Woningcorporaties: 1100 sociale huurwoningen op de tocht door OZB-stijging

De corporaties zijn geschokt, zo bleek vanavond tijdens een technische sessie in de gemeenteraad waar de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties, Rochdale, Ymere en Lieven de Key de politiek bijpraatte over de effecten van de aangekondigde ozb-stijging.

De gevolgen: of er komen zo'n 1100 sociale huurwoningen tot en met 2027 minder of 2000 tot 4000 huizen worden niet verduurzaamd.

De rekening voor het college is duidelijk: de prestatie-afspraken moeten opnieuw tegen het licht worden gehouden. Begin dit jaar werden er nog afspraken gemaakt tot en met 2027 over onder andere het aantal te bouwen sociale huurwoningen en de verduurzaming van de al bestaande huizen. Ook hoeveel sociale huurwoningen er verkocht mogen worden, is onderdeel van de prestatie-afspraken.

"Corporaties moeten ook belasting betalen, we zijn stichtingen zonder winstoogmerk. Wij betalen een dikke 20 miljoen per jaar als Ymere. Het voelt een beetje als een melkkoe, terwijl we het uit liefde doen voor mensen met een kleine beurs", vertelde Gerritsen aan de commissie.

Dave Dijkmans zat namens Woonstichting Lieven de Key in de commissiezaal. "We hebben prestatie-afspraken gemaakt, die komen in de knel. Het wordt moeilijk, of onmogelijk met zulke kosten die je niet had kunnen voorzien. We hadden er geen rekening mee gehouden. We moeten er naar kijken of het kan en waarschijnlijk is het antwoord nee."

Minder lenen, minder rentelasten

Anne-Jo Visser vertelde namens de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC) dat de corporaties tot zo'n 12,5 miljoen euro per jaar extra ozb moeten gaan betalen. De kosten kunnen gedrukt worden door minder te bouwen, waardoor corporaties minder gaan lenen en dus minder rentelasten hebben. 

Gerritsen: "Het is dus ongeveer 12,5 miljoen per jaar, doe dat maal 25, want dan pak je de investeringsruimte, gedeeld door de prijs van een sociale huurwoning van 300.000 euro. Dan kom je op dit aantal uit  van ongeveer 1100 uit."

Visser: "We wisten het niet van tevoren. De wethouder heeft ons wel opgebeld om het ons mede te delen, met excuus. We gaan het gesprek aan met de wethouder. De forse verhoging overviel ons. Ik heb de wethouder om compensatie gevraagd."

Coalitieakkoord

In het coalitieakkoord van van 2022 stond al dat de ozb zou gaan stijgen, maar geen corporaties had rekening gehouden met 27 procent. "We maken een begroting voor de komende tien jaar. Dit rekent tien jaar langer door. Het gaat verder oplopen door inflatie. Het moet ergens terugverdiend worden. Je gaat dus minder investeren, minder onderhouden of minder in de leefbaarheid stoppen. Het is structureel", zei Nico Overdevest namens Woningstichting Rochdale.

Van Buren

Gerritsen van Ymere had verder kritiek op wethouder van financiën Hester van Buren, die voor haar wethouderschap Voorzitter raad van bestuur van Rochdale was. Hij vertelde zich te ergeren aan het frame van de wethouder dat ze het geld weghaalt bij woningeigenaren. "Een groot deel haalt ze weg bij de corporaties. Onze enige inkomstenbron is de huren. Dat frame was een beetje verdrietig."

Ymere nam het ook op voor particuliere eigenaren van woningen in de stad. "Het frame: mensen die een eigen woning hebben, kunnen het wel dragen? Ons beeld bij de meeste vve's - en daar werken we intensief mee samen - zijn dat het mensen zijn die door alles bij elkaar te schrapen het huis net hebben kunnen kopen. De meeste vve's hebben al tekorten en hebben te weinig gespaard. Vanwege de waardestijging hebben ze het misschien ietsjes beter dan een sociale huurder, maar waar ze het geld vandaan moeten halen: dan hebben ze het net zo zwaar."

Oplossing

De corporaties hopen dat er nog compensatie komt van het college, maar de vraag is of dat mogelijk is. Binnenkort hebben ze een gesprek met de wethouder en dan worden de opties besproken: erfpacht? Extra duurzaamheidssubsidies? De echte oplossing werd vanavond nog niet gevonden bij de corporaties en de Amsterdamse politiek.

Stiekem werd er ook naar het Rijk gekeken om de financiële positie van de corporaties te verbeteren. "Als ons bijvoorbeeld de mogelijkheid wordt gegeven om alles wat we als verduurzaming doen als aftrekpost te beschouwen, dan betalen we defacto nul procent belasting de komende tien jaar."