Kanovaarders roeiden al eerder succesvol Noordzee over: "Vormt je voor je leven"

Bertus Butter (75) en Gerrit Kistemaker (76) vinden het geweldig dat 'de nieuwe generatie het nu weer probeert'. De vier reddingsbrigadiers uit Schoorl vertrekken waarschijnlijke komende week vanuit Engeland om de Noordzee over te varen en over drie dagen in Camperduin te arriveren.

In 1978 was Bertus de initiatiefnemer. Hij had al van kinds af aan ontelbare keren geroeid, onder meer door boeren in de omgeving te helpen met klusjes in de nabijgelegen sloten. Hij was bovendien avontuurlijk ingesteld. "Ik had al twee eerdere pogingen gewaagd in 1974 en 1975 om het Kanaal bij Calais naar Dover roeiend over te steken."

"In een veel te zware stalen vlet was het doel om het Kanaal over te gaan, maar dat was geen succes. De eerste keer liep m'n boot de hele tijd onder en waren we drukker met hozen dan roeien en de tweede keer zonk onze boot halverwege, toen nog met een andere reisgenoot dan Gerrit." Bertus liet zich door de tegenslag allerminst uit het veld slaan. Sterker nog, hij legde voor zichzelf de lat hoger. "Ik dacht gelijk: nu wil ik de Noordzee over."

Drie nieuwe heupen

Bertus dacht dat het moest lukken met Gerrit. Dat hij uitgerekend aan hem moest denken als dé man om de Noordzee over te roeien is opmerkelijk. "Ik kende hem van het strand en hij liep met veel moeite op krukken." Iets wat Gerrit beaamt: "Dat klopt, man, ik heb drie nieuwe heupen gehad in m'n leven." 

Tekst gaat verder na de foto.

Maar toch zag Bertus het in Gerrit zitten: "Ik heb samen met hem getraind en getraind. Totdat hij weer normaal kon lopen. Roeien kon hij al als de beste: het is een ontzettend sterke kerel." Gerrit snapt wel waarom Bertus hem mee wilde van Great Yarmouth naar Camperduin. "Ik was inderdaad fysiek en mentaal sterk. M'n ouders hadden een pontje waardoor ik mijn hele jeugd dagelijks had geroeid." 

Maag van streek

Gerrit kan zich de heldentocht sowieso nog goed herinneren. "Toen het op dag twee 's nachts ging stormen en onweren vond ik het wel angstig. De golven kwamen soms zo hoog dat de volgboot, die voor noodgevallen mee was, ons niet kon zien. We aten weinig, ja we probeerden schelmvissen te eten die gevangen was door de volgboot. Maar je maag is door al dat heen en weer van de golven behoorlijk van streek."

Tekst gaat verder na de foto

De huidige generatie vaart de komende dagen niet alleen over de Noordzee voor het avontuur. Ze doen het ook om met de publiciteit aandacht te vragen voor de gevaren op zee voor bezoekers van het strand bij Schoorl.

Bertus en Butter gingen om een andere reden. "Wij deden het in die tijd om de reddingsbrigade überhaupt op de kaart te zetten. We hadden tientallen vrijwilligers, maar we hadden heel weinig materiaal. Er was een heel kleine post. We hadden een stok om mensen uit het water te halen. Nu hebben ze gelukkig moderne speedboten en jetski's."

Kratje bier

De kostbare praktijkervaring die de mannen opdeden tijdens hun heldentrip over de Noordzee, is nu gedeeld met de huidige generatie heldhaftige reddingsbrigadiers. "Ik heb tegen hen gezegd dat de roeimachine waar ze op trainen op een kratje bier moet, want je moet leren om met de golven mee te roeien." Ook Kistemaker heeft nog een tip voor de nieuwe helden. "Stel je er op in dat je bijna niet zal slapen. Ik deed 's nachts geen oog dicht. Maar goed, ze zullen het met z'n vieren makkelijker hebben." 

Tekst gaat verder na de foto

De reis van '78 is totaal anders dan die van nu. "Dat zit hem vooral in het materiaal. Zij hebben een hypermoderne boot. Ik had die van ons zelf herbouwd: een Canadese kano met een extra stevige romp om zeewaardig te zijn. Er zat een roer op.

Nu hebben ze een zelfrichtende boot, met allerlei technische hoogwaardige handigheden. Maar als je alleen al kijkt naar wat voor lamp wij hadden: een olielamp op een stok. Uiteindelijk is het heel simpel, wat voor boot je ook hebt, je wint het nooit van de zee, je moet er juist mee samenwerken. Zeker in een roeiboot die door golven alle kanten opgaat."

Gigantisch containerschip

Het meest hachelijke moment voor Bertus was op de laatste dag dat er dichte mist was. Er kwam een gigantisch containerschip aan. "Zo groot als een flatgebouw. Recht op ons af. Ik heb stevig doorgeroeid en was precies op tijd uit hun vaarrichting. Bovendien volgden er nog hekgolven. Dat kan link zijn, want een hekgolf is een golf die achter een boot ontstaat door zijn beweging en die golven gaan een andere richting op dan de gebruikelijke golven van de zee. Het ging goed. Het was een prachtig gezicht om de romp die ik had omgebouwd door die golven heen te zien klieven. Angstig? Nee. Prachtig juist!"

Tekst gaat verder na de foto

De mannen weten uiteindelijk na een zeer uitputtende reis na 250 kilometer en 57 uur roeien de overkant te halen. "Opgeven is nooit een optie geweest. We gingen gewoon door, hoe vermoeid we ook waren. Je handen zijn één en al blaren, maar die voel je op een gegeven moment niet meer."

Gerrit dacht bij terugkomst van de heldentrip: "Eens maar nooit weer. Ik was acht kilo afgevallen. Ze moesten mij uit de boot tillen. Hoe ik er nu op terugkijk? Zoiets kost je bij wijze van spreken je leven, maar op de kant stonden in het holst van de nacht honderden mensen ons op te wachten. We waren de helden van Schoorl!"

Vormende tocht

Bertus kon op eigen kracht de boot uit, maar: "Ik was vooral blij dat ik mijn arts zag tussen de massa en pers. Mijn arts merkte op dat mijn hart heel traag sloeg. Ik moest volgens hem die nacht maar geen biertje drinken."

Bertus weet wat de vier mannen te wachten staat als zij, net als hij en Gerrit, ook de Noordzee weten over te roeien. "Ik heb er alle vertrouwen in dat het hen gaat lukken. Ze zullen er veel aan hebben. Zo'n tocht vormt je voor de rest van je leven. Als je iets of iemand je dwarszit dan denk je: ach, wat kan mij gebeuren? Wij zijn de Noordzee over geroeid."