Levensgenieter Frans gooide zijn leven om: "Ik verruilde bier voor bloemkoolrijst"

Nooit had Frans iets gevoeld of gemerkt van zijn te hoge suikerniveau. Dus toen een arts bij de herkeuring van een verzekering hem de vervelende boodschap bracht, haalde hij zijn schouders op. “Ik ging gewoon op de oude voet verder.” Totdat die waardes zo hoog werden dat de Haarlemmer bijna insuline moest gaan spuiten.

Voeding Leeft

“Dat wilde ik toch echt niet. Mijn broer spuit insuline. Ik wilde daar niet aan.” Hij struinde heel internet af naar informatie en stuitte op Stichting Voeding Leeft. Een organisatie die met wetenschappers en medici leefstijlprogramma’s ontwikkelt met het doel de klachten een halt toe te roepen. En tot zijn grote verrassing bleek zijn eigen Haarlemse huisarts Nynke van der Zijl verbonden te zijn aan het programma Keer Diabetes2 Om.

Na het schrijven van een motivatiebrief en een goed gesprek met huisarts Nynke mocht Frans meedoen aan het programma. De huisarts heeft sinds vijf jaar een praktijk aan de ‘t Hoenstraat 9 en promoveerde op diabetes. Ze verdiepte zich in het belang van goede voeding voor diabetespatiënten, maar ook voor andere chronische ziektes zoals reuma en hart- en vaatziekten.

Medicijn

Van der Zijl gelooft heilig in voeding als medicijn. En dan heeft de huisarts het niet alleen over eten. “Het gaat bij de programma’s om leefstijl in de breedste zin van het woord: naast eten ook bewegen, ontspannen, slapen en tegenwoordig hebben we ook zingeving toegevoegd.”

Zo kan stress een hongerig gevoel opleveren, dus is het soms eerst nodig om de stressfactoren aan te pakken. Dit geldt ook voor slecht slapen. “Het heeft geen zin om naar eten te kijken als andere zaken niet op orde zijn”, legt de huisarts uit.

Haar patiënten doen geregeld mee aan de programma’s van Stichting Voeding Leeft. Het doel is dat mensen zich beter voelen en om bij bijvoorbeeld patiënten met diabetes en hart- en vaatziekten de medicatie af te bouwen door een gezondere leefstijl.

De resultaten bewijzen dat het werkt. Negentig procent van de deelnemers heeft baat bij het programma. “Het is heel praktisch en haalbaar ingericht. We geven mensen kennis zodat ze zelf de juiste keuze kunnen maken. We kijken niet naar de weegschaal en zeggen ook niet wat je wel of niet mag eten.”    

Tekst loopt door onder de foto.

Bij zo’n 80 procent van haar consulten kijkt de huisarts naar het leefpatroon van haar patiënten. “We kunnen er tegenwoordig niet omheen dat veel klachten worden veroorzaakt door voeding.” Volgens haar is de lijst met leefstijl gerelateerde klachten eindeloos. “Bij hoofdpijn, chronische vermoeidheid, hart- en vaatziekten, gewrichtspijnen, overgangsklachten of een kwakkelende kleuter. Het kan leefstijl gerelateerd zijn.”

Basispakket

Ze merkt wel op dat het vaak een puzzel is die gelegd moet worden, en uiteraard op een medisch verantwoorde manier. “Het is niet zo dat ik nooit medicijnen voorschrijf. Maar vaak blijkt dat het een snelle oplossing is. Het blijft bijzonder dat veel medicijnen wel vergoed worden door alle verzekeringsmaatschappijen terwijl een leeftstijlprogramma gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek nog steeds niet door alle verzekeringsmaatschappijen wordt opgenomen in het basispakket. Medicijnen voor verhoogde bloeddruk kunnen namelijk vaak worden afgebouwd als mensen gezonder gaan eten en bewegen. Of in elk geval remt het de klachten voor een aantal jaar.”

Zou dan niet iedereen gezonder moeten eten? Nynke knikt. “Wij belonen onszelf met eten bij een bepaalde emotie: boos, verdrietig of blij. En na een lange werkdag verdienen we een wijntje. Dat gedrag veranderen, is het moeilijkste wat er is. Iemand is vaak pas gemotiveerd om zijn gewoontes te veranderen als er een reden voor is.”

Bier versus wijn

In het geval van Frans was de hoge bloedsuikerspiegel de aanleiding om zijn gedrag te veranderen. Hij realiseerde zich dat hij de inname van koolhydraten drastisch moest beperken. “Schokkend vond ik dat. Ik ontdekte dat bier nogal wat koolhydraten bevat. Ook dat in wijn veel minder zit.”

Hij vond het pittig en een hele opgave om ermee aan de slag te gaan. Het grote voordeel was dat de kinderen het huis uit zijn en zijn vrouw hem stimuleerde vol te houden. “Mijn hele leven was ik er bedreven in geraakt om groentes te vermijden. Nu moest ik zelfs aan de bloemkoolrijst met groenten.” Toch lukte het hem met behulp van de goede begeleiding om grotendeels plantaardig te eten. Zijn suikerwaardes daalden, hij hoefde niet aan de insuline, heeft veel meer energie en voelt zich fitter dan ooit.

Leven omgooien

“Het is geen sexy onderwerp onder mannen. Vrouwen hebben er over het algemeen meer begrip voor en zijn positief. Toch zouden de meesten er niet hun leven voor omgooien als het niet noodzakelijk zou zijn.”  

En ja, ook hij mist die biertjes, de lekker pasta’s en de snoep best wel eens. Op feestjes komt hij altijd wat later en hij heeft altijd een grote fles water binnen handbereik staan. En als er vrienden of familie komen eten, legt hij uit dat er plantaardig voedsel wordt geserveerd. Maar uiteindelijk heeft Frans de rem op zijn ziekte gezet en voelt hij zich gezonder dan ooit.