Pieter Omtzigt start langverwachte eigen partij: kunnen Noord-Hollanders straks ook op hem stemmen?

Sinds Pieter Omtzigt gisteravond aankondigde dat hij verkiesbaar is in november, kunnen alle peilingen van afgelopen weken de prullenbak in. Voorspeld was dat de PvdA/GL en de VVD de grootste partijen zouden worden, maar nu Omtzigt zich na lang wikken en wegen ook heeft gemeld, zijn de kaarten opnieuw geschud. Volgens de peilingen van I&O Research kan de partij van Omtzigt in november in één klap de grootste worden.

Kieskringen

Voor Noord-Hollanders is het nog even afwachten of zij straks ook op de piepjonge partij kunnen stemmen. Omtzigt heeft al duidelijk gemaakt dat hij wil meedoen in 'een vorm van verantwoorde groei', en overweegt om zich alleen in zijn eigen provincie Overijssel verkiesbaar te stellen. 

Dat zit zo. Nederland telt twintig kieskringen, waarvan er één Bonaire is. Sommige provincies, zoals Overijssel en Limburg, bestaan uit één kieskring, maar de meeste provincies zijn onderverdeeld in meerdere regio's. Partijen zijn niet verplicht om in elke regio mee te doen. Zij kunnen er ook voor kiezen om zich in een enkele regio verkiesbaar te stellen. 

Noord-Holland bestaat uit drie kieskringen: Amsterdam, Haarlem en Den Helder. Amsterdam omvat alleen de gemeente Amsterdam, Haarlem vertegenwoordigt twintig omliggende gemeenten en Den Helder telt 22 gemeenten. Partijen kunnen er ook voor kiezen om met verschillende kandidatenlijsten te werken. Dat kan handig zijn als bepaalde partijleden heel populair zijn in een specifiek gebied, omdat ze er bijvoorbeeld vandaan komen.

Omtzigt moet voor 9 oktober beslissen of hij zich verkiesbaar stelt in Noord-Holland. Maar dan is de kous nog niet af. Voor elke regio waar hij mee wil doen, moet hij zogenaamde ondersteuningsverklaringen ontvangen. Dat zijn formulieren waarop kiezers uit die regio hun steun uitspreken voor de partij die mee wilt doen aan de verkiezingen. Per regio moet een beginnende partij minstens 30 ondersteuningsverklaringen inleveren. Als Omtzigt mee wil doen in Noord-Holland, zal hij dus 90 (drie keer 30) ondersteuningsverklaringen van Noord-Hollanders moeten ontvangen. 

Druk op de schouders

Hoe populair de oud-CDA'er ook is, het is niet ondenkbaar dat Omtzigt alleen in Overijssel, de provincie waar hij woont, mee zal doen. Het zou de druk op zijn schouders een stuk verlagen.

De politicus moet binnen zes weken een hele politieke partij uit de grond stampen en bepalen wie de partij zal gaan vertegenwoordigen. Ook heeft hij op een aantal onderwerpen zijn eigen standpunten nog niet bepaald. 

Iemand uit de regio

Als Omtzigt toch besluit om zijn partij verkiesbaar te stellen in de verschillende regio's van Noord-Holland, dan zal zijn voorkeur uitgaan naar volksvertegenwoordigers uit die regio's. 

Omtzigt pleit sowieso al langer voor een nieuw regionaal kiesstelsel. Hij stelt voor dat 125 van de 150 Kamerleden op regionaal niveau gekozen worden, waardoor Kamerleden zich automatisch meer zullen richten op hun eigen regio. Hij hoopt dat dat nieuwe systeem 'meer authentieke volksvertegenwoordigers met stevige wortels in de eigen regio of stad' aan zal trekken. 

Het is niet bekend of iemand zich uit Noord-Holland heeft gemeld voor de nieuwe partij van Omtzigt.