Zoetwaterbron is ineens zout: "Mijn lelies groeiden niet meer"

Tuinder Tom van Duivenvoorde zag het vorig jaar voor het eerst misgaan bij zijn bloemen. "Mijn lelies groeiden niet meer. De wortels werden bruin, ze maakten geen lengte meer en de kleur van de bloem was minder", zegt de tuinder. 

Deze symptomen wezen op een te hoog zoutgehalte in het water, ook wel verzilting genoemd. Na metingen werd dit bevestigd.

"Omdat het eerste deel van mijn oogst van slechte kwaliteit was, kon ik er op de veiling geen goede prijs meer voor krijgen." Dit kwaliteitsverlies veroorzaakte een domino-effect. "Je merkt daarna ook dat je minder krijgt voor de bloemen", zegt van Duivenvoorde.

Vreemd

Tuinder Gert-Jan Mientjes bleek dezelfde problemen te hebben. "Ik heb twee waterbronnen: de ene is behoorlijk verzilt, terwijl de andere nauwelijks aangetast is," zegt Mientjes. "Het is vreemd, want beide bronnen bevinden zich op gelijke diepte en bijna op dezelfde hoogte."

Voor de tuinders is het een groot mysterie waarom hun waterbronnen ineens verzilten. Ze hadden verwacht dat het zoutgehalte door de hevige regenval zou dalen, maar dat is niet gebeurd. "Zout water is zwaarder dan zoet water, waardoor het zoete water erbovenop blijft drijven. We dachten dat de zoetwaterbel daardoor groter zou worden en het zout water zou verdringen, maar dat blijkt niet zo te zijn."

Mientjes vindt de situatie moeilijk te verklaren. "Het zoute water uit de Noordzee lijkt verder landinwaarts te dringen", wat een gevolg van klimaatverandering kan zijn. "Maar waarom alleen wij daar specifiek last van hebben, weet ik niet. Tuinders die dichter bij de zee wonen, hebben er geen last van."

Nieuwe bronnen

Dit jaar hebben de tuinders voordeel gehad van de vele regen. "Ik heb dit jaar bijna niet hoeven beregenen. Bovendien heb ik geluk gehad met twee bronnen, waarvan één nog steeds bruikbaar is. Toch ga ik voor de zekerheid een nieuwe, minder diepe bron laten slaan, in de hoop dat dit verbetering brengt."

Van Duivenvoorde heeft dit al laten doen. "Het zoutgehalte is weliswaar lager dan bij de vorige bron, maar het is nog steeds niet wat het zou moeten zijn."

Onderzoek

Experts van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, de gemeente Heemskerk, Provincie Noord-Holland en Omgevingsdienst IJmond laten de oorzaak van de verzilting in het tuindersgebied van Heemskerk onderzoeken. Momenteel kunnen er nog geen conclusies getrokken worden en is het nog onduidelijk wanneer het onderzoek is afgerond.