Run op Penta's, nu de Zweedse buitenboordmotor verplicht is tijdens Aalsmeerse Pramenrace

Al sinds de eerste Pramenraces reizen veel Aalsmeerders naar Zweden om daar Penta's op de kop te tikken. Zo ook Kees Alderden (69), die de reis in de afgelopen jaren al talloze keren heeft gemaakt.

"In die tijd was de Penta een van de best verkochte modellen", vertelt Kees aan NH. "Echt zeldzaam was hij dus niet, maar om aan een goed exemplaar te komen is lastig. Dan moet je in Zweden zijn: daar zijn de Penta's vaak van betere kwaliteit, omdat er minder mee is gevaren en omdat ze vaak op zoet water zijn gebruikt."

Net als Kees merken ook veel andere Aalsmeerders dat het steeds moeilijker wordt om degelijke exemplaren op de kop te tikken. 

Schaarser

"De Zweden willen dat historie en cultureel erfgoed goed wordt bewaard, dus het wordt steeds lastiger", vertelt Martin Ceelen (73). Vroeger keerde de inmiddels trotse eigenaar van tien Penta's geregeld met een volgeladen auto terug naar Aalsmeer, maar dat is tegenwoordig wel anders. 

"Vroeger was het makkelijker", erkent Rik Oldenburg (23), terwijl hij vanuit het Scandinavische land met een zwik Penta's terug naar Aalsmeer rijdt. Hij is al blij als hij na zijn bezoek aan Zweden vijf kapotte exemplaren in zijn kofferbak heeft liggen. "Nu wordt het toch gezien als oude en antieke motor."

Rik, Martin en Kees zien het verzamelen en onderhouden van Penta's als een belangrijk onderdeel van de Aalsmeerse traditie rond de Pramenrace. "De motoren worden al zo lang gebruikt in Aalsmeer", vertelt Rik. "De Penta-motoren zijn niet alleen belangrijk binnen de Zweedse historie maar ook binnen de Aalsmeerse cultuur."

De afgelopen decennia zijn er dus al veel Penta's vanuit Zweden naar Aalsmeer gekomen. "Ik denk dat er inmiddels meer in Nederland zijn dan in Zweden", beweert Martin. De Zweedse verzamelaar en Martins vriend Rolf Johansson heeft hetzelfde vermoeden, maar vindt het geen probleem dat veel Penta's hun weg naar Nederland vinden. "Mooi dat Aalsmeerders ze gebruiken voor hun pramen."

Fabeltje

Het gerucht dat Zweden een vereniging hebben opgericht om de export van Penta's te voorkomen, is volgens de mannen slechts een fabeltje. Over het algemeen vinden Zweden het ook 'gewoon leuk' als een Nederlander een penta komt kopen. "Ze vertellen wel dat ze veel gebeld worden door Nederlanders en vragen waarom dat zo is."

Lees verder onder de foto

Tijdens de vele reisjes naar Scandinavië zijn er warme banden tussen Zweden en Aalsmeerders ontstaan. Bij Martin thuis kun je er niet omheen: behalve trofeeën van de Pramenrace, hangen er Zweedse landkaarten en foto's van hem met zijn Zweedse vrienden.

Martin beweert zelfs dat zijn eerste Zweedse contacten zijn leven hebben veranderd. "Het is gewoon echt familie geworden. Ze zijn hier ook tig keer geweest en wij daar ook. Ze hebben zelfs drie keer de Pramenrace meegevaren. Dan kwamen ze aan in Nederland met een Penta bovenop de auto."

Lees verder onder de foto

Maar naast de gezelligheid, zijn Zweedse contacten ook handig om aan motoren te komen. "Omdat ze hun erfgoed willen bewaren, gaat het makkelijker als ik met mijn Zweedse vriend Penta's koop", vertelt Martin. Kees herkent dat: "Er zijn Zweden die de prijs omhoog doen als je een Nederlander bent, maar niet iedereen is op de hoogte."

Jongere generatie

Al sinds de eerste editie in 1987 is het goed gebruik dat er met een Penta wordt gevaren, maar omdat niet alle deelnemers een (werkend) exemplaar in bezit hebben, werd het gebruik van andere motoren voor lange tijd door de vingers gezien. Tot dit jaar, en dat leidt tot gefronste wenkbrauwen bij deelnemers die geen Penta hebben. 

"We hebben de vorige twee jaar gewoon meegedaan met een normale motor", vertelt Reneé van der Schaft (21) van team Boktails. "Toen mochten we gewoon mee doen en nu wordt er gezegd dat dat niet meer kan. Ik snap wel dat je een traditie in ere wilt houden, maar het is niet echt inclusief."

'Gezellige dag belangrijker dan Penta'

Volgens Martin is voor veel jongere deelnemers het feest inmiddels belangrijker dan de techniek van en de traditie rond de Penta-motor. "Nu gaan ze alleen maar voor het rondje varen en een gezellige dag", vertelt hij in onderstaande video, "maar wij gingen altijd om de prijzen binnen te halen."