Politieman Oscar worstelt met trauma's na doodsbedreigingen, de Schoorlse natuur helpt hem herstellen

Een klein groepje mensen snoeit en zaagt. Het is een winderige dinsdagochtend in de duinen van Schoorl. Het ruiterpad langs de Dr. van Steijnweg wordt vrijgemaakt van laaghangende takken. Het vijftal gaat ongestoord z'n gang: er wordt gepraat, gelachen, maar vooral gewerkt.

Onder hen de 48-jarige politieman Oscar*, een lange, flinke kerel. Hij kijkt altijd uit naar deze ochtenden. "Ik werk nu 22 jaar bij de politie en kwam anderhalf jaar geleden ziek thuis te zitten. Ik heb een complexe vorm van PTSS en loop daarvoor bij een psycholoog en psychiater."

Over de aanleiding voor zijn PTSS kan de Noord-Hollander nog moeilijk praten: "Ik ben betrokken geweest bij een heel heftig incident waarna ik zwaar bedreigd werd; ik was mijn leven niet zeker. Weet je, ik heb echt wel veel heftige zaken meegemaakt waar ik eigenlijk nooit slecht van geslapen heb, maar toen werd het persoonlijk. Dat doet echt wat met je."

"Ik heb daarna nog met hulp doorgewerkt op een andere afdeling, maar ik kreeg steeds meer triggers door dingen die ik niet kon uiten en een ophoping van angsten. Dat leidde tot de diagnose PTSS en een zware angststoornis."

Oscar durft in die tijd niet meer naar buiten en verandert in een kluizenaar. "Ik ben toen fanatiek gaan roeien", vertelt hij. "En nu is het onderhouden en snoeien van het bos mijn uitlaatklep."

Heftige ongelukken, geweld of ernstige bedreigingen: voor politiemensen is dit regelmatig onderdeel van hun werk. Maar soms wordt het ook hen teveel en komen ze ziek thuis te zitten met bijvoorbeeld PTSS, sinds 2013 erkend als beroepsziekte bij de politie. Ze kunnen onder meer terecht bij Stichting Politie Veteraan, die lotgenoten begeleidt.

Tekst gaat verder onder foto.

"We vinden het als stichting heel erg belangrijk dat collega's die een mentale blessure hebben opgelopen door politiewerk geholpen worden in hun herstel", vertelt coördinator Johnny Hagenaar (54) uit Schagen.

"Die hulp loopt intern bij de politie via Team Vitaal en wij bieden in samenwerking met Staatsbosbeheer in Schoorl, Zeewolde, Ballo en Apeldoorn een project in de natuur. Wetenschappelijk is aangetoond dat herstel in de natuur het beste gaat, dat het rustgevend werkt. We worden inmiddels gesteund door ARQ Centrum'45, het landelijke expertisecentrum voor psychotraumaklachten."

Samen met de andere begeleiders Nico en Patricia is Johnny met de stichting begin juli in de Schoorlse Duinen neergestreken.

Alledrie werk(t)en ze bij de politie en zijn als vrijwilliger verbonden aan de stichting. "Om dit te kunnen doen hebben we trainingen gevolgd bij de politie en vanuit de stichting en Trauma Risico Management-opleiding bij Defensie."

Vandaag zijn alleen deelnemers Oscar en Paula* aanwezig in de duinen. "In totaal doen nu vier deelnemers - zo noemen we ze - mee aan ons project; twee zijn met vakantie", legt Johnny uit. "We houden het bewust kleinschalig om iedereen alle aandacht te kunnen geven. Maar we hopen het met nog een ochtend uit te gaan breiden."

Niks moet, alles mag

"We werken met mensen van wie sommigen zeer zware PTSS hebben. Het is elke dinsdagochtend afwachten hoe deelnemers in hun vel zitten." En dat blijkt ook deze ochtend: Paula heeft het moeilijk. "We geven haar de ruimte en collega Patricia ontfermt zich over haar."

Een interview met Paula zit er daarom nu niet in. "Ons project biedt ook die ruimte: de ene keer is het vooral lekker bezig met je handen en andere dagen, als de energie er niet is, gaan we wandelen en praten we met elkaar. Niks moet, alles mag."

Terug naar het ruiterpad. Want daar schiet het al aardig op. Na een klein uurtje is het werk gedaan en gaat de groep naar het strand. "Even uitwaaien en wat drinken."

Tekst gaat verder onder foto.

Het doel van de stichting is om mensen weer te laten re-integreren. "In dat traject zijn wij slechts een klein radertje van het geheel. Als wij kunnen helpen dat ze weer contact kunnen maken met mensen, dat ze weer normale gesprekken kunnen voeren, dan zijn wij superblij."

De natuurlijke omgeving van de duinen geeft de deelnemers rust. "Het is een plek waar ze niet continu hoeven uit te leggen waarom ze zijn zoals ze zijn. Een gebroken arm zie je, maar een mentale blessure niet."

Schaamte

En politiemensen zijn trots op hun vak, weet Johnny maar al te goed. "Die blauwe lijn, het blauwe bloed. En op enig moment val je dan uit. Dan is er eerst schaamte; dat je niet meer kan leveren wat er van je verwacht wordt. En hoor ik er nog wel bij?"

Net als de rest geniet Oscar duidelijk van de ochtend in de duinen en op het strand. "Dit is een van de plekken waar ik me veilig voel. Schoorl kende ik al goed. Ik kwam hier vaak toen ik jong was. En deze ochtenden? Ja, dat is iets waar ik elke week naartoe leef."

"Dit is mijn uitlaatklep; een ontlading van alle spanning die ik in me heb zitten. Dat helpt ook in mijn herstel. Hoe dat zit is misschien lastig uit te leggen aan iemand die geen PTSS heeft. Maar het is gewoon je hoofd uit op een bepaalde manier."

En dan valt Oscar hem iets op. "Ik heb hier veel minder last van die waakzaamheid. Normaal kijk ik steeds om me heen. Ik ben nu met jou in gesprek en ik heb volgens mij nog niet een keer om me heen zitten kijken. Je bent hier met de collega's, dus het is voor mij een veilige haven. Het geeft me heel veel en ook weer een beetje hoop dat het goed komt."