Zedenzaak Enkhuizen: verdachte langer dan jaar ongemoeid gelaten

De 26-jarige verdachte uit Enkhuizen zou honderden minderjarige jongens hebben aangezet tot het sturen van naaktbeelden. Sommigen van hen voerden volgens het OM 'vergaande seksuele handelingen' uit. Op Snapchat deed de man zich voor als jong, aantrekkelijk meisje. Vorige week dinsdag werd de verdachte opgepakt, een jaar en tien maanden na de eerste melding.

De slachtoffers komen uit het hele land: de eerste melding kwam in het najaar van 2022 binnen bij politie Oost-Nederland. Zij trokken het IP-adres na en kwamen uit in Enkhuizen. Maar de zedenpolitie in Noord-Holland had het op dat moment te druk met de zaak rondom de Tuitjenhornse kinderoppas. Politiewoordvoerder Roderick de Veen: "We misten aanvankelijk een duidelijk aanknopingspunt om verder onderzoek in te stellen, zoals een vermoeden van seksueel misbruik of afpersing, waardoor andere zaken voorrang kregen."

Omvang pas later ontdekt

De Rotterdamse zedenpolitie pakte de zaak op en startte begin 2024 met een onderzoek. Een huiszoeking in maart dit jaar leidde tot de vondst van de enorme hoeveelheid kinderporno. Op dat moment kwam de politie pas achter de omvang van de zaak.

"Helaas kunnen we niet elke zaak meteen oppakken, waardoor we voortdurend moeten afwegen welke zaken prioriteit krijgen", aldus De Veen. "Alle meldingen en aangiften in zedenzaken worden altijd zorgvuldig beoordeeld. In samenwerking met het Openbaar Ministerie (OM) bepalen we welke zaken prioriteit krijgen."

"We weten nu dat hij al jarenlang bezig was, ook voor de eerste melding", zei officier van justitie Weijnen eerder tegen de NOS. "Wie weet hadden er dus slachtoffers voorkomen kunnen worden. Dat is pijnlijk, maar helaas wel de realiteit waarin politie en justitie werken."

Meer mensen aannemen is volgens De Veen de enige manier om dit soort zaken in de toekomst te voorkomen. "Collega's bij zeden zijn echte specialisten. Hoe graag we ook onze capaciteit willen uitbreiden, deze deskundigen zijn nu gewoonweg niet beschikbaar. Dat is helaas de werkelijkheid waar we als politie mee te maken hebben."

"Dat roepen wij al jaren", reageert Richard Korver daarop. Hij is voorzitter van het Landelijk Advocaten Netwerk voor Gewelds- en Zedenslachtoffers (LANGZS). "De overheid weet dit en had dit in de tussentijd kunnen oplossen. De vorige minister van Justitie (Dilan Yeşilgöz-Zegerius, red.) heeft gezegd dat ze extra zedenrechercheurs zouden werven, maar dat zijn er nog steeds minder dan er met de grijze golf weggaan."

Korver kan zich overigens moeilijk voorstellen dat de zaak rondom de Tuitjenhornse oppas zoveel capaciteit opslokte dat er geen tijd meer was voor andere zaken. De advocaat stond in die zaak twee gezinnen van slachtoffers bij. "Die zaak had niet zo heel veel slachtoffers. En je moet als overheid wel gewoon screenen wat er binnenkomt. Je kunt je afvragen of daar geen inschattingsfout is gemaakt."

Tekst gaat verder onder de foto.

Het gebeurt volgens Korver vaker dat zaken (te) lang blijven liggen. En dat heeft gevolgen voor het onderzoek. "Het bewijs verwatert bijvoorbeeld. Getuigen weten na een tijd veel minder dan als je ze gelijk verhoort. Maar ik heb ook een zaak gehad waarbij een verdachte naar het buitenland was verdwenen, omdat men te laat met een zaak begon."

"Als het verhaal van de advocaat juist is, dan is dit voor politiemensen ook super frustrerend", reageert Ramon Meijerink, waarnemend voorzitter van politiebond ACP. "Dat betekent dat de slachtoffers in deze zaak te horen hebben gekregen dat de verdachte kon vluchten, omdat er geen capaciteit was om hem eerder aan te houden. Dat doet iets met de betrokken."

Dat hoort Meijerink ook vanuit de vakbond. "Wij krijgen helaas vaker terug van onze mensen dat zij echt zorgen hebben over de capaciteit en de keuzes die daarin gemaakt moeten worden." Hij noemt als voorbeelden de enorme politiemacht die nodig is bij voetbalwedstrijden en andere evenementen. "Daardoor is er voor andere zaken geen tijd meer." 

Te lang wachten met het oppakken van een zedenzaak kan veel schade aanrichten bij het slachtoffer, aldus Korver. "Allerlei onderzoek laat zien dat de verwerking van het feit stil komt te liggen als de strafzaak nog bezig is. Mensen komen echt stil te staan in hun ontwikkeling. Dat heeft soms enorme gevolgen, bijvoorbeeld als iemand daardoor niet kan werken." 

Korver vindt het 'uitermate zorgwekkend' dat de zaak tegen de Enkhuizer verdachte zo traag op gang is gekomen. "Als de politie hier eerder aandacht aan had kunnen besteden, was de verdachte ook eerder gestopt. Dan waren er slachtoffers voorkomen." 

Volgens de voorzitter van het LANGZS had de zaak rond de 26-jarige Enkhuizer er een moeten zijn die de hoogste prioriteit had, als bekend was dat hij op het moment van aangifte nog steeds slachtoffers maakte. "Daar kun je grote vraagtekens bij zetten. Daar maken wij ons echt zorgen over."