5 vragen over voorzorgslandingen en technische mankementen bij vliegtuigen

Wat is een 'technisch mankement' bij een vliegtuig? 

Dat kan van alles zijn. Van een kapotte airconditioning of een communicatiesysteem dat niet werkt, tot een elektrische storing of een landingsgestel dat niet werkt. Het kan ernstig zijn, maar vaak kan er ook gewoon worden doorgevlogen.

Soms worden mankementen direct duidelijk na het opstijgen, zoals het Embraer-vliegtuig van KLM Cityhopper dat vorige week wilde vertrekken naar Praag. In andere gevallen zijn toestellen al uren onderweg als er een defect of storing wordt geconstateerd.

Hoe ernstig het is, hangt dus ook volledig af van de situatie. Luchtvaartmaatschappijen kunnen vaak niet meteen zeggen wat er precies aan de hand is, omdat het mankement eerst onderzocht moet worden. 

Wanneer moet er een noodlanding worden gemaakt?

In weinig gevallen moet er een noodlanding worden gemaakt. Bij een noodlanding is er acuut gevaar. Denk aan brand aan boord of een ernstig technisch probleem zoals een uitvallende motor. Vaker komt voor dat een vliegtuig een voorzorgslanding moet maken. In dat geval is de situatie minder ernstig, maar willen de piloten alsnog landen. 

Tekst loopt door onder de foto.

Soms gebeurt dit ook als een passagier zich ernstig misdraagt of als er een medisch noodgeval is. In dat geval vragen de piloten aan de luchtverkeersleiding of er een vliegveld is in de buurt waar een landing gemaakt kan worden.

Het is altijd het streven om passagiers te informeren over een dergelijke situatie. Indien er uitgeweken moet worden en passagiers niet dezelfde dag verder kunnen vliegen, worden ze omgeboekt en wordt hen een overnachting aangeboden. 

Wanneer is er sprake van een mayday?

Een mayday is een noodmelding en deze komen niet vaak voor. Als de piloten van het toestel vinden dat ze niet veilig verder kunnen vliegen omdat ze zich in een noodsituatie bevinden, kunnen ze een mayday afgeven aan de luchtverkeersleiding. De piloot meldt zich dan door te beginnen met de woorden 'mayday mayday mayday'.

Tekst loopt door onder de foto.

Piloten geven alleen mayday noodmeldingen wanneer de situatie kritiek is. Er hoeft niet per se sprake te zijn van een technisch mankement, er kan ook brand zijn aan boord. Vorige week gaven de piloten van British Airways een mayday toen ze rook in de cockpit hadden. Wat de oorzaak van de brand was, is nog niet bekend. 

Waarom keert een vliegtuig terug als het al bijna op de bestemming is? Kan het daar niet gemaakt worden?

Het komt eens in de zoveel tijd voor dat een vliegtuig omkeert als het al duizenden kilometers heeft afgelegd. Dat is een beslissing die door de luchtvaartmaatschappij wordt gemaakt. Veiligheid staat altijd voorop in de luchtvaart, dus deze beslissing zou niet worden genomen als het niet veilig zou zijn.

Het kan zijn dat een luchtvaartmaatschappij er voor kiest om terug te keren, omdat een onderdeel dat vervangen moet worden niet op de plaats van bestemming is. Momenteel is er een wereldwijd tekort aan vliegtuigonderdelen en een groot tekort aan vliegtuigtechnici waardoor wachttijden kunnen oplopen. 

Is er sprake van een toename van vliegtuigen die voorzorgslandingen of noodlandingen moet maken? 

Er lijkt inderdaad dit jaar sprake te zijn van een toename van het aantal vliegtuigen dat door een noodsituatie een landing moet maken op Schiphol. Dat blijkt uit cijfers van de luchtverkeersleiding over het aantal mayday-meldingen dat is gedaan door piloten.

In 2022 waren er in totaal acht meldingen en in 2023 negen. In 2024 staat de teller nu ook al op acht mayday-meldingen. Of het een trend is die zich doorzet, moet nog blijken.