Kabinet wil overlast voor omwonenden terugdringen, maar staat weer meer vluchten toe

De maatregelen variëren van het toestaan van een kleiner aantal nachtvluchten tot het heffen van een lawaaitax. Ook zijn de grootste herriebakken vanaf volgend jaar 's nachts helemaal niet meer welkom op Schiphol. Dat maakte demissionair minister Harbers vandaag bekend na afloop van de ministerraad. 

Hij hoopt daarmee omwonenden meer nachtrust te gunnen, maar wil ook bewerkstelligen dat Schiphols buren overdag minder hinder gaan ervaren. Daarom gaan de twee banen waarop de afgelopen jaren de starts en landingen het hardst zijn toegenomen, tussen 13.00 en 15.00 uur op slot. Het gaat om de Zwanenburgbaan en de Aalsmeerbaan. 

In maart vonniste de rechtbank dat de Staat meer moest doen om de rechtspositie van omwonenden van Schiphol te beschermen en hen beter te beschermen tegen vlieghinder.

Eerder maakte het kabinet bekend het aantal nachtvluchten vanaf 2025 te willen beperken tot 28.700 per jaar. Nu wil minister Harbers dat beperken tot 27.000. Ter vergelijking: nu wordt er nog 32.000 keer per jaar tussen 23.00 uur en 7.00 uur van en naar Schiphol gevlogen. 

Omdat met de maatregelen de geluidshinder wordt teruggebracht, kan het totaal aantal vliegbewegingen per jaar van en naar Schiphol wel weer omhoog, schrijft het ministerie. Werd er eerder nog een limiet gesteld van 452.500 vluchten per jaar, nu zal dat uitkomen op 460.000 à 470. 000 vluchten per jaar, schrijft het ministerie. 

Transavia

Een verdere inperking van nachtvluchten is slecht nieuws voor Transavia, grootverbruiker van de nacht. Om een beeld te geven: één op de drie vluchten tussen 23.00 uur en 7.00 uur van en naar Schiphol wordt door de budgetmaatschappij van de Air France KLM Group uitgevoerd. 

De maatschappij vreest voor haar verdienmodel als het kabinet later tot een (gedeeltelijke) nachtsluiting overgaat. Transavia heeft namelijk juist nachtslots nodig om dagelijks twee of drie keer op en neer te kunnen vliegen en de tickets betaalbaar te houden voor de gewone man.  

Toen de Transavia-crew vorige maand massaal aanwezig was bij het luchtvaartdebat, deelden ze hun zorgen met NH over het plan van voormalig Schiphol-baas Ruud Sondag om nachtvluchten niet langer toe te staan. Ook de vakbonden vrezen voor de gevolgen van een nachtsluiting van Schiphol.

Tekst gaat verder onder de reportage. 

Transavia verwijst NH voor een reactie door naar de verklaring van KLM. Specifiek over Transavia worden geen uitspraken gedaan, maar KLM ziet welkome en minder welkome elementen in Harbers' pakket.

De hogere havengelden voor luidruchtigere vliegtuigen en het stimuleren van de inzet van stillere vliegtuigen passen in KLM's straatje. Minder blij zijn ze met Harbers wens om bepaalde types (luidruchtige) toestellen vanaf 2025 volledig te weren. Het gaat dan vooral om de Boeing 747-400, die  tegenwoordig vrijwel alleen nog ingezet als vrachtvliegtuig, onder andere door KLM's vrachtmaatschappij Martinair.

"Dit heeft grote gevolgen voor onze cargo-operatie waar de nieuwe, stillere vliegtuigen twee jaar geleden besteld zijn en in 2026 geleverd worden", aldus KLM in de verklaring. Over de gevolgen van de inperking van nachtvluchten voor Transavia worden geen uitspraken gedaan. 

De twintig vluchten waarover vorig jaar het meest werd geklaagd, werden allemaal uitgevoerd met een Boeing 747-400. Opvallend: in de meeste gevallen ging het om vluchten die rond 21.00 uur vanaf Schiphol vertrokken. Het is dus nog maar de vraag of een verbod op het gebruik van het toestel na 23.00 uur zoden aan de dijk zet. 

KLM heeft al haar passagierstoestellen van dit type inmiddels vervangen, en is ook van plan om de de vrachtvloot te vervangen door de stillere Airbus A350's. Vanaf november zet KLM al vrijwillig 's nachts stillere toestellen in, zo laat het ministerie in een verklaring weten.  

Versnellen vlootmodernisering met lawaaitax

Gehoopt wordt dat die modernisering van de vloten ook versneld kan worden met een lawaaitax. Dat houdt in dat een maatschappij meer havengeld betaalt naarmate ze met een luidruchtiger toestel vliegen en minder havengeld betaalt als er stillere vliegtuigen worden ingezet.

Naar verwachting zal het volgende kabinet een besluit moeten nemen over een nachtsluiting van Schiphol per 2026. "Maar eerst moet duidelijk zijn wat de impact ervan is. Op de hinder, maar ook op de luchtvaartsector", aldus het ministerie in een verklaring. In de zomer van dit jaar worden de uitkomsten van dat onderzoek verwacht." 

De komende weken kunnen betrokken partijen reageren op de voorstellen van minister Harbers. KLM heeft al aangekondigd een zienswijze in te dienen.  Vervolgens zal het kabinet haar voorstellen definitief maken, waarna de Europese Commissie nog advies mag uitbrengen. 

Hoger beroep

Tot slot moet er een nieuw Luchthavenverkeersbesluit (LVB) worden vastgesteld waarin de nieuwe regels worden vastgelegd  en de rechtspositie van omwonenden wordt hersteld. Dat gaat niet lukken binnen de termijn van twaalf maanden die de rechtbank daar in het vonnis van maart voor stelde, aldus het ministerie.

Daarom gaat het ministerie binnenkort in hoger beroep tegen dat vonnis. "Nadrukkelijk niet omdat we het oneens zijn met de strekking van het vonnis, maar omdat we meer tijd nodig hebben om alle procedures te doorlopen."