Minder werkdruk voor schoolmeesters zoals Mathijs door onbevoegde leerkrachten

De leerlingen uit groep 6 van basisschool De Zwaan gaan samen met 'groene leerkracht' Kim Boswijk het schoolplein op om bodemdieren te zoeken. Meester Mathijs blijft achter in zijn lokaal. "Het is veel", zegt hij vanachter zijn bureau over de werkdruk. "Je hebt veel met de kinderen te maken, maar ook met hun ouders. De administratie komt daar ook nog bovenop."

Ook de leerlingen, die inmiddels van duurzaamheidsexpert Kim de opdracht hebben gekregen om bodemdieren te zoeken, merken dat er een lerarentekort is. "Als de meester ziek is of weggaat, zijn er niet zo vaak invallers", vertelt Loren uit groep 6. Zij en haar klasgenoten moeten dan zelf naar huis of worden door bijvoorbeeld hun ouders opgehaald.

Uitval voorkomen

Om dit probleem aan te pakken, besloot schooldirecteur Wendy Romijn onbevoegde krachten met een expertise in duurzaamheid in te schakelen: de duurzame leerkrachten. Doordat zij oproepbaar zijn, kan uitval worden voorkomen.

Inmiddels staan deze groene leerkrachten ook structureel een uurtje per week voor de klas om de werkdruk van leerkrachten te verlagen. Terwijl de kinderen buiten leren over de natuur, kan meester Mathijs hierdoor aankomend uur alvast hun rapporten invullen.

Tekst gaat verder onder de foto.

Maar mogen er wel zomaar onbevoegde krachten voor de klas staan? Dat mag alleen tijdelijk en in geval van nood, vertelt een woordvoerder van de PO-raad, de sectorvereniging voor het primair onderwijs. Eerst moeten andere opties bekeken worden, waaronder onderwijstijd aanpassen en leraarondersteuners of onderwijsassistenten inzetten.

Hoge nood

Dat er hoge nood is, is volgens directeur Romijn onbetwistbaar. Ze ziet veel leerkrachten door de hoge werkdruk uit het onderwijs verdwijnen en ondertussen maar weinig reacties op vacatures binnenkomen. In gemeente Haarlemmermeer is daarom Plan C opgezet, waarbij de scholen van vier schoolbesturen een eigen oplossing kiezen en daarmee aan de slag gaan.

"Er staan al regelmatig leraarondersteuners voor de klas en ook een vierdaagse schoolweek is besproken, maar dat is niet genoeg om het tekort en de hoge werkdruk aan te pakken", vertelt de directeur over de situatie op haar school. Daarom kiest deze school als oplossing voor de duurzame leerkrachten, die hun expertise inzetten om de leerlingen te onderwijzen.

"Kinderen kunnen niet meer goed lezen, rekenen en schrijven. Daar moet alle inzet op gericht zijn", reageerde lokale partij Forza! op de plannen van de gemeente om met duurzame leerkrachten het lerarentekort aan te pakken. "De rest van hun leven worden deze kinderen al overspoeld met les uit de duurzaamheidsbijbel."

Omdat deze duurzame leerkrachten geen pabo-opleiding hebben afgerond, mogen zij geen basisvakken als rekenen en taal geven. Dat moet geen probleem vormen, aldus de woordvoerder van de PO-raad. In tegenstelling, scholen hebben de wettelijke plicht om niet alleen rekenen en taal te onderwijzen, maar ook aandacht te geven aan thema's als mens en milieu.

Tekst gaat verder onder de foto.

"Het is goed om te leren hoe je met je buitenomgeving moet omgaan én waarom dat belangrijk is als je op deze planeet wil blijven leven", zegt juf Kim. Zij is in het dagelijks leven duurzaamheidsexpert bij NMCX, een stichting die zich inzet voor het verduurzamen van Haarlemmermeer.

Met een andere blik

Om juf Kim heen zijn de leerlingen ondertussen druk in de weer met schepjes, vergrootglazen en bakjes met daarin groen. Ze spotten onder andere kevers, pissebedden en mieren. Leerling Jack kijkt door deze les voortaan met een andere blik naar de omgeving, vertelt hij. "Ik kijk beter naar insecten en weet dan ook welke het zijn."

Ook klasgenoot Liam heeft tijdens de lessen van juf Kim al veel geleerd, vertelt hij. "De wereld wordt langzaam slechter door bijen die doodgaan en plastic op de wereld. Als iedereen denkt dat het niet zoveel uitmaakt, wordt het echt een probleem", waarschuwt hij.

Aan het einde van de les brengen de kinderen bodemdieren weer terug in de natuur en brengt Kim de kinderen weer terug naar hun klaslokaal, waar meester Mathijs de les weer overneemt. "Wat ik leuk vind, is dat de duurzame leerkrachten een expertise brengen die ik niet heb", vertelt hij. "Ik heb niet echt groene vingers ofzo, en dan is het heel leuk dat een externe dat oppakt."