Impasse voor provincie: Rijk keert veel lagere subsidie voor innovatie landbouw uit

Vorige week verdeelde het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselkwaliteit (LNV) het budget van 1,3 miljard binnen alle Nederlandse provincies voor de zogenaamde 'koploperprojecten'. Dat zijn projecten die op korte termijn een bijdrage kunnen leveren aan het herstel van de natuur. 

Willekeur bij verdeling 

Op verzoek van het ministerie hebben alle Nederlandse provincies vorig jaar projecten ingediend die snel gerealiseerd kunnen worden. De provincie Noord-Holland diende zeven van deze koplopersprojecten in. Een aanvraag van 80 miljoen euro. Het ging onder andere over het aanleggen van een natuurgebied in Waterland-Oost, de verstuiving van duinen in Bergen en het planten van bos. Ook richtte de provincie zich op het beperken van stikstofuitstoot en verder verduurzamen van de landbouw door innovaties te testen op boerenbedrijven. Van de zeven aangeleverde koploperprojecten zijn er maar twee inhoudelijk beoordeeld, blijkt nu. 

Tot grote ontsteltenis van gedeputeerde Jelle Beemsterboer (BBB): "We hebben ambitieuze plannen om onze doelen en die van het Rijk te halen. Maar dat wordt op deze manier schier onmogelijk." Hij spreekt van willekeur bij de verdeling van het miljardenbudget. Van de aangevraagde 80 miljoen heeft de provincie slechts 12 gekregen. Dat de provincie Zuid-Holland voor een gedeeld project wél subsidie heeft ontvangen, is tegen het zere been van de provincie en onderstreept volgens haar de verdeling op basis van willekeur. 

De andere vijf projecten blijven hierdoor op de plank liggen. Zonder financiering van de projecten dreigt stilstand ervan, maar ook vreest de provincie voor een afbreuk aan vertrouwen dat met gebiedspartners is opgebouwd. 

Dat vreest ook Frank de Wit. Als voorzitter van de agrarische natuurvereniging Water, Land en Dijken is hij bij meerdere koploperprojecten betrokken. Projecten die zich vooral richten op stikstofreductie, uitgevoerd door de boeren zelf. Volgens De Wit zijn veel boeren niet zo activistisch als dat in media vaak afgeschilderd, en willen de meeste 'gewoon vooruit' en innoveren. 

Maar door deze situatie raakt ook bij deze 'goedwillende' boeren het geduld volgens de voorzitter op. De Wit: "Boeren denken eindelijk een betrouwbare samenwerkingspartner te hebben gevonden, maar wanneer het neerkomt op uitvoering wordt er niet geleverd. Op het eind trekt de overheid z'n keutel weer in. Dat schept geen vertrouwen."

Ook De Wit spreekt van een willekeurige verdeling. De overheid stelt zich daarbij volgens hem op als een onbetrouwbare samenwerkingspartner. "Je kan wel blijven praten en rapporten schrijven. Maar in de gebieden moet het gebeuren. Anders blijft het op papier. Ik zie wel de gevolgen van de willekeur: de partijen drijven zo uit elkaar. Hoe kan het dat de één door mag en ander wordt teruggefloten en niemand precies weet waarom."

Beperkte capaciteit 

Een woordvoerder van het ministerie van LNV laat weten dat het bij de verdeling van het geld eerst een zogenaamde quickscan heeft uitgevoerd. Een externe partij heeft gekeken naar welke door de provincies aangeleverde projecten het meest urgent en kansrijk zijn voor financiering. 

"Door beperkte capaciteit bij deze externe organisatie is de maatregel van Noord-Holland niet meegenomen, net als meerdere andere maatregelen van diverse provincies." De woordvoerder doelt hiermee op de door de provincie verweten willekeurigheid, en spreekt dit dan ook tegen, 

Het ministerie vindt het jammer dat de provincie teleurgesteld is, maar geeft ook aan dat het niet in één keer alle benodigde subsidie kan leveren. Volgens de woordvoerder was het alternatief dat er helemaal geen budget gereserveerd kon worden, en bepaalde koploperprojecten zodoende nóg meer vertraging op zouden lopen. " Dit vonden we onwenselijk, aangezien we met de financiering van de koplopersprojecten juist bedoeld is om op korte termijn door te kunnen met de gebiedsgerichte aanpak."