Van bajescomplex naar woningen: nieuwe toekomst voor de 'Glasbak' in Zwaag

Op het terrein van de gevangenis, die in 2021 werd gesloopt, moeten in totaal 265 woningen komen. Honderd sociale huurwoningen zijn bestemd voor Oekraïense vluchtelingen, reguliere huurders en mensen die met spoed een woning nodig hebben. Dan gaat het bijvoorbeeld om statushouders of mensen die in een scheiding liggen. 

Bouwplannen verder uitwerken

De plannen voor de Compagnie zijn nog niet uitgewerkt. Hoe de gebouwen er uiteindelijk uit komen te zien is ook nog niet duidelijk. Wel staan de regels en uitgangspunten beschreven waaraan de architectuur en uitwerking van de openbare ruimte moeten voldoen. Op die manier weten ontwikkelaars waar ze aan beginnen. 

Het ‘bajespaar’ Petra en Gilbert reageert enthousiast op de plannen van de gemeente. Beiden hebben vele jaren gewerkt in de toenmalige gevangenis op het terrein. In de volksmond beter bekend als de 'Glasbak', vanwege de grote glazen koepels op het gebouw.

“Het is een stuk geschiedenis. Een dorp op zich. Je moet als collega’s hier echt van elkaar op aan kunnen. Dus je hebt een heel bijzondere band”, vertelde Petra eerder in de NH-documentaire ‘De Glsabak: een dorp achter tralies’. Net als meerdere ex-collega’s vond ze het jammer dat de gevangenis werd gesloten door de overheid en uiteindelijk dus werd gesloopt.

Tekst gaat verder onder de foto.

“Maar het lijkt mij een heel goed idee dat ze daar nu gaan bouwen”, vertelt Petra. “Het zou leuk zijn als het in de geest van de gevangenis gebeurt. Waar je nadat je je straf hebt uitgezeten, je leven weer oppakt."

Petra heeft nog meer ideeën voor de mogelijke bewoners van de nieuwe woningen: "Bijvoorbeeld jongeren die er begeleid kunnen wonen, of dat starters er terecht kunnen voordat ze door kunnen groeien naar wat anders.”

Zouden ze er zelf willen wonen? “Nee, we wonen heel mooi nu, we hoeven niet weg”, zegt Gilbert. Petra vult aan: “Maar voor onze kinderen zou het wel mooi zijn. Zij zijn op een leeftijd dat ze het huis uit willen, maar nu is er niks te krijgen.”

Suggesties voor straatnamen

De bouwplannen gaan gelijk leven bij de twee. Want nieuwe straten, betekenen ook nieuwe straatnamen. “Het bajesplein of zo, of iets met de Glasbak erin”, stelt Petra voor. Ook Gilbert heeft een suggestie. “Voor de ingang had je een plein, bij het fietsenhok. Dat noemden wij altijd al het Willem Hagenplein. Dat was de eerste directeur van de gevangenis. Dus het zou mooi zijn als hij wordt vernoemd.”

Terugverdienen

Al met al is het volgens wethouder Arthur Helling toch een vrij ambitieus en kostbaar woningbouwplan. Een motie van GroenLinks om meer betaalbare koop- en huurwoningen te realiseren, kon dan ook niet op zijn enthousiasme rekenen: "Politiek begrijp ik het heel goed, maar in dit plan zit al een bovengemiddeld aantal sociale huurwoningen. We weten dat dat voor ontwikkelaars een verliesgevende post is. We willen ook ondergronds parkeren en dat moet uiteindelijk wel allemaal terugverdiend worden."

"Het is een ernstige waarschuwing die u ons geeft", zei Roger Tonnaer van Fractie Tonnaer. "Het plan kan dus in gevaar komen?" Daarop moest de wethouder instemmend antwoorden. Ondanks de risico's stemde de meerderheid van de lokale politieke partijen toch voor de motie, waardoor in het plan nu 71 middeldure woningen worden gebouwd. Het gaat dan om een mix van koopwoningen van rond de 390.000 euro en huurwoningen die 1.135 euro per maand moeten kosten. 

Bekijk hieronder de volledige documentaire 'Een dorp achter tralies: het einde van de Glasbak' die NH in 2021 maakte over de geschiedenis van de gevangenis in Zwaag: