Amsterdam met gestrekt been tegen kabinetsbeleid in: aandeelhouder wil forse krimp Schiphol

Dat schrijft het college in haar zogeheten missieverklaring aan de gemeenteraad.  De beoogde 400.000 vluchten per jaar zou betekenen dat het aantal vliegbewegingen met zo'n twintig procent omlaag moet. Daarmee gaat Amsterdam tegen het kabinetsbeleid in. Het toekomstige kabinet-Schoof wil namelijk groei voor Schiphol, op voorwaarde dat vliegtuigen groener en stiller worden. 

Ban op nachtvluchten en privéjets

Behalve een forse krimp van het aantal vluchten, wil de gemeente ook een ban op nachtvluchten en privéjets. Een ban op nachtvluchten zou vliegen aanzienlijk duurder kunnen maken, omdat vooral budgetmaatschappijen nu gebruikmaken van de zogeheten slots aan de randen van de dag.

Eerder uitte Transavia-personeel haar zorgen over een mogelijke nachtsluiting, omdat het verdienmodel van de maatschappij - drie keer per dag op en neer - niet realistisch meer is en er mogelijk banen op de tocht komen te staan.

Lees verder onder de video

Een ban op privévluchten zou betekenen dat de Schiphol-Oostbaan dicht kan, redeneert het college. Die baan wordt namelijk vooral gebruikt voor privévluchten en leidt een deel van de vliegtuigen dwars over Amsterdam, stelt het college. Toch wordt de baan bij specifieke omstandigheden - harde westenwind - ook gebruikt door lijnvluchten, wat betekent dat die moeten uitwijken naar andere banen en dus juist rond Amsterdam voor meer overlast zorgen.

Verder roept de gemeente op om een eerlijkere prijs voor vliegtickets te stimuleren door extra belasting te heffen. Amsterdam is blij met de voorgenomen maatregel van het toekomstig kabinet om een plafond in te stellen voor de CO2 die vanuit Nederland vertrekkend vliegverkeer mag uitstoten, maar vindt dat niet genoeg.

Belasting afhankelijk van stoelklasse en afstand

Omdat andere prikkels om de luchtvaart te verduurzamen uitblijven, zou er belasting moeten worden geheven die afhankelijk is van de afstand en de stoelklasse, klinkt het vanuit de Stopera. Door bijvoorbeeld ook belasting te gaan heffen op kerosine - een maatregel waar al jaren om geschreeuwd wordt - moet de trein een aantrekkelijker alternatief worden. 

Het aanstaande kabinet mikt juist wel op verduurzaming van de luchtvaart door de inzet van stillere, zuinigere en schonere toestellen. Op die manier kan Schiphol op termijn blijven groeien. 

 "We kunnen niet stilzitten", stelt wethouder Hester van Buren in een persbericht van de gemeente. "De afgelopen jaren is er te weinig aandacht geweest voor omwonenden, klimaat en arbeidsomstandigheden", aldus Van Buren in het persbericht.

"In deze klimaatcrisis kunnen we niet stilzitten en daarom zijn wij voorstander van krimp naar 400.000 vluchten per jaar, een volledige nachtsluiting en het vervangen van korte vluchten door internationaal treinverkeer."

Betere balans tussen leefbaarheid en economie

Met de 'aangescherpte visie' wil Amsterdam bijdragen aan een betere balans tussen leefbaarheid voor omwonenden en de economie. De gemeente verwacht dat een forse vermindering van het aantal vluchten de nachtrust van veel Amsterdammers goed zal doen. Ook zullen zij minder lijden onder de uitstoot veroorzaakt door vliegverkeer boven de stad. 

De wens van Amsterdam is in lijn met een recent vonnis van de rechtbank. In een door Schiphol-omwonenden aangespannen zaak oordeelde de rechter dat Den Haag de belangen van de buren van de luchthaven beter moet behartigen en hen moet beschermen tegen geluidsoverlast. 

"De consequenties zijn behoorlijk groot", legt advocaat Channa Samkalden uit. "Zo moet de staat in elk geval binnen twaalf maanden terugvallen op geldende wet- en regelgeving. En als de staat dat doet, zul je terug moeten naar 400.000 vliegbewegingen", aldus de advocaat. "Dat is dus al een gigantische krimp." 

Bovendien hoopt de gemeente de woningbouw in en rond de impasse te halen waarin het door de aanwezigheid van Schiphol is beland. Door vliegroutes te wijzigen zou er op sommige plekken weer gebouwd kunnen worden, klinkt het vanuit de Stopera.

Voorbeeld is de studentencampus van zo'n 4.500 woningen in het Amstelveense Kronenburg die maar niet van de grond komt omdat het in gebied ligt waar toe. Recent paste demissionair minister Harbers de regels wel aan om een uitgeklede versie van die campus - met  438 woningen - mogelijk te maken.