In Koggenland wordt flink gebouwd, maar niet voor sociale huurders

Toen Cora Kortekaas vorig jaar een bericht las van de gemeente Koggenland waarin de bouw van een nieuwe woonwijk werd gevierd, kon ze het niet laten om te reageren. Belachelijk vond ze het, wéér alleen maar koopwoningen. Waar blijven die sociale huurwoningen, waar ze zelf al meer dan negen jaar op wacht? Een week later zat de wethouder op de bank, ze wilde graag helpen. Samen schreven ze een brief naar de woningbouwvereniging, of er niet iets mogelijk was. 

Maar die woningbouwvereniging kon niks voor haar doen. En bovendien, vertelde ze Kortekaas aan de telefoon: “Juist deze wethouder heeft net besloten om geen tien maar vijf sociale huurwoningen te bouwen in het laatste nieuwbouwproject.”

De gemeente Koggenland zet liever in op goedkope koopwoningen, laat de wethouder weten. Maar voor sociale huurders als Kortekaas is een koopwoning helemaal geen optie. Met als gevolg dat Kortekaas al bijna tien jaar noodgedwongen een te dure particuliere woning huurt. “Ik kom geen stap verder. Toen ik me inschreef was de wachttijd zes jaar, maar onderweg veranderen de regels, het beleid en de wachttijd. Je voelt je voor de gek gehouden”, zegt ze.

Veel huizen, weinig sociale huur

Het is niet dat de gemeente Koggenland niet genoeg huizen bouwt. Uit een rondgang door de openbare nieuwbouwprojecten blijkt dat de gemeente op dit moment zo’n 766 nieuwe woningen bouwt of er binnenkort mee begint. Zo komen er 480 nieuwe woningen aan de rand van Obdam, en ook in Avenhorn, Berkhout en Hensbroek gaan de palen de grond in. 

Alleen, de gemeente kiest nauwelijks voor sociale huur, blijkt uit diezelfde openbare nieuwbouwprojecten. Van de 766 woningen worden er straks 92 woningen sociaal verhuurd. Dat komt neer op zo’n twaalf procent. De grote nieuwbouwwijk in Obdam, van 480 woningen, krijgt 48 sociale huurwoningen en komt daarmee niet eens boven de tien procent uit. 

“Dat kan gewoon niet meer”, zegt Ab Gieling in zijn kantoor in Medemblik. Hij is directeur van de Woonschakel en heeft naast het woningbedrijf van de gemeente Koggenland ook een aantal sociale huurwoningen in de gemeente. “De gemeente Koggenland heeft, in tegenstelling tot buurgemeenten, altijd tien procent sociale huur aangehouden en dat is gewoon veel te weinig.”

Hij zucht als hij zijn iPad erbij pakt. Op een huis in Obdam (5900 inwoners) reageerde 1244 mensen, laat hij zien. De woning is toegewezen aan iemand die al 23 jaar staat ingeschreven. “De leefbaarheid komt hier onder druk te staan. Gezinnen met kinderen maken hier straks geen kans meer op een woning.”

Woondeal

Toch is de gemeente Koggenland niet van plan om meer dan tien procent sociale huur te bouwen, laat wethouder Rosalien van Dolder weten. "In onze dorpen is de vraag naar betaalbare koopwoningen, met name voor starters en senioren, ook heel hoog", schrijft ze. De verdeling bij nieuwbouw blijft daarom tien procent sociale huur en twintig procent goedkope koopwoningen.

En dat is opvallend, want de gemeente Koggenland tekende in maart nog de woondeal met de provincie, het Rijk en andere gemeente uit Noord-Holland Noord. In die woondeal staat dat gemeenten naar 30 procent sociale huur moeten streven, en dat de provincie daarop moet toezien.

Maar wat die 30 procent precies betekent, en vanaf wanneer gemeenten daarmee moeten beginnen, blijkt onduidelijk. Zo besloot de gemeente Koggenland nog voor het sluiten van de woondeal dat er in de nieuwbouwwijk in Obdam tien procent sociale huurwoningen komen, en twintig procent betaalbare koopwoningen. Hoewel het grootste deel van die huizen nog niet gebouwd is, kunnen die afspraken niet teruggedraaid worden. 

En dat is maar goed ook, zegt Peter Boelhouwer, woningexpert aan de TU Delft. "Als we alle plannen opnieuw moeten beoordelen, zijn we veel verder van huis." De verplichting van 30 procent sociale huur geldt pas vanaf 2025. "Maar daardoor is de kans wel klein dat Hugo de Jonge zijn streven haalt om 250.000 nieuwe sociale huurwoningen te bouwen voor 2030", aldus Boelhouwer.

Bestuurlijke lef

Voor Kortekaas is het afwachten. Toen ze die brief naar de woningcorporatie verstuurde, woonde ze op 37 vierkante meter samen met haar zoon. Hij sliep op een matras in de woonkamer. Inmiddels is ze naar Obdam verhuisd, waar ze nog steeds veroordeeld is tot particuliere huur. De ruimte is groter, maar het huis is in slechte staat. “We hebben geen centrale verwarming, het is slecht geïsoleerd en we hebben last van schimmels en lekkages.”

Gieling van de Woonschakel kent haar situatie. "Ik schaam me dat we haar niet kunnen helpen. Er zijn op dit moment gewoon te weinig woningen en het is aan de gemeente om te bouwen. Het geld om te investeren is er, nou het bestuurlijke lef nog."