Kaart Noordkop kleurt lichtblauw: veel PVV-stemmers in Den Helder en Hollands Kroon

Als je de uitslagen van de vier gemeenten erbij pakt, is de Noordkop duidelijk meer rechts dan links. Ook hebben de voormalige coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie allemaal verloren en zijn minder traditionele partijen als de PVV, NSC en BBB juist de grote winnaars. De uitslagen van de vier gemeenten in de Noordkop zijn via dit kaartje ook te bekijken.

Den Helder

Een klinkende overwinning voor de PVV: de partij van Wilders kreeg maar liefst 33,8 procent van de stemmen. De PVV heeft al langer een grote achterban in Den Helder, maar toch is de stijging aanzienlijk. Tijdens de vorige landelijke verkiezingen in 2021 kwam de partij nog uit op 16,5 procent. De partij is ook in de gemeenteraad van de stad vertegenwoordigd met twee zetels. Eerder op de dag leek aan een poll op social media te zien de PVV-winst zich hier al af te tekenen.

De VVD verliest hier flink, maar is nog wel de tweede partij met 16,6 procent van de stemmen. De nieuwe partij NSC komt als derde binnen, 11,6 procent van de Nieuwediepers heeft hierop gestemd.

Het CDA heeft het niet zo best gedaan in Den Helder, ondanks de zeer zichtbare campagne van het Helderse CDA-Kamerlid Harmen Krul. De partij krijgt slechts 4,3 procent van de stemmen en dit is minder dan tijdens de vorige landelijke verkiezingen.

Als we kijken naar de opkomst, dan valt die in Den Helder lager uit dan bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Nu ging 70,3 procent van de kiesgerechtigden stemmen, tegenover 72,6 procent vorige keer. De stad staat sowieso bekend om zijn relatief lage opkomst bij verkiezingen.

Het lijkt erop dat de Tweede Kamer naast Krul nog een Kamerlid uit de marinestad mag verwelkomen. Vincent van den Born staat voor de PVV op plek 31 op de kieslijst en daarmee zou hij verzekerd zijn van een zetel. Van den Born is nu nog de fractievoorzitter van de PVV in Den Helder.

Hollands Kroon

In de grootste gemeente van Noord-Holland (qua oppervlakte) is de PVV ook de grote winnaar. Wilders krijgt 28,2 procent van de stemmen en heeft daarmee een ruime voorsprong op de tweede partij: de VVD. Daarop stemde 17,5 procent van de inwoners in Hollands Kroon.

Opvallend is dat de BBB het hier nog vrij goed doet. De partij van Caroline van der Plas scoort met 12,2 procent de derde plek. Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen was Hollands Kroon nog de allergrootste BBB-gemeente.

In de gemeente wonen veel boeren, zeker in de Wieringermeerpolder. Bovendien zijn er alleen dorpen en geen steden te vinden in Hollands Kroon. Op Wieringen zijn veel mensen afhankelijk van de visserij.

De opkomst was deze verkiezingen met 80,9 procent een stukje hoger dan tijdens de vorige landelijke verkiezingen in 2021, toen 79,7 procent van de kiesgerechtigden ging stemmen. Het lijkt erop dat veel inwoners van Hollands Kroon bewust op een niet-traditionele middenpartij hebben gestemd. Naast de PVV en de BBB heeft ook de partij NSC van Omtzigt goed gescoord met 12,1 procent.

Schagen

In Schagen valt op dat de uitslag in zijn geheel vrij rechts is. GroenLinks-PvdA werd hier de vierde partij. Ook hier is de PVV de grootste met 23,9 procent van de stemmen. Daarna volgt een nog vrij sterke VVD met 20 procent, al heeft de partij hier flink verloren ten opzichte van de vorige landelijke verkiezingen. De nieuwe partij NSC van Pieter Omtzigt haalt met 12,5 procent ook nog meer stemmen binnen dan GroenLinks-PvdA.

De grootste verliezer hier is het CDA, die nu 3,8 procent van de stemmen heeft behaald. Dat is ruim tien procent minder dan bij de vorige verkiezingen. Ook in Schagen was Nieuwedieper Harmen Krul erg zichtbaar op billboards, maar dat heeft zich dus niet uitbetaald in stemmen. In 2021 wist kandidaat-Kamerlid Jelle Beemsterboer, toen gemeenteraadslid in Schagen, juist met voorkeurstemmen nog veel stemmen naar zijn partij te trekken, al was het voor hemzelf niet genoeg om in de Kamer te komen.

Met 82,1 procent is de opkomst in Schagen net iets hoger dan in 2021 (toen 81,8 procent).

Texel

Vergeleken met de andere uitslagen in de Noordkop is GroenLinks-PvdA hier nog relatief groot geworden. De partij van Frans Timmermans kreeg 17,1 procent van de stemmen en is daarmee de tweede, na winnaar PVV. Die partij kreeg op het eiland 20,6 procent van de stemmen.

VVD, D66 en CDA zijn alle drie flink gezakt ten opzichte van 2021, al bezet de VVD met 15,7 procent van de stemmen toch nog de derde plek. NSC van Omtzigt komt nieuw binnen op plek vier met 12,6 procent van de stemmen. Ook de boerenpartij BBB heeft het vrij goed gedaan met 10,5 procent van de stemmen, dat zijn er flink meer dan bij de vorige verkiezingen. Texel kent ook veel agrariërs; er zijn op het eiland evenveel schapen als inwoners.

De flinke opkomst springt ook in het oog. Die was op Texel 92,7 procent, een stukje hoger dan de opkomst in 2021. Dit kan mede verklaard worden door het aantal toeristen dat op het eiland verblijft en hier de stem uitbrengt.