Mahmoud en Jules staan een jaar samen voor de klas: "Conflict draait niet om haat tussen Palestijnen en Joden"

Mahmoud (32) woont in Enkhuizen, maar groeide op in een dorp vlakbij Bethlehem in Palestina. Als negenjarige jongen kwam hij met zijn familie naar Nederland, nadat zijn vader hierheen emigreerde om te studeren. "Ik heb veel blije herinneringen aan Palestina", vertelt hij. "Als kind speel je buiten en ga je naar school, je leeft het leven zonder je bewust te zijn van grotere problemen.” Maar de realiteit in zijn thuisland is tegenwoordig allesbehalve zorgeloos.  

Het afgelopen jaar was zwaar voor Mahmoud en zijn gezin. Hun familie woont in een gebied dat altijd op de rand van geweld balanceert. "Het nieuws stond de eerste weken constant aan", vertelt hij. Om zijn gezin in bescherming te nemen besluit hij zich van het nieuws af te zonderen. Toch wist Mahmoud dat hij iets wilde doen. 

Groeiende kloof tussen moslims en Joden

Jules, een voetbalvriend van Mahmoud, kwam toen met een voorstel. Jules, 38 jaar, vader van vier kinderen en ook wonend in Enkhuizen, heeft een diepe band met Israël. "Via mijn ouders heb ik dat meegekregen", vertelt hij. "Ik heb een half jaar in Israël gewoond en die tijd heeft mijn liefde voor het land en het Joodse volk versterkt. Een deel van mijn identiteit ligt daar."

De twee vrienden spraken vaak over de situatie in het Midden-Oosten. Tijdens een potje voetbal of als ze bij elkaar over de vloer komen. Dat worden belangrijke gesprekken met nieuwe inzichten, maar ook nieuwe zorgen. "Ik vind het niet oké als mensen het Jules kwalijk nemen wat er daar gebeurt omdat hij Joods is", geeft Mahmoud als voorbeeld.

Jules zag hier in Nederland een groeiende kloof ontstaan tussen Joden en moslims. "In Enkhuizen was ik bijvoorbeeld beducht voor meer vijandigheid", legt hij uit. "Maar waarom? Die haat is slechts een dun laagje vernis. Daaronder zit veel herkenning in elkaars achtergrond, als je maar in gesprek gaat." Jules stelde voor om hun gesprekken over het conflict naar het klaslokaal te brengen.

'Waarom is er oorlog?'

Bijna maandelijks stonden Mahmoud en Jules het afgelopen jaar voor de klas op het RSG Enkhuizen. Ze vertellen hun verhaal, delen hun perspectieven en beantwoorden de vragen van nieuwsgierige leerlingen. "Het is niet altijd makkelijk", geeft Mahmoud toe. Een van de meest gestelde vragen is: 'Waarom is er oorlog?'

"Tsja, hoe leg je dat uit?" 

Ze proberen de complexe situatie stap voor stap te verduidelijken, door terug te gaan naar de geschiedenis en die op een behapbare manier te presenteren. "Het belangrijkste is dat de kinderen zien dat Jules en ik dit samen bespreken."

Voor Jules is het essentieel dat ze hun ervaringen persoonlijk houden. "Wat we vooral willen laten zien, is dat Joden en moslims naast elkaar kunnen leven. Er is geen ruimte voor intolerantie." Volgens Jules hebben veel kinderen nog weinig voorkennis over het conflict. "We moeten soms vanaf het begin beginnen, maar de reacties liegen er niet om. Voor de kinderen is het een eyeopener om een Jood en een moslim samen voor de klas te zien zitten."

Persoonlijke ervaringen en nieuwe inzichten

Die aanpak werkt. Mahmoud herinnert zich hoe een Nederlandse jongen vertelde dat hij ooit door een moslima was geholpen toen hij van zijn fiets viel. "Dat had zo’n positieve indruk op hem achtergelaten", vertelt Mahmoud. "Het raakte me, omdat het laat zien hoe sterk persoonlijke ervaringen de manier waarop je naar een cultuur of geloof kijkt kunnen beïnvloeden."

Jules heeft soortgelijke ervaringen. "Een leerling zei eens: 'Ik ben het helemaal niet eens met Israël. Ik vind het hun schuld.' Dat raakte me," vertelt hij. "Ik begrijp zijn sentiment, maar ik vond het lastig om mijn visie duidelijk te maken. Ik probeer dan het gesprek aan te gaan en hem mee te nemen in mijn perspectief."

Tekst loop door onder de foto.

Mahmoud maakt zich wel zorgen over het gebrek aan kennis bij veel leerlingen over de situatie in Gaza. "Ik had gehoopt dat ze meer wisten", zegt hij eerlijk. "Ik begrijp het wel, kinderen in Nederland hoeven niet bezig te zijn met deze oorlog, maar het voelt oneerlijk als ik bedenk dat kinderen in Gaza elke dag met deze realiteit moeten leven."

'We delen dezelfde toekomst'

Het afgelopen jaar heeft niet alleen de leerlingen aan het denken gezet, ook Mahmoud en Jules hebben zelf veel geleerd. Mahmoud vertelt dat hij dieper is gaan nadenken over zijn achtergrond en geloof. "Ik wil mezelf blijven verbeteren, vooral in het beantwoorden van de vragen van de kinderen." Voor Jules geldt hetzelfde. "Je wordt constant heen en weer geslingerd door het nieuws. Maar wat echt belangrijk is, is om te blijven kijken naar de toekomst."

De vriendschap tussen Mahmoud en Jules is in dit proces alleen maar hechter geworden, vertellen ze allebei. Het duo blijft vastberaden om hun lessen voort te zetten. Niet alleen over oorlog, maar ook over hoe je met elkaar kunt omgaan en samenleven, ondanks verschillende overtuigingen of religies.

"Soms begrijp je elkaar niet, maar zolang je blijft praten, is er altijd een manier om dichter bij elkaar te komen", concludeert Jules. "We delen dezelfde toekomst, en die toekomst moet geweldloos zijn."