploeg vallen. Je moet als vrijwilliger dan ook zeebenen hebben, maar gedrevenheid en motivatie zijn heel belangrijk. Belangeloos zijn om mensen te helpen. Ervaring op het water zou mooi zijn. Verder gewenst is vaarbewijs I en II en allerlei trainingen die je via de KNRM kunt leren. Vrijwilligers kunnen dan ook vaak niet gelijk ingezet worden, maar moeten eerst een leertraject volgen."
Sven van Urk gelooft ondanks alle vereisten wel dat het werk van de KNRM prachtig vrijwilligerswerk is. "Ik vind het geweldig om van betekenis te zijn op zee en om belangeloos mensen te helpen en dat ook nog te doen met een team die dezelfde drive heeft. Morgen bij de reddingsbootdag kunnen mensen zich melden die zich in dat beeld herkennen. Gemotiveerde vrijwilligers én donateurs zijn van 10.00 tot 16.00 uur welkom."
Hoogtepunt
Natuurlijk zijn er ook hoogtepunten aan het werk. "Dat je na aanmelding mee kunt varen op één van de drie beroemde reddingsboten. De Johanna Louisa, onze oude vedette, de Dorus Rijkers. En de moderne 1816 waar ik schipper ben is ook beschikbaar." Van Urk krijgt pretoogjes als hij zegt. "Dat kan hard gaan, we kunnen 32 knopen halen. Zestig kilometer per uur is op zee best hard."