Standbeeld over zelfdoding roept heftige reacties op: "Laten we er niet omheen praten"

"Laten we met elkaar proberen het gesprek aan te gaan. Stel de vraag, probeer die stille strijd te doorbreken. Hoe moeilijk het ook is", roept GGD-coördinator Helen Daniëls op. 

Emoties 

Afgelopen week bleek het beeld veel emoties op te brengen bij voorbijgangers. "Ik vind het verschrikkelijk", vertelde een voorbijlopende vrouw aan NH. "Ik heb het zelf meegemaakt in de familie, het breekt gewoon je hart." 

Nu luisteren er vijftig mensen naar een paar speeches en er worden gedichten voorgelezen. Bij het beeld zijn inmiddels foto's, een kaarsje en bloemen geplaatst. Iñez van Boxtel is één van de mensen die aandachtig luistert naar de speeches. Het is al meer dan twintig jaar geleden dat een jong familielid van haar zichzelf van het leven beroofde, vertelt ze na afloop. "Het was echt totaal onverwachts. We hebben ook nooit begrepen waarom."

Tekst loopt door onder de reportage.

Ze vervolgt: "Er werd toen helemaal niet over gesproken binnen de samenleving. Het rouwproces was ook in stilte. Eigenlijk komt dat nu pas weer naar boven, omdat het nu juist wel bespreekbaar is. Dus ik krijg nu eigenlijk pas de ruimte om het te verwerken." 

Suïcidecijfers blijven hoog 

"We zien aan de cijfers dat het aantal suïcides in Nederland onverminderd hoog blijft", vertelt Helen Daniëls. Ze is coördinator van het Team Suïcidepreventie van de GGD. "Ondanks alle inspanningen gaan de cijfers niet omlaag. Het gaat om vijf suïcides per dag in totaal, onder jongeren en jongvolwassenen tot dertig jaar is het de meest voorkomende doodsoorzaak. Haast niet te bevatten."

Ze vervolgt: "Dat is ook waarom we er zoveel aandacht aan besteden. We zijn er blij mee dat het beeld nu hier staat, dan kunnen we op een andere manier dan normaal aandacht voor vragen."

Van Boxtel begeleidt nu jongeren in emotieontwikkeling en in sociale vaardigheden als therapeut bij NPG Jeugdwerk. Ze weet dus alles van de problemen die er spelen. "Maar dat die cijfers zo hoog waren, had ik ook niet verwacht. Heel veel mensen beseffen nu: 'wow, de afgelopen jaren is er zoveel gebeurd. En dit is het effect op de emotionele ontwikkeling van onze kinderen en onze toekomst. En daar moeten we iets mee.'" 

Ze is dus blij met de aandacht voor het onderwerp. "Dat is heel fijn, en ook heel erg nodig. Als het voor ons als volwassenen al zo moeilijk is, dan kun je nagaan hoe moeilijk het is voor jongeren die daarmee kampen."

School 

De problemen moeten volgens Daniëls vooral preventief bestreden worden in plaats van dat er direct naar de ggz gekeken wordt. "Ook op scholen trainen we docenten, mentoren en zorgcoördinatoren om ze handvaten te geven om dat gesprek aan te gaan. Jongeren praten er vaak niet over. Als ze er al over zouden praten doen ze dat niet met hun ouders, dat ligt veel te dichtbij. Op scholen kan er net een wat makkelijker ingang zijn. Maar dan moet je eerst wel de signalen zien en vervolgens dat gesprek durven aangaan."  

Tekst loopt door onder de foto.

Het beeld is gemaakt door Saskia Stolz van het Power of Art House. Het gaat verschillende steden rond en is nu dus neergezet in Zaanstad. Het blijft staan tot maandag 15 januari.

Tot die tijd zal het reacties oproepen van voorbijgangers. De GGD-coördinator beaamt dat: "Het beeld is kunst en een manier om het gesprek op gang te brengen. Voor de één is dat prettig en voor de ander confronterend. Dat mag er allemaal zijn. En je hoopt dat diegene die het confronterend vindt en ervoor wegloopt toch een plek vindt waar die er toch over kan praten."