Waarom bewoner Nijl met haar volkstuin verplicht twee huizen bezet houdt

In de steden is een eigen tuin een zeldzaamheid. Maar als je groene vingers hebt, is er een oplossing: volkstuinen. Nijl Terweij is al twintig jaar te vinden op haar verblijfstuin op Tuinpark Buikslotermeer. Ze heeft een huisje aan het water, omgeven door groen. Van april tot oktober woont Terweij permanent in haar woning op de verblijfstuin. Niet langer. Want dat mag niet.

Zijn de huisjes in de winter dan niet bewoonbaar? "Als ze goed geïsoleerd zijn, zijn ze prima geschikt om het hele jaar door in te wonen", legt Esmee Hermans uit. Ze is werkzaam bij een bedrijf dat huisjes verkoopt op verblijfstuinen. "Dan zijn ze vergelijkbaar met een tiny house." Er zijn ook varianten waar je niet in kan wonen.

Els de Wit, woordvoerder van de Bond van Volkstuinen, herkent de wens van Terweij om het hele jaar door op de verblijfstuin te willen wonen. Toch geeft ze aan: "Tuinen zijn bedoeld om te tuinieren. Niet om te wonen." Daarom moet bij het aanvragen van een volkstuin een vast woonadres worden verstrekt. 

Geen goed idee

Ruud Grondel van het Verbond van Volkstuindersverenigingen vindt het geen goed idee als volkstuinen permanent bewoonbaar worden. "Gemeenten en ontwikkelaars kijken met een verlekkerende blik naar volkstuinen als bouwlocatie." Exacte cijfers over afname zijn er niet, maar Grondel heeft er al een aantal zien verdwijnen. "Volkstuinen voelen zich enorm bedreigd, wij zien wel dat ze zijn afgenomen. Het CBS doet om de paar jaar onderzoek naar het aantal hectare volkstuinen. Die vertoont een dalende trend over de jaren heen. Wij kennen een aantal die verwijderd of bedreigd zijn. Terwijl elk park een lange wachtlijst heeft."

Grondel schetst het gevaar als volkstuinen permanent bewoonbaar worden met een voorbeeld: "Na de oorlog werd in Wenen het wonen in volkstuinen toegestaan. Dit deden ze om het woningtekort tegen te gaan. In de jaren zestig liep dit uit de hand, maar door opstanden kon het niet teruggedraaid worden. In Wenen kosten volkstuinen nu één tot twee ton en zijn het eigenlijk gewoon huizen geworden."

Tekst gaat verder onder de foto.

Het liefste blijven Nijl Terweij en haar man permanent wonen op hun huisje in de verblijfstuin. "Mijn huis heb ik eigenlijk niet echt nodig, behalve voor de wasmachine. Dan kan ik mijn sociale huurwoning in Amsterdam-Noord opzeggen. We hebben met zijn tweeën niet zo'n groot huis meer nodig. Ik zou tussen het schuurtje en de woning dan een extra kamertje bouwen." Het huisje moet wel winterbestendig worden gemaakt. "Dat zou ik kunnen aanpassen als ik het hele jaar hier mocht wonen."

Niet iedereen moet eraan denken om het huis in te ruilen. Op een verblijfstuin langs de akker in Amstelveen is Paul bezig in zijn tuin. "Zon, en dan weer regen. Het is bijna niet bij te houden zo snel het hier groeit." Paul beschrijft zichzelf als een luxepoes en gaat daarom regelmatig naar huis. "Ik ga vaak even douchen en mijn kleren wassen." Hij wijst er op dat er tuinders zijn die maandenlang een leeg huis achter laten: "Het is wel doodzonde als er maanden een huis leeg staat. Die kun je toch ook onderverhuren?"  

Kan Nijl Terweij haar woning binnenkort wegdoen?

Voordat Terweij definitief kan intrekken op verblijfstuin, moet er nog veel veranderen. De gemeente Amstelveen legt uit hoe de regelgeving op dit moment werkt.

De gemeente bepaalt met een omgevingsplan – een juridisch document met regels voor de fysieke leefomgeving - waar volkstuinen zijn toegestaan en wat je ermee mag doen. Amstelveen kent 2 volkstuinen waar recreatief overnacht kan worden. Bijvoorbeeld: in een omgevingsplan van de gemeente Amstelveen staat dat je kortdurend mag overnachten op een volkstuin. Je mag er niet permanent wonen dat wil zeggen dat dit nooit langer dan zes maanden kan zijn. Je moet ingeschreven staan op een vast woonadres.

De volkstuinverenigingen maken daarnaast zelf ook regels over welke periode je mag doorbrengen op een volkstuin. Zij bepalen dus uiteindelijk wanneer en hoe lang je in zo'n huisje mag verblijven. Volgens de gemeente is het momenteel nog te vroeg om te bepalen of het nieuwe kabinet invloed kan uitoefenen om deze regels te veranderen.