De Europese Commissie stuurt geen Eurocommissarissen meer naar bijeenkomsten voor EU-ministers die Hongarije organiseert. Voortaan gaan er alleen nog ambtenaren naar Boedapest. Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie heeft voorzitter Ursula von der Leyen dit besloten "in het licht van recente ontwikkelingen".
Het is een duidelijke reactie op de zelfverklaarde "vredesmissie" van de Hongaarse premier Viktor Orbán.
Die bezocht de afgelopen weken onder anderen de Russische president Poetin en de Chinese president Xi. Dat was tegen het zere been van de EU. Sinds 1 juli is de Hongaarse premier tijdelijk voorzitter van de Europese Unie. Met zijn bezoeken wekte hij de indruk namens de EU te spreken.
Maar de voorzitter, die elk half jaar rouleert, heeft geen bevoegdheden om te spreken over het buitenlands beleid. Daar gaat buitenlandchef Josep Borrell over. Vooral het bezoek van Orbán aan Moskou wekte woede. De Europese Unie onderhoudt geen diplomatieke contacten met de Russische president sinds de inval in Oekraïne, bijna 2,5 jaar geleden. Ook nam de EU veertien sanctiepakketten aan tegen Rusland.
Volgens Orbán zelf ging hij als premier van Hongarije op bezoek, en niet als voorzitter van de EU. Maar met die uitleg namen meerdere landen geen genoegen. Eerder besloten de Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen), Polen, Zweden en Finland uit protest al geen ministers, maar ambtenaren te sturen naar de informele bijeenkomsten die Hongarije organiseert. Ze gaan wel naar de formele ministerraden in Brussel, waar over wetsvoorstellen van de Commissie wordt gestemd.
Nu volgt dus de Europese Commissie. Het betekent niet dat de Europese besluitvorming over wetsvoorstellen stil komt te leggen, maar mogelijk wel dat die moeilijker wordt. In Europa doet de Commissie voorstellen, waarover de ministerraden (met vakministers uit de deelstaten) en het Europees Parlement gezamenlijk beslissen.
Een eerder gepland bezoek van alle Eurocommissarissen aan Boedapest is ook afgezegd. Zo'n bijeenkomst is gebruikelijk als een land voorzitter is van de EU.
Premier Schoof wil per gelegenheid bekijken of Nederland EU-vergaderingen gaat boycotten. Dat wordt volgens hem van geval tot geval bekeken. "Bilateraal kan elk land doen wat het wil", zegt hij. PVV-leider Wilders is bevriend met Viktor Orbán.
Correspondent Europese Unie Kysia Hekster:
"Buiten de Brusselse bubbel lijkt het misschien betekenisloos om in plaats van Eurocommissarissen of ministers ambtenaren te sturen, maar zo'n boycot is voor zover bekend niet eerder gebeurd en alleen daarom al is het bijzonder. Het is een duidelijk politiek signaal aan de Hongaarse premier: 'Tot hier en niet verder'.
Het is ook opvallend dat het besluit van Ursula von der Leyen komt. Zij hoopt komende donderdag opnieuw gekozen te worden voor een tweede termijn als voorzitter van de Europese Commissie. Daarvoor heeft ze een meerderheid in het Europees Parlement nodig. In principe is die meerderheid er met steun van haar eigen partij, de christendemocraten, de sociaaldemocraten en de liberalen. Maar de stemming is geheim en een deel van de Europarlementariërs van deze partijen heeft al aangegeven niet voor haar te stemmen.
En dus heeft ze, om zeker te weten dat ze wordt gekozen, hoogstwaarschijnlijk ook de steun van de Groenen nodig. Die zijn ook zeer kritisch op Viktor Orbán. In Brussel wordt gefluisterd dat de oekaze van Von der Leyen dat de Eurocommissarissen niet meer naar Hongarije mogen, in het licht van haar herverkiezing gezien moet worden."