Toenemende overlast van daklozen bij supermarkt Nieuwezijds: "Zó erg was het nooit"

Een 'pleisterplaats voor zwervers'. Zo wordt de vestiging van Albert Heijn achter het Paleis op de Dam beschreven in een AT5-uitzending van 1 augustus 1997. De gloednieuwe vestiging, dan zo'n drie maanden open, moet een kroonjuweel worden voor het supermarktconcern. Maar van meet af aan is het pleintje voor de deuren van het filiaal een verzamelpunt voor dak- en thuislozen.

Buurtbewoners zijn dus wel wat gewend. Mariela komt oorspronkelijk uit Bulgarije en woont met haar vriend al jaren naast de winkel. "Maar ik ga daar niet meer heen. Ik vermijd die supermarkt het liefst. Ik ga liever naar de Jumbo op de Wolvenstraat."

Mariela zegt dat ze zich voor de deur van de Albert Heijn niet veilig voelt. "Er hangen daar vaak mensen die onder invloed zijn en ruzie met elkaar maken. Ik vrees voor mijn eigen veiligheid."

Gezuip en geschreeuw

Dietrich woont in de Wijdesteeg en gaat wel graag naar 'zijn' Albert Heijn achter het paleis. Wel heeft hij de troep en de overlast voor en rond de supermarkt de laatste maanden flink zien toenemen. "Dat is gekomen door de invoering van het statiegeld op blikjes. In de Albert Heijn zie je mensen met zulke zakken vol. Dan moet je twintig minuten in de rij staan als je zelf wat wilt inleveren."

Ook ondernemers zien hoe er steeds meer mensen bij zijn gekomen op het pleintje. "Het is erger geworden", zegt Denise van Houweninge van de cadeauwinkel op de Raadhuisstraat. "Van begin af aan waren er al zwervers en daklozen, maar ze nemen nu de overhand." Eerst zaten die vooral op de stenen trappen richting de supermarktingang, maar sinds de herinrichting van de Nieuwezijds zijn er ook houten bankjes geplaatst. "Daar zitten ze met zijn allen te zuipen en te schreeuwen. Heel vervelend."

Haar collega vult aan: "Na de Pride stonden er mensen met soms wel tien enorme tassen vol met blikjes en flesjes in de rij voor de Albert Heijn. Een bewaker moest ze tegenhouden bij de deur. Die zei dat er binnen al zo'n rij voor de inleverautomaat stond, dat ze niet iedereen konden binnenlaten."

'Extra toezicht'

Een woordvoerder van Albert Heijn laat in een schriftelijke reactie weten een flinke groei te zien in de hoeveelheid teruggebrachte blikjes. "In veel winkels zijn nieuwe automaten geplaatst, daarnaast nemen we maatregelen om storingen te voorkomen." Een verzoek om de filiaalmanager te mogen spreken, wordt door de woordvoerder afgewezen. 

Stadsdeel Centrum zegt op de hoogte te zijn van de problemen op het pleintje. "Vanuit de politie kwam net voor het begin van de zomervakantie het signaal binnen dat de overlast sterk is toegenomen", schrijft een woordvoerder. "Daarmee hebben we een dilemma, want er is een breder en steeds groter wordend probleem gaande, de toename van dak- en thuislozen." Samen met de politie en de gemeente zal het stadsdeel proberen de situatie met extra toezicht in de gaten te houden, aldus de woordvoerder.

Bij de cadeauwinkel zijn ze erg te spreken over de wijkagent, die regelmatig langskomt om te peilen hoe het gaat. Maar voor de buurt is het zaak dat er snel een oplossing komt, zegt Van Houweninge. "Al die vuilniszakken die maar open getrokken worden. Als Amsterdammer vind ik het verschrikkelijk om mijn stad zo zien te verloederen. "