Zorgen over instroom en eerlijke verdeling: NH-panel verdeeld over spreidingswet

De groep die de spreidingswet een goed idee vindt (41 procent) is net zo groot als de groep die er niets van moet weten. De rest zit ertussenin of heeft geen mening over de wet. Tegenstanders vinden het vooral symptoombestrijding. De echte oplossing is volgens hen om de instroom te beperken. 

'Samenleving kan meer opvang niet behappen'

"Er moet eerst en vooral bezinning plaatsvinden of we zo wel door kunnen gaan met een ongelimiteerde instroom van asielzoekers, arbeidsmigranten en buitenlandse studenten", zegt Joop uit Enkhuizen. "We kunnen dit als samenleving niet meer behappen: de druk op de gezondheidszorg, onderwijs, de woningmarkt en sociale voorzieningen. Eerst een stop op de instroom en dan naar een spreiding kijken."

Daarnaast zijn er zorgen dat de wet juist meer asielzoekers zal aantrekken. Zo zegt Maurice uit de gemeente Gooise Meren: "Het probleem los je niet op zo. Nu komen er alleen maar meer bij, omdat ze weten dat er een plek voor hen gezocht wordt."

Ook hebben veel panelleden moeite met het feit dat gemeenten gedwongen kunnen worden om asielzoekers op te vangen. Iets wat voorstanders van de spreidingswet juist toejuichen. "Als gemeenten hun verantwoordelijkheid niet nemen, omdat ze dat politiek niet kunnen verkopen, is het goed dat het Rijk ze dwingt. Want het probleem concentreren in Ter Apel en doen alsof de neus bloedt, is volstrekt onverantwoordelijk", reageert Alex uit Amsterdam.

'Spreiden asielzoekers is solidair'

Onder de voorstanders valt veelvuldig het woord solidariteit. Jeanine uit Heemstede zegt: "Kwestie van solidariteit. De opvangcrisis is een landelijk probleem dat we samen moeten oplossen." Hanneke uit Huizen vult aan: "Als iedere gemeente mensen opvangt, is die crisis opgelost."

Tekst gaat verder onder de infographic.

Dezelfde verdeeldheid en argumenten zien we ook bij de vraag of panelleden vinden dat hun gemeente asielzoekers moet opvangen. Van deelnemers die al een asielopvang hebben in hun woonplaats zegt driekwart (76 procent) daar geen overlast van te ondervinden, 24 procent zegt van wel. 

Bij de laatste groep gaat het vooral om een gevoel van onveiligheid door groepen die over straat lopen. Maar ook geluidsoverlast en bijvoorbeeld diefstal worden genoemd.

Weinig steun voor woningen voor statushouders

Dan is er ook nog de groep statushouders. Dat zijn voormalige asielzoekers, die inmiddels een verblijfsvergunning hebben gekregen. Gemeenten zijn ieder jaar verplicht om, afhankelijk van het aantal inwoners, mensen uit deze groep van een woning te voorzien. In 2021 ging het in Nederland om 6 procent van de vrijgekomen huurwoningen, zo blijkt uit de meeste recente cijfers. 

Toch is het verzet hiertegen groot. Bijna de helft (47 procent) van de ondervraagden vindt het niet goed dat hun gemeenten statushouders aan een woning helpt. En dat heeft er vooral met de krapte op de woningmarkt te maken. 

"Er is al geen woning voor starters, dus voorrang voor statushouders zorgt voor nog langere wachtjaren. In deze gemeente is die al 17 jaar, vertolkt Elvira uit de gemeente Haarlemmermeer een veel gehoord geluid. 

'Mijn dochter met kinderen woont nog steeds thuis'

Ingrid uit de gemeente Velsen komt het voorbeeld over haar dochter. "Ze is 35, heeft twee kinderen, maar woont nog steeds bij ons thuis omdat ze nog steeds geen woning heeft. Dus statushouders moeten net zo lang op de wachtlijst, 12 jaar, als de rest."

28 procent vindt het in redelijke mate prima dat statushouders woningen krijgen toegewezen, bijna een kwart 23 procent vindt het niet meer dan logisch: Zo zegt Hjalmar uit Bergen: "Woningen zijn belangrijk om een leven op te bouwen."