Ga naar Content

Gerelateerde videos

Bloed, zweet en tranen: hoe een gehavend Ajax-shirt Amsterdams erfgoed werd

Het Amsterdam Museum huist tijdelijk aan de Amstel. Het eigen huis, het Burgerweeshuis, is toe aan een grondige opknapbeurt. Maar ook zonder haar vaste stek blijft het museum de verhalen van de stad vertellen. Deze aflevering neemt oud-conservator Annemarie de Wildt ons mee naar het museumdepot om te laten zien wat ze de afgelopen dertig jaar zoal voor het museum heeft verzameld.

Het shirt van Ajax-aanvoerder Chivu ontsnapte aan de prullenbak en is nu Amsterdams erfgoed - Foto: NH Media

Ajax-shirt

Het depot van het Amsterdam Museum is altijd een feest om te bezoeken. Maar liefst negentigduizend objecten liggen of staan hier keurig gesorteerd en opgeborgen. Zo ook het shirt van Ajacied Cristian Chivu. Het is vies. Erg vies. En het is gescheurd. Je zou het gedachteloos weggegooien: wassen of repareren is zinloos, dat zie je meteen. Maar ingelijst en van een handtekening voorzien is het opeens een museumobject geworden.

Annemarie de Wildt noemt het zelfs Amsterdams erfgoed. "We maakten een tentoonstelling over voetbal, met de vraag: is voetbal de nieuwe religie? Een tentoonstelling is ook vaak de manier waarop objecten de collectie in komen", vertelt oud-conservator De Wildt. "We hadden toen veel contact met David Endt van Ajax. Die liet mij op een gegeven moment dit shirt zien." 

Endt had het gehavende shirt ingelijst op zijn werkkamer hangen. "David is iemand die de symbolische waarde van voorwerpen ziet. Dus in plaats van dat het shirt de prullenbak inging, zei hij: geef het aan mij. Hij lijstte het in. Aan iedereen die bij hem kwam liet hij het shirt zien. Dit is voetbal, zei hij dan: bloed, zweet en tranen."

Na de tentoonstelling schonk David Endt het shirt aan het museum.

Tekst gaat door onder de foto.

"Een tentoonstelling is ook vaak de manier waarop objecten de collectie in komen"

Annemarie de Wildt, oud-conservator Amsterdam Museum
Annemarie de Wildt en Diana Ozon bekijken de Maatschappelijke ladder - Foto: NH Media

Punk

Zoals het shirt van Ajacied Chivu, zo worden er meer objecten geschonken. Diana Ozon is één van die schenkers. Het Amsterdam Museum nam een groot deel van haar punkverzameling over. Eén van die objecten is 'de maatschappelijke ladder'. Samen met Annemarie neemt ze een kijkje in het depot. Als ze voor de ladder staan, vraagt Diana met enige twijfel: "Mag ik het nu nog aanraken?" 

Voor Annemarie de Wildt is dat een bekend dilemma: "Dat heb ik heel erg vaak gehad. Dan kwam ik met voorwerpen aan: soms, als ze klein waren, in een tas op de fiets. Dan komt het in het museum en dan wordt het opeens een museumobject."

Geboorte, lagere school, middelbare school, universiteit, werkeloos, dood. Dat zijn de levensfasen die op de treden van de maatschappelijke ladder staan. "Dat is het uitzichtloze perspectief van jongeren, eind jaren zeventig, begin jaren tachtig", verklaart Diana Ozon. Ladders als deze werden demonstratief doorgezaagd tijdens speciale punkavonden.

"Die ladder is een object, dat in zes woorden het verhaal vertelt van die punkperiode", zegt Annemarie de Wildt. "Diana heeft met een vooruitziende blik heel veel van dit soort voorwerpen verzameld en aan het museum gegeven." 

Tekst gaat door onder foto.

Fiets met mosselen - Foto: NH Media

Rotzooi

"Een van de mooiste complimenten die ik kreeg was van een collega die wegging. Die zei: jij haalde altijd van die rotzooi het museum binnen, maar daar maakte je altijd van die leuke tentoonstellingen van." 

Die collega zal zeker ook gedacht hebben aan de fiets vol mosselen die De Wildt ooit uit de gracht liet halen. Die oude fiets kreeg een mooie plek op de tentoonstelling Stadse beesten, over hoe mensen en dieren met elkaar omgaan in de stad.

"Ik fietste door de stad en zag dat er fietsen uit het water werden getakeld. Ik zag ook dat sommigen daarvan, die al wat langer in het water lagen, vol zaten met mosselen. Ik dacht: dit is een perfecte symbiose tussen een oude Amsterdamse fiets en de dieren die daarop zijn gaan wonen." 

"Die fiets is inderdaad een van de meest bizarre objecten die ik verzameld heb", geeft Annemarie de Wildt grif toe.  

Tekst gaat door onder de foto.

Annemarie de Wildt met djellaba - Foto: Robert Jan de Boer

Djellaba

Een memorabel moment is ook de eerste keer dat een Marokkaanse boot meedeed aan de Canal Pride. Daar moest natuurlijk ook iets van naar het museum. Het werden de djellaba's die door de deelnemers werden gedragen. Annemarie laat ze met trots zien. In de dertig jaar dat ze voor het museum verzamelde, is de nadruk steeds meer komen te liggen op het nu. Ook de persoonlijke verhalen van mensen krijgen meer aandacht.

"Op een gegeven moment zijn we iets gaan doen wat ik biografisch verzamelen noem. Dus niet zozeer kijken naar wie heeft het gemaakt, maar meer naar wie heeft het gebruikt en waarom. En in welke context en wat is het persoonlijke verhaal erachter." 

 Kijk hier voor meer afleveringen van Een museum voor Amsterdam.

Download de app

🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app.

Download on the App StoreOntdek het op Google Play