Kent u dat plan van die kabelbaan? Vier Noord-Hollandse kabelbanen die er nooit kwamen

"Het is snel, het is zweven en het is een attractie en vervoer tegelijk", zo vat Tim den Boer de aantrekkingskracht van de kabelbaan samen. En dan gaan de gemeenten volgens hem los met allerlei positieve haalbaarheidsonderzoeken. "En daar eindigt het ook meestal."

De Boer is opgeleid als architect en stedenbouwkundige en schrijft in diverse bladen over deze onderwerpen. Op zijn eigen blog verzamelt hij plannen van kabelbanen die er nooit kwamen, de teller staat inmiddels op 107. Samen met NH hebben we vier kabelbanen op een rij gezet die er nooit kwamen.

Van het centrum naar de Ikea

Een kabelbaanverbinding tussen het centrum van Zaandam en Zuiderhout, dat was in 2013 het idee van Frans Wittenberg van de Stichting Binnenstadmanagement. Het bedrijventerrein Zuiderhout in Zaandam-West ontwikkelde zich op dat moment razendsnel, er zou zelfs een Ikea komen. 

Goed nieuws voor de Zaankanters, maar ook een bedreiging voor het zorgvuldig opgebouwde centrum van Zaandam. De gemeente waarschuwde zelfs dat de kans bestaat dat ondernemers uit het centrum zullen trekken als Zuiderhout een succes wordt. De oplossing: een kabelbaan tussen de twee wijken. Op die manier zou het shoppende publiek op hun dooie gemak van het bruisende centrum naar de Ikea kabelen, en vice versa.

Ideaal, althans zo leek het. Want de kabelbaan noch de Ikea zijn er nooit gekomen.

40.000 mensen dwars door de duinen

Architect M. Meuleman zag de kabelbaan als 'het ideale recreatiemiddel voor de kleine man die anders nooit aan recreatie toekomt.' Hij vermoedde dat veel mensen niet naar Zandvoort gingen omdat ze er moeilijk zouden kunnen komen over de nauwe wegen. 

Dus ontwikkelde Meuleman in 1970 een plan voor de aanleg van een kabelbaan van het station Heemstede naar de kust ten zuiden van Zandvoort.

De hypermoderne baan zou golven door ongeveer zeven kilometer aan duingebied en zou per dag 40.000 mensen kunnen vervoeren. Meuleman had zelfs al een stuk grond gekocht vlak naast station Heemstede voor de bouw van 'zijn' baan. Hij moest alleen de financiering nog rond zien te krijgen. Dat is nooit gelukt.

De nieuwe Zuidpier in Velsen

Drie hotels, 45 vakantiebungalows, een overdekt strand en een sporthal met plek voor tweeduizend toeschouwers. Zo zag de Velsense wethouder Ockeloen de toekomst van de Zuiderpier in IJmuiden voor zich. Verderop zou er een parkeergarage uit de grond gestampt worden waar alle recreanten hun auto kwijt konden. Maar hoe kom je dan van de parkeergarage naar de 800 meter aan recreatieplezier die de Zuiderpier te bieden heeft? 

Inderdaad, met een kabelbaan. De plannen van Ockeloen, en daarmee dus ook de kabelbaan, hebben het niet gehaald.

Zwevend naar het restaurant

'Het Noord-Hollandse badplaatsje Schoorl zal een ander aanzicht krijgen', valt te lezen in het dagblad De Tijd op 16 mei 1968. 

Al zes jaar werd er toen gesproken over een plan van een restaurant in de Pirola vallei dat enkel met een kabelbaan bereikt zal kunnen worden. De 700 meter lange baan voert de bezoekers over bijna een kilometer aan ongerept bos- en duingebied en zal eindigen op een van de hoogste (vijftig meter) duintoppen. 'Bij helder weer zal men tot Den Helder, Amsterdam en het reactorcentrum bij Petten kunnen kijken', valt te lezen in De Tijd.

Ondanks dat een aantal particulieren in het voorjaar van 1969 al wilden beginnen met de aanleg, is het er nooit van gekomen. In 1970 stemde de gemeenteraad niet in met het plan, een nieuw openluchtzwembad vond zij belangrijker.

Gaat de kabelbaan in Amsterdam er echt komen?

"Ik moet hem eerst zien voordat ik het geloof", vertelt De Boer lachend over de plannen van een kabelbaan over het IJ. Volgens hem lopen de plannen meestal stuk op de financiën. "Het komt er vaak op neer dat je een kaartje niet voor een normale OV-prijs kan aanbieden."

De Boer heeft er dan ook een hard hoofd in als het aankomt op de Amsterdamse plannen. Waar de kosten enkele jaren geleden zijn begroot op 90 miljoen kan je daar volgens hem nu wel dertig procent bij optellen vanwege de gestegen bouwkosten. "Ik kan me ook voorstellen dat omwonenden zullen klagen over inkijk en dat soort dingen", aldus De Boer "Ik schat de kans op 10 procent dat 'ie er komt."