Mumbai rouwt om topman Tata Steel, maar kennen ze hem in IJmuiden ook?

Ratan Tata nam het bedrijf in 1991 over van zijn oom, waarna het uitgroeide tot een wereldconcern met een miljardenomzet. Het bedrijvenimperium bestond onder andere uit thee, IT, hotels, staal, Air India en later het autobedrijf Jaguar Land Rover.

Zijn dood leidde tot verdrietige reacties in verschillende lagen van de Indiase samenleving. Afgelopen week namen hoogwaardigheidsbekleders afscheid met een staatsbegrafenis en in Colaba – de wijk waar Tata bijna zijn hele leven woonde en werkte – werd een dag van officiële rouw aangekondigd. 'Gewone' Indiërs konden een kaarsje aansteken bij altaartjes op verschillende hoeken van de buurt. 

Amsterdammer Oscar Lobato, die een paar maanden door India reist, had niet verwacht dat de dood van Ratan Tata zo'n impact zou hebben. "Bij het National Centre for Performing Arts stonden vorige week talloze mensen soms wel zes uur lang in de rij om hun laatste eer te bewijzen."

Barmhartige opa

Want, Ratan Tata was ongekend populair in India. Die status heeft hij met name te danken aan zijn filantropische werk. Zo is twee derde van zijn bedrijf in handen van liefdadigheidsfondsen, gaf hij een hoop geld aan ziekenhuizen en steunde hij verschillende armoedebestrijdingsprojecten. Ook zou hij een goede werkgever zijn geweest. 

Bij Tata Steel IJmuiden zijn de werknemers ook op de hoogte van de status van de voormalig voorzitter. Afgelopen vrijdag ging de vlak halfstok. "Tata Steel is ons moederbedrijf. De CEO uit India komt geregeld langs en er werken hier veel Indiase mensen. De band met het land is sterk. Het verlies doet ons dus wel iets", aldus de woordvoerder.

Maar bij de poort van de staalfabriek is niet iedereen geraakt door het verlies. "Die man is een ver-van-mijn-bedshow, dit doet mij niks."

Toch is dat geen vergelijk met wat Lobato in Mumbai heeft gehoord. "Mensen zien hem hier als een soort barmhartige opa. Hij is nooit getrouwd geweest en heeft geen kinderen. Hij kleedde zich altijd bescheiden, wat opvallend is voor iemand uit de Indiase elite", aldus Lobato. 

Lobato sprak in Mumbai ook met Deepak (48). Zijn zwager werkt bij een fabriek van Tata Steel, waar werknemers rouwen om het verlies van de voorzitter. "Waar andere CEO’s en zakenmagnaten alleen oog hebben voor winst, was Ratan Tata iemand die winst nooit voor zijn principes liet gaan, en altijd oog had voor zijn werknemers en andere mensen. Hij zag zijn vermogen niet als zíjn vermogen, maar dat van zijn land."

Een eindje verderop zit Mayuresh (24). "In mijn geboortedorp Nagpur moest Ratan ooit veel mensen tegelijk ontslaan uit de textielfabriek daar. Hij voelde zich daar zo slecht over dat hij aan deze ex-werknemers percelen land elders in de stad heeft verkocht voor een fractie van de waarde, zodat ze wat extra vermogen hadden. Mijn vader heeft later een huis overgekocht van één van deze ex-werknemers, en daar ben ik opgegroeid.”