Open Monumentendagen in de Noordkop: Deze parels mag je niet missen

Hollands Kroon

"Er doen in onze gemeente meer dan vijftig monumenten mee. Er is van alles te bekijken en het hoeft niet per se een gebouw te zijn met monumentenstatus. Het kan ook een museum zijn of een historisch pand", vertelt Astrid Zwaag, adviseur erfgoed in Hollands Kroon. 

In Haringhuizen is de Willibrorduskerk het hele weekend geopend voor bezoekers. "De kerk heeft een expositie over 900 jaar Haringhuizen en daar is ook op zaterdag om 14:00 uur een lezing over stolpboerderijen. Een hele leuke om te bezoeken", vertelt Astrid Zwaag. 

"Daarnaast hebben we dit jaar ook de opening van het Dijkmagazijn in Wieringerwerf, bij het gat van de dijk. Op zaterdag om 12:00 uur gaan ze een podcast, ‘Het Pratende Huis', die daarover is gemaakt lanceren en wordt het letterlijk een pratend huis. Het Dijkmagazijn is eigenlijk een stille getuige die alles heeft meegemaakt op de dijk bij de opbouw van de polder, maar ook tijdens de onderwaterzetting in de Tweede Wereldoorlog. Je kan het Dijkmagazijn in en dan worden er verhalen verteld", aldus Zwaag. 

Tekst gaat door onder de foto

In Hollands Kroon openen in het weekend ook vier molens hun deuren voor publiek. "Twee op Wieringen, een in Wieringerwaard en eentje in Oude Niedorp. Bij alle vier zijn de molenaars aanwezig en geven zij ook rondleidingen. De molen draait dan ook."

De gemeente heeft ook meerdere fietsroutes bedacht voor een rondje door Hollands Kroon langs een deel van de monumenten. 

Schagen

In Schagen doen er ruim zestig monumenten mee. Daar is Marieke Wever, die in de commissie zit voor de Open Monumentendagen, erg blij mee. "Het gaat er echt om om die monumenten meer in de schijnwerpers te zetten."

Een favoriet van Marieke is de landarbeiderswoning in Eenigenburg. "Het geeft je een indruk van het armoedige bestaan van een landarbeider uit de 19e eeuw. Het is een piepklein huisje. Dat laat de positie van een landarbeider zien in de 19e eeuw. Die was straatarm en er werden hele kleine huisjes voor gebouwd. De huisjes zijn inmiddels bijna allemaal gesloopt, maar dit is nog een van de weinigen die is overgebleven", vertelt Marieke Wever. 

Een andere parel om te bezoeken volgens Marieke is het rijksmonument Huize van Strijen in Schagerbrug. "Op deze plek stond eerder een boerderij, eigendom van de Amsterdamse koopmansfamilies Van Strijen en Van Bambeeck. Zij schonken de boerderij mét een flinke som geld voor de oprichting van een weeshuis in de polder Zijpe. In 1895 brandde de boerderij echter af. Op dezelfde plek werd in 1896-1897 het huidige pand gebouwd, dat plaats bood aan 24 wezen."

Tekst gaat door onder de foto

Ook de sluis in Oudesluis is volgens Marieke zeker de moeite waard om te bekijken. Bij de bouw rond 1597 was dat de grootste van Europa. Dat is nu niet meer voor te stellen", lacht Wever. "Toen was de sluis ook nog geheel van hout. De sluis was een spui- en schutsluis tegelijk: overtollig regenwater werd bij eb op het wad geloosd, materialen voor de nieuwe bedijking werden per schip via de sluis aangevoerd.

Voor de Open Monumentendagen is door de gemeente Schagen een speciale webapp gemaakt, die te vinden is via www.monumentenschagen.nl. Daar vind je ook meerdere fietsroutes met puzzeltochten. 

Den Helder

"Van Fort Kijkduin (tegen betaling), tot diverse bunkers in de stad, musea tot verenigingsgebouwen, verschillende kerken en het unieke Carillon in Den Helder: wij hebben een divers aanbod", vertelt Christiaan Verhoef van Citymarketing Den Helder. 

"Voor ons zijn deze dagen heel belangrijk om het verleden en de geschiedenis van Den Helder levend en toonbaar te maken", legt Verhoef uit. Daarom is een bezoek aan het Lichtschip Texel volgens hem dan ook zeker de moeite waard: "Wat veertig jaar lang heeft gediend voor de Nederlandse kust als lichtbaken voor de passerende scheepvaart. Tijdens Open Monumentendag zijn er op zaterdag 5 rondleidingen over het schip, die door oude bemanning wordt gegeven."

Tekst gaat door onder de foto

Daarnaast zijn er in Den Helder ook een aantal monumenten te bezoeken die verbonden zijn aan de visserij in de stad. "Naast de opening bij de voormalige visafslag zijn er in het Helders Museum, Triade en Kunsthal 45 diverse tentoonstellingen die over de visserij gaan", vertelt Christiaan. 

Ook is er bij de Bunker Batterij Begraafplaats dat weekend een hoop te zien en beleven. "Dat is een uniek verscholen bunker aan de Jan Verfailleweg waar een enthousiaste vader en zoon zelf kruidenbitter en andere likeuren stoken en het verhaal van de bunker vertellen. De onderneming heet Sybrandy Brouwerij", vertelt Christiaan Verhoef. 

In de brochure over Open Monumentendagen in Den Helder is meer te lezen over de activiteiten die dat weekend worden georganiseerd. 

Texel

Wie graag de deelnemende monumenten op Texel wil bekijken zal op zaterdag moeten komen, want de Texelaars houden het bij één dag. Maar er is volgens Wilma Eelman, organisator van Open Monumentendag op Texel, genoeg te beleven bij de in totaal 18 monumenten.

"Om te beginnen de voormalige Rooms-katholieke kerk in Oosterend. Daar wordt een assurantiekantoor in gevestigd. De herbestemming daarvan is op een geweldige manier gebeurd. De architect die dat ontworpen heeft gaat daar zaterdag 9 september om 11:00 uur en 14:00 uur het een en ander over vertellen", aldus Wilma Eelman. Buiten deze lezingen is het pand niet geopend voor bezoekers. 

Tekst gaat door onder de foto

Het Oude gemaal van de polder Eijerland In De Cocksdorp is volgens Eelman ook een bezoekje waard. "Daar is nu een vogelinformatiecentrum, maar daar wordt ook een heleboel getoond en verteld over de functies van het oude gemaal en de geschiedenis van het oude gemaal. Dit is zaterdag van 10:00 uur tot 17:00 uur toegankelijk', vertelt Wilma Eelman. 

En wie naar Open Monumentendag op Texel komt, moet volgens Wilma ook zeker een bezoekje nemen aan de tuin van Brakenstein aan het Skillepaadje in Den Burg, die na jaren aan verwaarlozing recent volledig is opgeknapt. . "De structuur van de tuin is inmiddels hersteld. Daar vindt in de ochtend om half 10 ook de opening van de Open Monumentendag van Texel plaats."

Een laatste tip is bunkercomplex Texla dat een aantal jaar geleden helemaal is uitgegraven door vrijwilligers. De Duitse bunkers vormen nu een museum over Texel tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In de brochure over de Open Monumentendag op Texel is meer te vinden over alle activiteiten op die dag.