Rechtszaak dreigt rond asielvilla Heemstede, maar wethouders vertrouwen op goede afloop

Het waren hectische weken in de Heemsteedse politiek. De aankoop van het pand aan de Heemsteedse Dreef 156 door de gemeente, met het doel er volgend jaar een groep jonge asielzoekers onder te brengen, houdt de gemoederen behoorlijk bezig. Nu keert de rust even terug vanwege het zomerreces. De twee verantwoordelijk wethouders, Anneke Grummel en Sam Meerhoff, blikken terug op een roerige periode.

Anneke Grummel (D66): "We hadden wel verwacht dat het veel emoties zou oproepen. Dit is exact de discussie die je ook elders in het land ziet. De heftigheid doet je wel wat. Maar ik heb me natuurlijk ook bedacht wat het zou betekenen als dit in mijn straat zou gebeuren."

Sam Meerhoff (PvdA): "We zijn al langer op zoek naar locaties voor kwetsbare groepen. Dit pand is een specifiek pand, midden in een woonwijk. Door de geborgenheid van de buurt is het erg geschikt voor alleenstaande, minderjarige vluchtelingen. Die hebben die geborgenheid juist nodig."

Met stoom en kokend water

Buurtbewoners voelden zich overvallen door de snelheid waarmee de gemeente handelde: de koop moest binnen een paar weken door de gemeenteraad zijn goedgekeurd. Meerhoff: "Ik kan me geen situatie voorstellen waarbij je mensen niet overvalt met dit nieuws. Daarom hebben we direct na het versturen van de brieven aan omwonenden over de aankoop, afspraken gemaakt met de directe buren. In relatief korte tijd zijn we echt het gesprek aangegaan."

Grummel vult aan: "We vinden dat je een eerlijk verhaal moet hebben en dat is om uit te leggen wat je aan het doen bent. Het tekenen van het voorlopige koopcontract voor de villa was het moment om dat te doen. Het is uiteindelijk een democratisch proces: de gemeenteraad neemt het besluit." 

Meerhoff: "Ons wordt verweten dat we een soort overvaltactiek hebben toegepast. Maar we hebben nog een half jaar om ons met de buurt voor te bereiden op de komst van de jongeren. Ik verwacht, hoop en reken erop dat we daar ook het vertrouwen kunnen terugwinnen. De beslissing om die woning aan te kopen, vinden we nog steeds een goed besluit."

De gemeente hield vorige week maandag een eerste omwonendenoverleg. Het volgende overleg met de buurt is op 11 september. Anneke Grummel: "Dan vragen we de omwonenden wat zij de belangrijkste afspraken vinden die wij met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) moeten maken. Waar moeten we als gemeente op letten?"

Sam Meerhoff: "We hopen veel angst weg te nemen door uit te leggen dat er straks goede huisregels worden opgesteld. En door te zorgen dat er een goed programma voor de jongeren ligt, denk aan onderwijs, sport en sociale activiteiten. Heemstede heeft die faciliteiten. We hebben veel expertise in huis als het gaat om opgroeiende jongeren, die gaan we straks ook inzetten."

Boze buren, harde woorden

Omwonenden van het pand kwamen massaal af op commissievergaderingen en de raadsvergadering over de aankoop van het pand. Ze maakten veelvuldig gebruik van hun inspreekrecht, waarbij harde woorden niet werden geschuwd. Hoe gaan de wethouders met zo'n volksopstand om? 

Anneke Grummel: "Ik ervaar het niet als een volksopstand. Mensen zeggen soms dingen die je raken. Maar ik heb ook omwonenden gesproken die boos zijn, maar daarbij zeggen: 'morgen gaan we weer met elkaar verder'. Dat raakt me ook en daaruit put ik het vertrouwen dat we het met elkaar gaan doen. Juist met deze mensen, met deze buurt."

Sam Meerhoff: "Wat ik me het meest heb aangetrokken, is dat je woorden worden gewantrouwd: 'u zegt wel dat u ons hoort en u zegt wel dat u afspraken wilt maken, maar...' Dat raakt me. Maar het motiveert me ook om het heel goed aan te pakken. Om te laten zien dat het niet alleen taal is."

Politiek is niet altijd leuk, dat bleek ook na de val van het kabinet. Meerdere Haagse politici gaven er de brui aan. Sam Meerhoff: "Je krijgt weleens verwijten naar je hoofd en shit over je heen. Maar je zit er voor het algemeen belang."

Anneke Grummel: "Ik probeer te bedenken hoe het er over een jaar is. Ik geloof dat deze buurt er dan een succes van heeft gemaakt. Dit kunnen we en dit gaan we gewoon doen." Meerhoff: "Samen met de buurt."

Tekst loopt door onder de foto.

Samen naar het café

De gemeenteraad ging met de kleinst mogelijke meerderheid akkoord met de aankoop van Dreef 156 voor ongeveer twee miljoen euro. Elf raadsleden stemden voor, tien tegen. De grootste coalitiepartij VVD stemde tegen, oppositiepartij GroenLinks was voor. Toch vrezen de wethouders niet voor een crisis in het college van Heemstede.

Anneke Grummel: "Ik vind dat de gemeenteraad en onze coalitie hebben gedaan wat moet in een democratie. We hebben stevig gediscussieerd. We waren het niet met elkaar eens, maar we komen er wel uit. Je ziet wat er in de samenleving speelt, dat speelt hier ook in de raad."

Meerhoff: "Het klinkt misschien gek, maar na afloop van die gemeenteraad zijn we naar het café gegaan. Daar zaten raadsleden van de coalitie en van de oppositie. Maar er kwamen daar ook omwonenden op ons af. Die vonden het fijn dat we met elkaar in gesprek blijven. Dat is een goede weergave van de onderlinge verhoudingen."

Grummel: "En dat is hoe de democratie moet zijn. Er ligt een meerderheidsbesluit en nu gaan we door met waar we voor zijn: mooi Heemstede. Dat is ook mijn persoonlijke motivatie: we voelen ons verantwoordelijk voor de grote opgave die Nederland heeft bij de opvang van asielzoekers. Wij vinden dat we echt een steentje moeten bijdragen." 

Tekst loopt door onder de foto.

Omwonenden van de asielvilla hebben een stichting opgezet en dreigen met een rechtszaak tegen de gemeente. Meerhoff hoopt dat het niet zover komt. "Maar mocht er een rechtszaak komen, dan heb ik er vertrouwen in dat de locatie aan de Dreef er alsnog komt."

Grummel: "De omwonenden willen niet beschuldigd worden van nimby-gedrag (not in my backyard, red). Dat lees je in de landelijke media: die rijke mensen willen niet. Maar je mag je zorgen maken, ook als je uit een rijkere gemeente komt. Die stem mag er zijn en zo voelen wij dat ook."