Afgeschoten zwanen en vergiftigde honden, wat bezielt de daders?

"Dierenmishandeling en geweld tegen mensen zijn nauw verbonden", vertelt Nienke Endenburg, psycholoog, docent diergeneeskunde aan Universiteit Utrecht en coördinator van het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling. In zeventig procent van de gevallen heeft dierenmishandeling een link met huiselijk geweld.

"Veel seriemoordenaars uit Amerika zijn begonnen met het mishandelen van dieren", vertelt Endenburg. "Dat wil niet zeggen dat iedereen die dieren mishandelt later seriemoordenaar wordt, maar als dit soort dingen in je buurt gebeuren, is dierenmishandeling vaak wel een teken dat er 'iets' kan gaan gebeuren."

Uit onderzoek blijkt dat er geen eenduidig profiel van 'de dierenmishandelaar' bestaat. De ene keer is het een man, de andere keer een vrouw, en ook de leeftijden lopen flink uiteen, vertelt Endenburg. Ook de motieven zijn niet over één kam te scheren: iemand die dieren dumpt, heeft daar vaak een andere reden voor dan iemand die dieren mishandelt.

Het actief pijnigen van dieren is bijvoorbeeld het neerschieten of vergiftigen van dieren. Dierenbeulen genieten er vaak van dat dieren door hun toedoen lijden. "En soms oefenen dierenmishandelaars voor een roofoverval of om een mens dood te schieten", vertelt Endenburg. "Dat hoeft niet, maar dat kan wel. Daarnaast komt het voor dat mensen last hebben van dieren en daar niet op een normale manier mee kunnen omgaan."

Annemarijn Sintenie van het Vogelhospitaal in Haarlem herkent vooral die laatste redenatie van Endenburg. Op haar werkplek zijn in korte tijd vijf neergeschoten vogels uit omgeving Hoofddorp binnengekomen. Dit zijn stuk voor stuk grotere vogels. "Deze reigers en kraaien worden gezien als 'plaagvogels', bijvoorbeeld omdat ze vijvers leegvissen." 

Luchtbuks

Alle vijf de vogels zijn in hun linkervleugel beschoten met een luchtbuks. Slechts een van hen, een reiger, zal na een revalidatieperiode vermoedelijk weer kunnen vliegen. De andere vier vogels zijn ingeslapen. Twee vogels zijn zelfs in dezelfde straat neergeschoten. Het vermoeden heerst dan ook dat zij door dezelfde persoon zijn gedood.

Ook de koelbloedige moord op de zwanen in Aalsmeer afgelopen weekend is gepleegd door iemand die wel eens ganzen doodschiet, zo vertelde de overbuurman aan NH. De overburen zagen hoe de man op z'n knieën in het gras ging zitten en op die zwanen begon schieten. "Er stonden mensen te huilen", duidt de overbuurman de schokgolf die de dierenmoord in de buurt teweeg heeft gebracht.

Tekst gaat verder onder de foto.

Bij het dumpen van dieren zijn de motieven vaak anders, stelt Endenburg. In een straat in Hoofddorp werd afgelopen weekend een (vermoedelijk) gedumpt moederkonijn met pasgeboren konijnen gevonden. Een van de babykonijnen bleek ernstig ziek en moest ingeslapen worden. "Het kan zijn dat mensen te veel dieren hebben, ze niet goed met het gedrag van hun dieren kunnen omgaan of dat hun woonsituatie veranderd."

Schaamte

De gevonden konijnen zijn door de dierenambulance naar dierentehuis Kennemerland gebracht. Bij dit asiel zien ze dat mensen hun huisdieren vaak wegbrengen vanwege financiële problemen. "Er heerst veel schaamte", vertelt medewerker Kristel. "En door die schaamte kiezen mensen er soms voor om hun dier te dumpen in plaats van deze naar het asiel te brengen."

Als mensen niet meer voor hun dieren kunnen zorgen, hoopt Kristel dat zij contact opnemen met het asiel om een oplossing te vinden. Daarnaast adviseert Endenburg bij dierenmishandeling of -verwaarlozing direct 144 te bellen, zodat de dierenpolitie en landelijke inspectiedienst dierenbescherming in actie kan komen.

"Als je iets aan dierenmishandeling doet, doe je eigenlijk ook iets aan huiselijk geweld en kindermishandeling", stelt Endenburg. "Dat is niet je opzet maar is wel zo." De rechter kan dierenbeulen straffen opleggen, waaronder het in beslag nemen van dieren en het geven van een houdverbod.