Automobilisten van de toekomst adviseren Rijkswaterstaat over energieneutrale A9

De tafels in het lokaal liggen vol met maquettes, papieren en laptops. De leerlingen uit de tweede klas van het technasium hebben allemaal dezelfde opdracht gekregen: bedenk hoe de nieuwe A9 energieneutraal opgeleverd kan worden. Dat houdt in dat deze snelweg evenveel of meer energie moet opwekken als verbruiken.

De verlichting, matrixborden, camera's en grijze computerkasten bij de A9 verbruiken stuk voor stuk stroom. Om dit te compenseren zijn de leerlingen met allemaal heel verschillende ideeën gekomen, vertelt Lammert Postma, omgevingsmanager Rijkswaterstaat.

"De scholieren zijn onbevangen", vertelt Postma. "Onze ideeën zijn vaak aan de veilige kant, terwijl zij met een veel bredere en frissere blik kijken." Samen met vijf andere experts loopt hij met een beoordelingsformulier het klaslokaal rond, bekijkt hij de maquettes en luistert hij naar de presentaties van de leerlingen. 

Concert van Coldplay met kinetische dansvloer

De winnaar heeft een zeer originele manier bedacht om de A9 te verduurzamen. Tessa bewijst met dit idee dat concerten leerzaam kunnen zijn, ook voor bèta's. De tweedeklasser danste vorig jaar bij een concert van Coldplay op een kinetische dansvloer. Als de zanger aanmoedigde om te springen, was dat niet alleen voor de gezelligheid maar vooral omdat anders het licht uit zou gaan.

Dat zoiets ook toegepast kan worden op de A9, bedacht Tessa samen met haar teamgenoten Bastiaan, Mijntje en Steven. Het team wil soortgelijke vloertegels onder het asfalt van de A9 plaatsen, leggen ze aan de experts uit. Als er gewicht op de tegels komt, buigen de tegels en ontstaat er een roterende beweging die een generator aandrijft.

Tekst gaat verder onder foto.

Maar gaat dit idee ook daadwerkelijk gebruikt worden om de A9 energieneutraal te maken? Dat wordt in dit geval lastig, vertelt Postma. Dit idee zou namelijk eerst getest moeten worden.

Hetzelfde geldt voor een ander 'geweldig en origineel' idee van een groep die warm water uit diepere aardlagen onder de snelweg willen oppompen, om die warmte vervolgens als energiebron willen inzetten (geothermie). Wel kunnen zulke grootse ideeën in andere ontwerpen worden gebruikt, benadrukt hij.

Hoewel het ontwerp van de A9 al af is, is er nog genoeg flexibiliteit om kleinere aanpassingen te doen, bevestigt de aannemer. Het idee van een groepje om geluidsschermen met een kier te plaatsen - die lucht van rijdende auto's opvangen en zo energie opwekken - is wel op de lijst van toepasbare ideeën gekomen. Hetzelfde geldt voor zonne-energie opwekken, windtunnels plaatsen en een een transparant scherm gebruiken zodat er minder verlichting nodig is.

Inspireren met brede en frisse ideeën

De opdracht van de Rijkswaterstaat en VeenIX aan de leerlingen is niet alleen bedoeld om de leerlingen wat te leren en experts te inspireren met 'brede en frisse ideeën'. Ook willen deze opdrachtgevers bij de scholieren begrip kweken voor de langdurende werkzaamheden.

"Ik word vaak midden in de nacht wakker van geluiden", vertelt leerling Elise, die - net als veel leerlingen van deze school - zowat naast de A9 woont. "Ik snap vaak niet wat ze aan het doen zijn, maar ik zie vaak grote kraanwagens." Door het project begrijpt ze beter waarom het lang duurt om de A9 aan te passen. "De opdracht was namelijk al veel werk. Laat staan om de A9 helemaal aan te passen."