Wéér vier luchthavenmedewerkers vast voor drugshandel via Schiphol

De voormalig Schiphol-medewerker uit Diemen (48) ronselde de vier luchthavenmedewerkers namens een opdrachtgever, een 51-jarige man uit Almere. Die man wordt door de Koninklijke Marechaussee (KMar) 'luchthavenmakelaar' genoemd, omdat hij er voor zou hebben gezorgd dat er genoeg mensen op Schiphol aan de smokkel wilden meewerken. Ook hij is opgepakt.

Daarmee komt het totaal aantal opgepakte verdachten dus op zes, laat de KMar aan NH weten. De vier medewerkers verdienen in het dagelijks leven hun brood als vrachtlossers en chauffeurs en komen voor zover bekend uit Amsterdam. Bedrijfsnamen worden niet genoemd, maar de bedrijven waarvoor zij werken zijn actief in de transportsector en pakketbezorging. 

Voorarrest

Drie van de zes verdachten zijn deze week aangehouden. Zij worden vandaag voorgeleid aan de rechter-commissaris, die zal besluiten of de verdenkingen sterk genoeg zijn om hun voorarrest te verlengen. De drie anderen zijn in een eerdere fase van het onderzoek aangehouden. De jongste is 32 jaar oud. 

Het smokkelnetwerk werd blootgelegd door een speciaal team (Cargo-Harc) waarin de Koninklijke Marechaussee (KMar), Douane en Fiscale Opsporings- en inlichtingendienst (FIOD) tegen drugssmokkel strijden. 

Nadat de opsporingsdiensten tips hadden gekregen over cokesmokkel in houten pallets in vliegtuigen uit Suriname, startten zij een onderzoek. In dat onderzoek kwam de luchthavenmakelaar in beeld. Zijn rol en die van de voormalig luchthavenmedewerker zijn volgens de KMar van essentieel belang geweest voor de criminele samenwerking. 

"Zij hebben de medewerkers benaderd en bij elkaar gebracht om de drugs uit het vliegtuig te halen, over het platform te vervoeren en verder het land in te brengen", legt een KMar-woordvoerder uit. 

Bij doorzoekingen van de woningen van de opgepakte verdachten zijn telefoons, dure auto's, ruim 120.000 euro aan contanten en cryptovaluta aangetroffen en in beslag genomen. "Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten", zegt de KMar-woordvoerder.

Eerder aangehouden luchthavenmedewerkers

Geregeld worden medewerkers van bedrijven op Schiphol gearresteerd voor internationale drugshandel. Zo werden tussen juni en november vorig jaar zeven medewerkers aangehouden voor betrokkenheid bij de smokkel van onder andere ketamine, xtc en cocaïne naar Azië. 

Vorige week maandag werd nog een 48-jarige medewerker van een bedrijf op Schiphol opgepakt op verdenking van de smokkel van cocaïne vanuit Gambia. 120 kilo van die harddrugs waren een dag eerder met een vlucht vanuit de Gambiaanse hoofdstad Banjul op Schiphol aangekomen. 

Tekst gaat verder

Een woordvoerder van de Douane zei toen tegen NH dat hij smokkel van zo'n hoeveelheid harddrugs in koffers tijdens zijn dienstverband 'nog niet eerder had meegemaakt'. Dat er een luchthavenmedewerker voor de smokkel was opgepakt, verbaasde hem minder. Dat heeft vooral te maken met de strenge beveiliging van luchthavens. "Daarom heb je meestal echt mensen aan de binnenkant nodig."  

Die aanhouding van de 48-jarige man was voor FNV reden om te pleiten voor hoger loon en meer vaste contracten voor luchthavenpersoneel. Hoewel niet bekend is voor welk bedrijf of in welke branche die verdachte werkzaam is en welke functie hij heeft, is zijn aanhouding voor de vakbond tekenend voor de invloed die criminelen, zoals de deze week opgepakte 'luchthavenmakelaar', kunnen hebben. 

(Te) lage lonen en flexibele contracten

Omdat lang nog niet al het personeel op de luchthaven een 'toereikend loon' verdient, krijgen criminelen makkelijker voet aan de grond, stelt FNV. Daarvoor baseert de vakbond zich op een onderzoek in opdracht van de gemeente Haarlemmermeer uit 2020.

Daaruit bleek onder meer dat tijdelijke contracten of uitzendwerk het voor luchthavenpersoneel verleidelijker kan maken om met criminelen in zee te gaan. Volgens een woordvoerder van de gemeente is dat onderzoek nog steeds actueel. "Gebrek aan
binding wordt gezien als een indicator om mogelijk meer vatbaar te zijn voor
criminele voorstellen."

FNV-campagneleider Schiphol Jaap de Bie erkent dat de verleiding van het grote (criminele) geld ook met vaste contracten en hogere lonen 'nooit voor 100 procent kan worden weggenomen'. "Maar hoe meer mensen onzekere contracten hebben, en hoe meer mensen een loon dichter bij het minimumloon verdienen, hoe groter het risico is", zegt hij in gesprek met NH.

"Er zijn de afgelopen jaren flinke stappen gezet." Hij doelt onder meer op de loonsverhogingen die in sommige gevallen 'onder stakingsdruk' zijn afgedwongen. "Maar over de hele linie zijn de lonen nog niet op niveau." 

Minimaal 16 euro per uur

Een 'toereikend' loon is volgens FNV minimaal 16 euro per uur. "De beveiligers zitten daar inmiddels wel op, maar een deel van de schoonmakers nog niet", aldus De Bie. Ook in de cargo-sector verdienen nog veel werknemers minder dan 16 euro per uur, vertelt hij. "En in de bagageafhandeling zit veel flex", verwijst hij naar de tijdelijke, onzekere contracten die daar worden uitgedeeld.

In een reactie op het pleidooi van FNV voor hogere lonen en meer vaste contracten laat Schiphol weten dat ze een luchthaven wil zijn 'waar mensen een eerlijk salaris verdienen, maar die ook een harmonieuze balans tussen werk en privé biedt'. 

Maatregelen

Een woordvoerder benadrukt dat er veel wordt gedaan aan bewustwording rond de risico's van criminele inmenging. Daarvoor werkt Schiphol in het programma Sterke Luchthaven samen met onder andere de gemeente Haarlemmermeer. 

"Werknemers kunnen onder andere folders en posters op de werkvloer tegenkomen, via socialmedia-filmpjes materiaal op hun tijdlijn vinden, een e-learning afronden of meedoen aan weerbaarheidstrainingen. Dit alles onder de naam Geef criminelen geen kans en gericht op een open cultuur waarin mensen met elkaar kunnen, mogen en durven praten over ondermijning."

Ondanks alle maatregelen vanuit het programma Sterke Luchthaven, dat naar aanleiding van het alarmerende rapport uit 2020 is gestart, blijft Schiphol aantrekkelijk voor criminelen, benadrukt de gemeente Haarlemmermeer tegenover NH. 

"Zij blijven zoeken naar zwakke plekken, daar hebben ze ook de mensen en middelen voor. Dat
betekent dat de aanpak van ondermijning, op een luchthaven met zo’n 2.300
bedrijven en 60.000 medewerkers, een lange adem nodig heeft."