Woonplannen nieuwe kabinet zijn groots, maar ook scepsis in de regio

Het nieuwe kabinet noemt de volkshuisvesting in haar concept coalitieakkoord 'topprioriteit'. Een breed pakket aan maatregelen moet ervoor zorgen dat er jaarlijks structureel 100.000 woningen bijkomen. Hoe het nieuwe kabinet het historische woningtekort wil oplossen? Te beginnen bij het bevorderen van wooncoöperaties, onder meer door 'in de EU in te zetten op een wijziging van de relevante regels'.

Zonder winstoogmerk

Een wooncoöperatie moet niet verward worden met een wooncorporatie. Dat laatste is namelijk een bedrijf dat woningen bouwt en beheert, zonder winstoogmerk. Bij een corporatie kan je een woning huren, maar daar heb je verder weinig over te zeggen. Bij een coöperatie is dat anders: de leden (bewoners) nemen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor hun huisvesting. Ze beheren dus zelf zaken als gezamenlijke ruimtes, ze maken afspraken over het innen van de huur en nemen beslissingen over het aannemen van nieuwe bewoners.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Eerder riepen de wooncoöperaties nog gezamenlijk de provincies op om te helpen bij het realiseren van hun alternatieve woonvorm. Dat daar nu gehoor aan wordt gegeven, stemt Clemens Mol van stichting !WOON, met woningen in en rondom Amsterdam, positief. Volgens hem worden wooncoöperaties steeds meer een vast onderdeel van beleid. Mol: "Mijn conclusie: wooncoöperaties blijven. De burgerinitiatieven komen langzaam op stoom en als de regering dat wil oppakken is dat positief."

Een knelpunt is dat er geen duidelijke definitie is van een wooncoöperatie, zegt Mol. "De ene wooncoöperatie is de andere niet. Maar nu het een plek heeft in het regeerakkoord, zullen veel burgerinitiatieven hier ook naar verwijzen."

Losse eindjes

Toch heeft het hoofdlijnenakkoord volgens !WOON-collega Gert-Jan Bakker ook nog veel open eindjes. In het akkoord wordt namelijk niks gezegd over een recent aangenomen wet in de Tweede Kamer, de Wet Betaalbare huur. Een wet die de verhitte woningmarkt eerlijk(er) moet verdelen en reguleren. De huren in de vrije sector worden dan niet meer door de vrije markt bepaald, maar door het puntensysteem van het woningwaarderingsstelsel (WWS). De meningen rondom deze wet zijn verdeeld: VVD en BBB hebben in de Tweede Kamer tegen gestemd, NSC en PVV voor.

Bakker: "Ik had verwacht dat het nieuwe kabinet het wetsvoorstel helemaal zou schrappen, maar daar lijkt het vooralsnog niet op. En dat is goed nieuws voor regio's als Amsterdam, Haarlem en Zaandam." Toch houdt hij een kleine slag om de arm omdat de wet niet specifiek in het akkoord genoemd wordt. Of en hoe de wet erdoorheen komt, is daarom nog onzeker, aldus Bakker.

Terwijl de wooncrisis voortduurt, blijft op een West-Fries industrieterrein een magazijn vol huizen achter. Een ander stilstaand woningproject speelt zich namelijk af in Hoorn: in een fabriek staan daar zestien kant-en-klare circulaire mini-huisjes al jaren te verstoffen.  

Dat is volgens Edwin ter Velde, initiatiefnemer van het project, het gevolg van 'lafheid' en 'incompetentie' vanuit de overheid. Een rechts kabinet gaat daarin niet helpen, denkt hij. 

"De provincie heeft zijn eigen agenda, net als de gemeente. Er kan van alles bedacht worden in Den Haag, maar het heeft geen effect op de regio." Het voelt voor de initiatiefnemer als een 'Poolse landdag'. Volgens hem mist het aan regie, ook bij dit voorlopige coalitieakkoord. Na twee jaar heeft zijn optimisme plaatsgemaakt voor cynisme. Hoopvol dat de woonplannen van het nieuwe kabinet een verschil gaan maken is hij dan ook niet.  

Afwachten

Over het algemeen vaart het nieuwe rechtse kabinet een opvallend linkse koers wat betreft woningbouwambities. Of deze plannen er ook daadwerkelijk gaan komen, is nog even afwachten. Daarvoor moet eerst een definitief regeerakkoord worden gevormd die moet worden goedgekeurd door een meerderheid van de Tweede Kamer.