Ga naar Content

Halve meter water in Castricumse kunstbunker, brandweer redt kostbare filmcollectie

In de Castricumse kunstbunker waar stapels kostbare en vooral heel kwetsbare nitraatfilms liggen opgeslagen, stond aan het begin van de avond bijna een halve meter water. De brandweer heeft de bunker leeggepompt. De schade lijkt vooralsnog mee te vallen, maar niets is zeker. 

Wateroverlast in kunstbunker Castricum - Foto: VLN Nieuws - Lucas Hennevanger

In de Castricumse bunker liggen stapels met duizenden unieke nitraatfilms. Het is het kwetsbaarste deel van de collectie van het EYE Filmmuseum Amsterdam. Maar niet alleen zijn de films kwetsbaar, ze zijn ook brandgevaarlijk. De bunker leek door de beschutte ligging en ideale klimatologische omstandigheden daarom de perfecte plek om de films te conserveren. 

Niets lijkt minder waar, want er lagen ander gevaren op de loer. Aan het begin van de avond rukte de brandweer uit om de bunker leeg te pompen. Een woordvoerder van de veiligheidsregio vertelt dat de stroom was uitgevallen in de kunstbunker, waardoor de pomp niet meer werkte. 

Anderhalf uur bezig

"Er stond zo'n 30 tot 40 centimeter water", vertelt ze tegen NH. Met een tankautospuit probeerde de brandweer het water weg te pompen, maar dat bleek niet gemakkelijk. "Ze konden er niet goed bij door de hoge waterstand. Uiteindelijk is er een mobiele pomp neergezet en het water is verwijderd. Maar dat duurde best een tijdje, ze waren zeker anderhalf uur bezig."

Duinbeheerder PWN heeft de omgeving geïnspecteerd.  "De wagens moesten door de bossen rijden om bij de bunker te komen. Door het gewicht is het gebied erheen daarom erg drassig geworden", legt de woordvoerder uit. 

Vorig jaar kreeg NH een rondleiding in de bunker, deze kijk je hieronder terug. De tekst gaat door onder de video.

Archief nitraatfilms in duinen bij Heemskerk - NH Nieuws

Collectiebeheerder Frank Roumen kan nog niets zeggen over de eventuele schade aan de films, maar hij is licht positief gestemd. "We zijn druk bezig met inventariseren. Voor de zekerheid hebben we de films op de onderste planken hoger gelegd maar er is tijd nodig om te constateren wat de werkelijke schade is. Voor zover ik nu zie, is er nog niet veel aan de hand. Maar we hebben echt nog wel een paar dagen nodig om alles uit te vogelen."

Wat er precies is gebeurd is volgens Roumen nog onduidelijk. "We weten niet wat de oorzaak is. Er was al een tijdje sprake van waterschade, maar dat was niet zo erg dat de de onderste blikken werden bereikt. Vandaag is er iets misgegaan. Maar of er nou water is binnengekomen omdat de stroom uitviel, of dat de stroom uitviel omdat er water binnenkwam: dat weten we niet."

De beheerders van de collectie maakten zich al langer zorgen. Ze constateerden dat de temperatuur de laatste tien jaar drie graden was gestegen als gevolg van klimaatverandering en de plannen voor een nieuw archiefgebouw lagen al klaar.

Bergplaats voor de Duitse bezetter

De kunstbunker in de Castricumse duinen werd vlak voor de oorlog neergezet als geheime bergplaats voor Nederlandse kunstwerken, om te voorkomen dat deze in handen van de Duitse bezetter zouden vallen. Na de oorlog is het gebouw in gebruik genomen door het filmarchief. Behalve goede klimatologische omstandigheden bood de bunker ook veiligheid. Het nitraat waar de films van gemaakt zijn, een soort voorloper van plastic, is zeer licht ontvlambaar en soms zelfs explosief. Het was dan ook verboden om een filmarchief in de buurt van woonhuizen in te richten in verband met brand en explosiegevaar.

Lees ook

💬 Wil je niets missen uit Alkmaar en omgeving?

Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]