15 jaar na dato strijdt Dirk Scheringa nog steeds tegen de val van zijn DSB Bank

Veel wil Scheringa nog niet kwijt over de rechtszaak. Pas na de uitspraak van de rechter wil hij zijn verhaal doen. Maar duidelijk wordt wel dat hij de documenten wil gebruiken in zijn strijd voor eerherstel. "Toen het faillissement helemaal was afgerond was er nog 650 miljoen euro over. Het faillissement is gewoon niet nodig geweest."

Hoe de DSB Bank begon

Dirk Scheringa had eind jaren 90 en het begin van deze eeuw al enkele bedrijven die leningen verstrekten. In 2005 kreeg hij een bankvergunning en was de DSB Bank een feit. Het bedrijf groeide gestaag, vooral door het verstrekken van leningen. Op het hoogtepunt waren er meer dan 400.000 klanten.

Maar langzaam komt er ook kritiek. In 2009 komt het bedrijf steeds meer onder vuur te liggen, vanwege te hoge hypotheken die worden verstrekt. En daarnaast nog de dure verzekeringspolissen die gekoppeld zijn aan leningen. 

Bankrun na oproep op tv

Op 1 oktober van dat jaar doet Pieter Lakeman, destijds voorzitter van Stichting Hypotheekleed, in het tv-programma Goedemorgen Nederland, een oproep aan spaarders om zoveel mogelijk geld op te nemen om een faillissement te forceren. Daarop ontstaat een bankrun. In korte tijd nemen klanten grote sommen geld op.

Er werd door de DSB Bank nog een akkoord bereikt met gedupeerden over de afhandeling van klachten. Maar volgens het Ministerie van Financiën en De Nederlandsche Bank (DNB) is de situatie bij de bank zo zorgelijk dat er een noodregeling wordt aangevraagd via de rechter. Op die manier zo het bewind in handen van DNB komen. Maar het verzoek wordt op 12 oktober om 1.00 uur 's nachts afgewezen. De situatie is zorgelijk, maar de bank heeft nog voldoende middelen beschikbaar.

Onrust bij DSB Bank lekt uit 

Alleen lekt de aanvraag voor een noodregeling uit naar de Volkskrant, die er om 5.00 uur een artikel over publiceren. Het leidt er opnieuw toe dat klanten geld opnemen. En na een nieuw verzoek, besluit de rechter later die ochtend, alsnog tot een noodregeling over te gaan.

Pogingen om overnamepartners te zoeken mislukken. En op 19 oktober 2009 wordt de DSB Bank definitief failliet verklaard. Tot woede van oprichter Dirk Scheringa. "De bank is gewoon kapot gemaakt", zei hij destijds. 

Onderzoek: DSB kreeg onterecht een bankvergunning

Onderzoek naar de ondergang van de bank door de commissie Scheltema bracht in 2010 aan het licht dat DSB eigenlijk nooit een bankvergunning had moeten krijgen, omdat Scheringa te veel macht had. Het faillissement is volgens de onderzoekers deels veroorzaakt door de slechte manier waarop de bank werd geleid. "De leiding was te veel gericht op alleen geld verdienen, zonder aan de belangen van klanten te denken." Toch wordt ook gesteld dat zonder de oproep van Lakeman om massaal geld op te nemen, het faillissement voorkomen had kunnen worden. 

'Grootste faillissement van een bank'

Er volgt een langdurig traject door de curatoren om het faillissement af te ronden. Die neemt uiteindelijk 12 jaar in beslag. Pas in 2021 is al het werk klaar, als ook de laatste leningen zijn verkocht. "Het is het grootste faillissement geweest van een bank uit de Nederlandse geschiedenis", aldus curator Rutger Schimmelpenninck.

In al die jaren blijft er via klanten nog steeds miljoenen euro's binnenkomen en wordt er zelfs winst gemaakt. Volgens de curatoren omdat er amper kosten waren, weinig personeel nodig was, maar ondertussen leningen wel werden afbetaald.

Het leidde ertoe dat alle schuldeisers terug konden worden betaald, soms zelf inclusief misgelopen rente. Een unicum bij een faillissement.

De afgelopen jaren blijft Scheringa schande spreken over het faillissement. De Spanbroeker dient samen met zijn vrouw Boukje vorderingen in. Maar ook de curatoren willen geld van Scheringa zien. In 2016 wordt de zaak geschikt en betaalt de DSB-oprichter 1 miljoen euro aan de curatoren. 

Scheringa dreigt met miljoenenclaim

In 2021 dreigt Scheringa nog een keer met een miljoenenclaim, omdat hij naar eigen zeggen 'op valselijke wijze door toenmalig DNB-president Nout Wellink is gedwongen afstand te doen van al zijn rechten en zijn pensioenopbouw'. Naar eigen zeggen gaat het om 830 miljoen euro.

Dat de NIBC Bank 1,6 miljard euro betaalde voor de overgebleven DSB-leningen zei volgens Scheringa alles. "NIBC zou nooit zo'n megabedrag op tafel hebben gelegd voor een ongezonde hypotheekportefeuille. Mijn bank is onnodig kapotgemaakt door toenmalig DNB-president Nout Wellink en toenmalig minister van Financiën Wouter Bos", legde hij toen uit.

Rechtszaak over DSB-documenten bij ministerie Financiën

Tot een zaak kwam het nooit, maar ook 15 jaar na het faillissement is Scheringa nog volop bezig om zijn gelijk te halen. Met een beroep op de Wet open overheid (Woo) probeert hij al twee jaar lang documenten te verkrijgen over wat er in 2009 op het ministerie van Financiën is besproken over de DSB Bank.

Enkele stukken zijn al vrijgegeven, maar de minister gaf aan dat het er voor veel documenten meer tijd nodig is om daar een besluit over te nemen. Normaal gesproken hoort een Woo-verzoek in uiterlijk zes weken te zijn afgehandeld. Via de rechter probeert Scheringa vandaag het ministerie te dwingen alsnog aan zijn verzoek te doen. 

Bekijk hieronder de reportage die we maakten met voormalig DSB-medewerkers Ilse en Frank die tot het laatst werkten aan de afronding van het faillissement.