Minister Faber van Asiel en Migratie denkt nog steeds dat het kabinet noodmaatregelen kan nemen door een beroep te doen op "buitengewone omstandigheden" in de Vreemdelingenwet. De Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer stonden de afgelopen twee dagen voor een groot deel in het teken van discussies over dat voornemen van het kabinet.
Veel Kamerleden zijn kritisch over deze methode, vooral omdat er noodmaatregelen kunnen worden genomen zonder voorafgaande toestemming van de Kamer. En gisteren bleek dat ook ambtenaren er zeer kritisch over hebben geadviseerd.
Faber zei vanochtend dat ze ervan overtuigd is dat er een crisis is. "Ik ga voor het noodrecht en daar zetten we op in, want dan kan ik heel snel maatregelen nemen. Dit land snakt naar veranderingen. Het beleid moet om. Dat kan het snelst als ik een juridische asielcrisis kan uitroepen."
'Ambtenaren hebben adviserende taak'
Volgens haar zijn er wel degelijk mogelijkheden om de noodroute te proberen en ze denkt nog steeds dat ze dat kan onderbouwen: "Ik waardeer de ambtenaren zeer, maar zij hebben een adviserende taak en het is uiteindelijk aan de minister en aan het kabinet om te besluiten wat we doen."
In het debat kwam gisteren ook aan de orde of er geen 'gewone' spoedwet kan worden ingediend, waardoor de Tweede en Eerste Kamer eerst toestemming moeten geven voor er maatregelen worden genomen. PVV'er Faber ziet daar weinig in. "Dat is een veel langer traject, dan spreek ik eerder in maanden dan in dagen." Ze wil er niet op vooruitlopen of de spoedwet toch een mogelijkheid is als het met de noodmaatregelen niet lukt.
'Dragende motivering'
Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken benadrukte vanochtend dat je een "dragende motivering" moet hebben voordat de uitzonderingsbepalingen in de Vreemdelingenwet worden ingezet. "Dat vind ik heel belangrijk; daar hebben mijn ambtenaren naar gekeken met de stukken die ze op dat moment hadden", zei Uitermark. "Mevrouw Faber moet nog met de dragende motivering komen." Die kans moet ze ook krijgen, zei de NSC-minister. Als het met de noodroute niet lukt, is volgens haar de spoedwet ook een optie.
Uitermark voegde eraan toe dat ze staat voor de rechtsstaat, maar dat het hele kabinet dat doet: "Ook mevrouw Faber zal handelen binnen de grenzen van het recht en de wet." Het kabinet zal binnenkort knopen doorhakken over hoe het nu verdergaat. Premier Schoof onderstreepte gisteren en vandaag verschillende keren dat er nog geen besluit is genomen.
In het Kamerdebat sloot de coalitie gisteren uiteindelijk de rijen, maar het is wel duidelijk dat PVV en NSC heel verschillend over het asielbeleid denken. PVV-voorman Wilders hecht sterk aan het 'noodplan'. Maar waarnemend NSC-fractievoorzitter Van Vroonhoven wees gisteren, net als partijgenoot Uitermark vandaag, op het belang van een dragende motivering. Ze heeft er een hard hoofd in dat het plan er komt. "Maar we gaan het proberen", zei ze ook.