'Samen, maar ook vrij' zijn de bewoners van woongemeenschap Groene Veste in Haarlem

Groene Veste bevindt zich aan de Laan van Berlijn in het zuiden van Schalkwijk. Het is een woongemeenschap voor mensen van 55 jaar en ouder. De groep bewoners bestaat vooral uit vrouwen. Ze zouden het leuk vinden als zich vandaag ook wat mannen komen inschrijven. Tussen de 55 en 70 jaar.

Tekst loopt door na de foto.

"Wil je koffie?", vraagt één van de bewoners direct bij binnenkomst van de verslaggever. Koffie, thee en taartjes (mét logo van de woongemeenschap) staan klaar bij de bar in gezamenlijke ruimte 'De Veste'. Alles om de mogelijk nieuwe bewoners een warm welkom te heten. Maar er zijn nog geen geïnteresseerden gesignaleerd. 

Jos en Adriënne: toekomstige 'buren'

Er staan verschillende ronde tafels, een biljarttafel en een rek met tijdschriften. Bewoners zitten klaar, de deur staat open. Buiten is ook plek om lekker van de zon te genieten. Opvallend is dat alles hier best wel 'nieuw' oogt. Dat klopt ook, want het pand staat er sinds 2010. 

Jos Verdonk (84) is één van de eerste bewoners. Een pientere en fitte dame, die niet op haar mondje is gevallen. "Wil je met de trap of met de lift?", vraagt ze. Zelf pakt ze de trap naar de derde verdieping. Onderweg legt ze uit dat ze de 'minste woning' heeft van allemaal. Met een knipoog. "Je kijkt namelijk via een raam naar het trappenhuis. Je kunt de hele dag zitten zwaaien. Maar als ik meedoe bij 'Nederland in Beweging' doe ik de gordijnen dicht", lacht ze. 

Ook Adriënne Groen (62) loopt mee met Jos. Ze wil later graag in Groene Veste komen wonen en staat nu op de wachtlijst.  

Tekst loopt door na de foto.

De woning van Jos is ruim. In de slaapkamer staat een éénpersoonsbed. Haar man Gé is een aantal jaar geleden overleden. Via een breed balkon kijkt ze uit op een park. "Kijk, de meerkoeten krijgen jonkies. Onderling doen we hier een wedstrijdje wie ze het eerste ziet." "Krijg je dan geen insecten of pluisjes vanuit het park hier binnen?", vraagt Adriënne, waar alles nog een beetje nieuw voor is. Jos haalt haar schouders op. "Nee hoor."

Van Nieuw-Vennep naar Haarlem

"We woonden in een éénsgezinswoning in Nieuw-Vennep, voordat we hier naartoe verhuisden", vertelt Jos. "We gingen met een natuurorganisatie al veel op vakantie met groepen. Trektochten, noem maar op. Dat was echt ons ding. Zo leerde ik iemand kennen die hier een woongroep voor senioren ging starten", legt Jos uit. 

"Gé en ik wilden ook graag in een groep wonen. Lekker samen dingen ondernemen. Er kwamen hier ook mensen wonen, die veel wilden wandelen. Lekker actief zijn, dat wilden wij ook. Maar mijn man wilde het toch nog even uitstellen. Totdat hij zijn heup brak. Toen zag hij in dat het toch wel fijn zou zijn om in een groep te leven, in plaats van alles met zijn tweeën op te lossen."

Ze kregen een woning toegewezen en door gezamenlijke activiteiten leerden ze hun 'buren' beter kennen. "Reisjes naar Antwerpen, naar Berlijn. Zo werden we langzaam 'een groep.'"

Tekst loopt door na de foto.

Jos is nu alleen, maar zo voelt dat niet. "Het is heel fijn dat we hier een gemeenschappelijke ruimte hebben en elkaar daar kunnen treffen. Nu zitten alle bewoners daar samen. Dat vind ik een mooi beeld, ondanks dat er niemand langskomt voor de open dag", lacht Jos.

"Als je hier iets wilt organiseren, is dat altijd mogelijk. We hadden in het verleden bijvoorbeeld filmavondjes bij de buurvrouw. Mijn man en ik deden overal aan mee. Soms hebben mensen even geen zin, maar dat is niet erg. Je bent altijd vrij om die keuze te maken."

"En als je ziek bent, vraagt altijd wel iemand of hij of zij wat boodschappen kan meenemen. Als ik naar de markt ga, app ik of ik wat kan meenemen bijvoorbeeld", vertelt Jos. Maar mantelzorg aan elkaar verlenen, dat is niet de bedoeling, benadrukt ze.

Samen, maar ook vrij zijn

Ondanks dat ze het fijn vindt om zich in een groep te begeven, houdt Jos ook heel erg van haar vrijheid. "Ik houd niet van regels en roosters. Je mag hier zelf bedenken wat je wilt doen. Het fijne is dat hier helemaal niets moet. Roosters voor bardiensten of schoonmaakdiensten bestaan niet. Mensen nemen vaak uit eigen beweging die taken op zich. Mijn man en ik deden bijvoorbeeld de schoonmaakdiensten." Adriënne hoort het verhaal van Jos nieuwsgierig aan, want ze moet toch een beetje weten wat ze straks allemaal kan verwachten. 

Tekst loopt door na de foto.

"Ik woon in Bennebroek, alleen in een éénsgezinswoning. Ik wil al heel lang in een woongroep wonen. De gezelligheid lijkt me heel fijn", vertelt Adriënne. "En Schalkwijk ligt nog best in de omgeving van Bennebroek."

Ze komt inmiddels regelmatig over de vloer in Groene Veste om de bewoners beter te leren kennen. "Ik vind het gezellig om koffie te drinken en te borrelen op vrijdagmiddag. Maar wanneer ik hier ga wonen, weet ik nog niet."

Wachtlijst 

De bewoners hebben ingestemd met Adriënne haar komst. "Mensen vragen er vaak naar, maar ik ben nog helemaal niet met verhuizen bezig. Ik weet nog niet wanneer het moment daar is." Er moet natuurlijk eerst ook nog een woning vrijkomen. Dan kan iemand van de wachtlijst doorstromen. "Dat zit een beetje ingewikkeld in elkaar", legt Jos uit. "Sommigen laten een woning toch voorbij gaan. En het zijn allemaal sociale huurwoningen. Dus het hangt het er ook vanaf of je op dat moment niet te veel of te weinig verdient. Dat gebeurt ook nog wel eens."

Airfryer

Jos ziet de komst van Adriënne wel zitten. "De eerste keer kwam ze met een airfryer en lekkere hapjes. Die mag wel komen, dacht ik", lacht ze. Het is alleen wel weer een vrouw, terwijl er ook druk naar mannen wordt gezocht. "De mannelijke bewoners missen toch wat aanspraak, merk ik. Ik vind het zelf ook wel fijn voor de groepsdynamiek", legt Jos uit. "Alhoewel ze wel heel veel over de oorlog praten."

Tekst loopt door na de foto.

'Initiatief nemen en een dikke huid hebben'

Jos geeft een paar adviezen mee aan Adriënne. "Je moet niet alles van een woongroep verwachten, je moet echt zelf initiatief nemen. En daar de kans ook voor krijgen. En je moet een dikke huid hebben. Want er zijn altijd mensen die dingen van je verwachten of niet leuk vinden. Sommigen vinden het best moeilijk om daarmee om te gaan."

Of er ook wel eens akkefietjes onderling zijn, vertelt Jos niet veel. Het is een dag om mensen te werven, dat schuurt een beetje met elkaar. "Dat hebben we onderling afgesproken. Maar het komt wel eens voor, ja."

Ondertussen is het in de gezamenlijke ruimte, waar ook verjaardagen kunnen worden gevierd, nog steeds erg stil. Eén dame heeft om wat meer informatie gevraagd. Nog steeds geen mannen dus. In september is de volgende open dag. "Wilt u een taartje en neemt u ook een folder mee?", vraagt iemand de 43-jarige mannelijke verslaggever. "Ik sla het even over, maar ik zal mijn vader erover vertellen", klinkt het antwoord.