Verpleegkundige Jennifer hekelt zorg als verdienmodel: 'Vertrouwen is de basis'

De verpleegkundige schrok zich een hoedje toen ze vorige week het advies hoorde om per 2029 2,7 miljard te bezuinigen op de ouderenzorg. Onderzoekers beweren dat er 'ingrijpende keuzes' nodig zijn. Het aantal ouderen neemt de komende twintig jaar namelijk sterk toe. Als er niets verandert, verdubbelen de uitgaven tot 37 miljard euro in 2040 en zijn er 367.000 extra zorgverleners nodig in de ouderenzorg, beweren zij.

Onzin, vindt Jennifer. "Als je je geld verstandiger uit zou geven en in de zorg zou stoppen, zijn de bezuinigingsrondes niet nodig. Er wordt 32 miljard met de zorg verdiend. Dat geld gaat naar bijvoorbeeld onderzoeken, consultancybureaus en besturen. De zorg is een verdienmodel geworden en daar gaat het mis."

Het artikel gaat verder onder het fragment waarin Jennifer Bergkamp spreekt over de bezuinigingen tijdens talkshow Op1.

De verpleegkundige ziet de gevolgen van de bezuinigingen niet rooskleurig in. "Bij elke beleidsuitvoering zie je terug: ze hebben geen idee wat er op de werkvloer speelt. Er bestaat geen communicatie die het beleid voeren en de mensen die het werk uitvoeren. Als dit doorgaat, zullen de zorgsituaties ontsporen en zorgmedewerkers overbelast raken. En het wantrouwen zal alleen maar groeien."

Vertrouwen is, volgens Jennifer, de basis van haar vak. "Wij verwachten ook vertrouwen van bestuurders, zorgverzekeraars en de overheid", vertelt ze. "De mensen bij wie ik thuiskom, zijn vaak in een kwetsbare situatie. Zij moeten mij eerst leren kennen. Het mooiste moment in de zorgverlening is dat je het vertrouwen krijgt en terug kan geven."

Als er meer vertrouwen is naar de zorgverlener, wordt het makkelijker om passende zorg te geven. "Bij controle druk je cliënten in hokjes van ziektebeelden en diagnoses, terwijl iedereen anders reageert op een ziekte. Als je de ruimte krijgt om de zorg passend te maken, is dat een stuk goedkoper en je hebt minder partijen nodig die daar iets over willen zeggen."

Per persoon verschilt het hoe je iemands vertrouwen wint. "Daarvoor moet je iemand leren kennen", legt Jennifer uit. "Voor de een is het een gesprek, voor de ander een kopje koffie en voor weer een ander is het de afwas doen. Maar het ligt er ook aan hoe iemands ervaring binnen de zorg is: als er eerder ook al geen tijd voor je was, zal het de nieuwe zorgverlener veel moeite kosten om het vertrouwen terug te winnen."

Het artikel gaat verder onder de afbeelding.

Jennifer geeft een voorbeeld. "Een oudere dame met dementie uit Rijsenhout begon met servies te gooien. Normaal denk je: 'Ik ga weg, dit is gevaarlijk.' Maar als je tijd investeert en op haar inpraat, kan ze rustig worden en kan je haar de medicatie geven. Als ze die niet van mij had gekregen, was ze misschien wel naar buiten gegaan, had ze auto's gesloopt of was ze de sloot ingelopen."

Controledwang

Vertrouwen krijgen kost dus tijd, maar dat is volgens Jennifer geen verspilde tijd. "Tijd nemen voor de cliënten, geeft je heel veel tijd terug. Als ze vertrouwen in je hebben, weten ze dat je er zal zijn wanneer dat nodig is. Het neemt de controledwang bij cliënten weg en dat scheelt heel veel telefoontjes naar zorgverleners en -instellingen."

Een ander voorbeeld: recentelijk was ze aan het werk in een wijk in Burgerveen. Ze ging langs bij een oudere dame, een 'dame van stand' noemt de verpleegkundige haar. "Ze vond het heel lastig om het naar mij uit te spreken", vertelt ze. Maar als ervaren verpleegkundige wist Jennifer na een paar woorden genoeg: "De mevrouw had incontinentiemateriaal nodig."

Na twee dagen bellen was stap één voltooid: Jennifer had een intakegesprek geregeld tussen de oudere dame en de leverancier. "De dame moest alles aan hem in geuren en kleuren uitleggen om haar spullen te krijgen. Dat is eigenlijk een motie van wantrouwen naar mijn inschattingsvermogen, en voor de dame in kwestie om te janken."

Het is slechts een van de vele voorbeelden waarbij het in de zorg misgaat. "Het systeem waar de zorg op draait, is gebaseerd op controle. Het controleren is juist hetgeen wat zo ontzettend veel tijd en geld kost. Het zorgpersoneel moet meer vertrouwen krijgen. Dan is er ook meer ruimte om te werken aan het vertrouwen van onze cliënten."