Ga naar Content

Jan Jaap nam met dorpsgenoten het heft in eigen handen en liet een woonwijk bouwen

Geen betaalbaar huis te vinden in Schagerbrug, dus namen Jan Jaap Swart (32) en een groepje dorpsgenoten het heft in eigen handen. Met succes: hun nieuwe woonwijk wordt in januari opgeleverd. Hoe kregen ze dat voor elkaar?

Foto: NH Media

De grond is bouwrijp gemaakt, de funderingen liggen klaar: nog even en dan staan er 23 prefabwoningen op het oude voetbalveld in Schagerbrug. Gloednieuw, ruim, energieneutraal, en: betaalbaar voor starters. Het goedkoopste huis (77 vierkante meter) kost 220.000 euro, het duurste (109 vierkante meter) kost 320.000 euro.  

"Van de 23 jongeren die er gaan wonen komen er 17 uit Schagerbrug", vertelt Jan Jaap Swart (32), zelf ook Schagerbrugger. "Zonder dit CPO-project hadden er misschien drie in Schagerbrug kunnen blijven, de rest had iets moeten gaan huren in Schagen."

Wat is CPO?

Bij CPO, collectief particulier opdrachtgeverschap, realiseert een groep bewoners zelf een nieuwe woonwijk. Als collectief zijn zij zelf de opdrachtgever van hun eigen bouwproject. De groep kiest gezamenlijk voor het ontwerp, de indeling en het bouwmateriaal van de huizen. De kosten blijven relatief laag omdat er tegen de kostprijs gebouwd wordt en er geen projectontwikkelaar tussen zit. Tijdens het proces krijgt de groep advies van een ervaren CPO-coach. 

Jan Jaap tijdens een raadsvergadering - Foto: SchagenPLUS

Samen met dorpsgenoot Max de Lange zette Swart het project in gang. Van de eerste brief naar de wethouder begin 2021 tot het oprichten van de CPO-groep, vergaderen met de gemeente, eindeloos veel uitzoeken en het voeren van gesprekken met aannemers. Swart: "Een paar honderd uur hebben we er wel ingestoken. We waren er vaak nog mee bezig na werktijd en in de avonden." 

Lange adem

Een woonwijk voor en door jongeren: dat klinkt mooi - en dat is het ook - maar het pad er naartoe is hobbelig, weet Swart inmiddels. "Er moest veel vanuit onszelf komen. We merkten dat de gemeente op dit gebied nog niet genoeg kennis en ervaring had. Daardoor verliep de planning in het begin niet soepel."

Wat ook veel tijd en energie heeft gekost, waren de moeizame onderhandelingen met de gemeente over de grondprijs, zegt Swart. "Daar kwam nog bovenop dat netbeheerder Liander alle projecten van 2023 naar 2024 verschoof vanwege personeelstekort. Al die vertragingen hakten er wel in bij de groep."

Belangrijk voor het dorp

Maar deze week worden de casco huizen dan eindelijk op het terrein geplaatst. Eén per dag, tot het woonblok af is. De sleuteloverdracht is in januari. Swart: "Voor het dorp vind ik dit echt heel gaaf. Het is belangrijk dat hier jonge mensen blijven wonen, voor de voetbalclub, de school. Daarom ben ik er ook mee doorgegaan, ook al kreeg ik in de tussentijd een relatie en heb ik een ander huis in het dorp kunnen kopen. Ja, ik ben er wel heel trots op dat dit is gelukt."

Een plattegrond van de woningen - Foto: CPO Dijkzicht

Tips

Voor toekomstige CPO'ers zet Swart een aantal tips op een rijtje:

1. Neem initiatief (en wees brutaal)
"Toen we voor het eerst om tafel zaten met de gemeente waren we zo brutaal om hun oorspronkelijke bouwtekeningen op de schop te gooien en eigen tekeningen mee te nemen. Ze waren eigenlijk wel onder de indruk van hoe Max dat gedaan had, haha."

"Ook hebben we zelf geïnitieerd om een tweewekelijks bijpraatmoment met de gemeente te organiseren. Vanaf toen is het project in een stroomversnelling gekomen. Dat hadden we eerder moeten doen. Houd er dus rekening mee dat er veel vanuit jezelf moet komen."

2. Bespreek de verwachtingen
"Van tevoren konden we niet overzien hoeveel tijd het zou gaan kosten. Het is verstandig om de verwachtingen met elkaar - de CPO-groep en de gemeente - te bespreken en een realistische planning te maken. Houd er rekening mee dat het vier, vijf jaar duurt voor de huizen er staan. Alles wat eerder is, is mooi meegenomen. En als je in het bestuur zit, gaat het je veel tijd kosten. Ook in de avonduren."

3. Houd de groep op de hoogte
"Bij een CPO moet de groep kopers aangehaakt blijven. In ons geval was dat niet zo lastig - veel alternatief voor de jongeren was er niet. Maar het is evengoed belangrijk om iedereen op de hoogte te houden. Wij stuurden regelmatig updates in de groepsapp en organiseerden bijpraatmomenten in de sporthal. Zo kunnen mensen meedenken en blijven ze aangesloten. Het is ook handig om alles wat je bespreekt vast te leggen, met de groep, maar ook met de gemeente."

4. Kies voor prefab
"Ik zou altijd voor prefab kiezen. Het is snel en goedkoop: de woningen zijn kant en klaar. Er zijn ook CPO's waar de woningen zelf worden bedacht, maar in ons geval heb je 23 mensen, dus 23 meningen. Bij prefab is het simpel: je hebt dit huis, je kunt deze opties aanvinken, en dat is het. We zijn allemaal starters en iedereen wil een huis, het liefst zo goedkoop mogelijk. Of een geveltje er dan net iets anders uitziet maakt dan niet zoveel uit." 

De eerste casco woning is afgelopen vrijdag op het terrein geplaatst - Foto: NH Media

Reactie gemeente Schagen

Dijkzicht, zoals de nieuwe wijk op het oude voetbalveld in Schagerbrug gaat heten, bestaat voor een deel uit huizen die uit het CPO-project zijn voortgekomen. De gemeente Schagen stemde in 2021 in met het plan van de groep Schagerbruggers. "Hoe mooi is het om jongeren de kans te geven om te gaan bouwen en wonen in hun eigen dorp? Het plan voor woonwijk Dijkzicht lag er al, maar de CPO paste er nog in," zegt Simco Kruijer, wethouder Wonen en Economie bij de gemeente Schagen. 

"Ik ben echt onder de indruk van de kartrekkers uit Schagerbrug. Van de durf en het lef om te zeggen: wij willen dit, en we gaan het regelen. Als de wijk er straks is, is het toch fantastisch dat je daaraan hebt bijgedragen?"

Leren en schakelen

"Vanuit de gemeente hebben we inmiddels een paar CPO's meegemaakt, maar bij dit project moesten wij ook leren en schakelen. We zijn het gewend om met projectontwikkelaars te werken. Bij een CPO-groep is dat anders, dat is geen professionele partij. Dat vraagt om een andere communicatie."

"Dat nemen we mee naar toekomstige CPO’s. Van tevoren de verwachtingen duidelijk met elkaar bespreken en er echt tijd in steken om alles uit te leggen. Tegelijkertijd kunnen wij als gemeente niet coulanter zijn dan bij projectontwikkelaars. Afspraken die je maakt zijn puur zakelijk, wij hebben ons ook te houden aan wetgeving. Over de grondprijs is inderdaad flink wat frictie geweest. Dat was natuurlijk niet leuk en zorgde voor vertraging. Gelukkig hebben we vanuit overheidssubsidie toch nog wat financiële steun kunnen geven."

Niet voor iedereen 

"Voor toekomstige groepen hebben we CPO-beleid gemaakt. Daarin staat onder andere dat een groep bewoners die zich wil verenigen zich bij ons kan melden. Wij gaan dan kijken of dat specifieke plan geschikt is. Maar: weet ook waar je instapt. Een CPO gaat niet per definitie sneller. Het is een uitdagend project, dat niet voor iedereen is weggelegd."

Tip ons!

💬 Stuur een Whatsapp-bericht met een tip, foto of video naar 06-30093003 (handig om op te slaan in je telefoon)!

📧 Contacteer de redactie of journalisten bij jou in de buurt via ons tipformulier.

whatsapp Wil je ons nieuws via WhatsApp ontvangen? Abonneer je hier.

Op de hoogte blijven?

🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.