De meldingen die hebben geleid tot een grote zedenzaak in Enkhuizen hebben ruim een jaar op de plank gelegen bij de politie. Door capaciteitsgebrek bij de zedenrecherche lukte het niet eerder om ze nader te onderzoeken. Omdat er aanvankelijk geen concrete aanwijzingen waren voor seksueel misbruik, kregen andere zaken voorrang.
Vandaag werd bekend dat een 26-jarige man uit Enkhuizen honderden jongens zou hebben aangezet tot het sturen van seksueel getint beeldmateriaal. Hij deed zich voor als meisje op Snapchat. Volgens het Openbaar Ministerie voerden zijn slachtoffers soms "vergaande seksuele handelingen" uit.
Inmiddels is duidelijk dat de politie in oktober 2022 de eerste melding kreeg over verstuurde naaktbeelden. De politie kon die koppelen aan een tweede melding elders in het land. Pas ruim een jaar later, aan het begin van 2024, begon de politie een onderzoek naar de verdachte.
Veel meldingen
Het OM in Noord-Holland zegt dat alle binnenkomende meldingen en aangiften in zedenzaken altijd worden beoordeeld. De politie en het OM wegen dan af welke zaken prioriteit hebben. Dat is ook bij deze meldingen gebeurd, zegt officier van justitie Frank Weijnen. "De leefwereld van jongeren speelt zich grotendeels online af, dus we krijgen heel veel meldingen over naaktbeelden. Het betekent dat er wel een haakje moet zijn om verder onderzoek te doen."
Dat haakje, zoals een vermoeden van seksueel misbruik of afpersing, was er volgens het OM niet direct. Bovendien speelt krapte bij de zedenrecherche een rol. "Het is niet zo dat als iemand vandaag melding doet, er morgen een verdachte kan worden opgepakt door de politie. Daar is de capaciteit niet voor."
Het onderzoek werd uiteindelijk uitbesteed aan de politie in Rotterdam, omdat de zedenafdeling in Noord-Holland druk was door een groot onderzoek naar misbruik door een oppas.
NOS-redacteur politie en justitie Remco Andringa:
"Deze zaak maakt duidelijk dat ook achter een ogenschijnlijk niet al te ernstige melding toch een heel nare, omvangrijke zaak schuil kan gaan. Het is begrijpelijk dat de politie niet alle zaken meteen kan oppakken en steeds afweegt welke zaken voorrang krijgen.
Het gevolg is alleen wel dat een verdachte in die schijnbaar minder ernstige zaak nog een tijd ongestoord verder kan gaan. Zeker online kan het aantal slachtoffers dan heel snel oplopen. In dit geval kan het zomaar om tientallen jongens gaan, die beelden naar de verdachte hebben gestuurd terwijl de zaak lag te wachten op nader onderzoek. Dat is natuurlijk pijnlijk."
Het OM erkent dat de verdachte mogelijk eerder gestopt had kunnen worden, als er eerder onderzoek was gedaan. "We weten nu dat hij al jarenlang bezig was, ook voor de eerste melding", zegt officier van justitie Weijnen. "Wie weet hadden er dus slachtoffers voorkomen kunnen worden. Dat is pijnlijk, maar helaas wel de realiteit waarin politie en justitie werken."
Al jaren zijn de zedenafdelingen van de politie overbelast. In 2022 had de politie 3500 zaken liggen die nog afgehandeld moesten worden. Dat waren er toen meer dan ooit.
Hoewel het aantal zedenrechercheurs de afgelopen tijd flink is uitgebreid, ligt er nog steeds een groot aantal zaken die verder onderzocht moeten worden. Op dit moment zijn 2700 zaken in behandeling. Daarvan zijn ruim 700 aangiften ouder dan een half jaar.
Contact met scholen
Burgemeester Van Zuijlen van Enkhuizen zegt dat hij en de stad zijn geschrokken van het nieuws over de zedenzaak. "Ik denk vooral aan alle jongens verspreid over het hele land die hiervan slachtoffer zijn geworden. Dat moet vreselijk zijn. Voor hen, voor hun ouders en familieleden en andere betrokkenen", zegt hij.
Hij volgt het onderzoek en houdt contact met de politie en het OM. De gemeente heeft volgens hem goed contact met scholen in de omgeving, die vandaag zijn samengekomen om de zaak te bespreken. De scholen informeren ouders over de zaak en geven aan waar mensen terecht kunnen met zorgen en vragen.
De verdachte Enkhuizer moet nog twee weken langer in de cel blijven, heeft de rechter-commissaris bepaald.